Jazoirning Marokash uchun o‘z havo makonini yopgani, AQShga evakuatsiya qilingan afg‘on qochqinlarining yomon sharoitlarda yashayotgani, Ukrainada oligarxlar to‘g‘risida qonun qabul qilingani va boshqa yangiliklar — «Gazeta.uz»ning jahon yangiliklari dayjestida.
BMT bosh kotibining dunyo rivojlanishga xalaqit berayotgan muammolarni sanagani, Ukrainada prezident yordamchisining mashinasi o‘qqa tutilgani, Namibiyada namoyishchilarning Germaniyadan genotsid uchun 9 mlrd dollar to‘lashni talab qilgani va boshqa yangiliklar — «Gazeta.uz»ning jahon yangiliklari dayjestida.
«Tolibon» harakati vakili Zabihulla Mujohid Afg‘onistonda ayollarning ta’lim olishi uchun «sharoit tayyorlanayotgani» va ayollar erkaklar bilan bir xil fanlarni o‘qishini ma’lum qildi. «Jinsiga qarab alohida dasturlar bo‘lmaydi va diplomlar dunyoda tan olinadi», — dedi u.
Tashqi ishlar vaziri Abdulaziz Kamilov va USAID ma’muri Samanta Pauer Afg‘onistondagi vaziyat, turli sohalardagi hamkorlik va prezidentlik saylovlarini muhokama qildi.
Shavkat Mirziyoyev BMT Bosh Assambleyasi 76-sessiyasidagi chiqishida «hozirgi qiyin davrda Afg‘onistonni yakkalab, uni muammolar girdobiga tashlab qo‘yish mumkin emas"ligini ta’kidladi. Davlat rahbarining so‘zlariga ko‘ra, afg‘on masalasida «BMTning ta’siri va ovozi har qachongidan ham kuchliroq yangrashi lozim».
Sudanda davlat to‘ntarishiga urinishning muvaffaqiyatsiz tugagani, Afg‘oniston muvaqqat hukumatida yangi tayinlovlar, Qozog‘istonning 2023 yildan boshlab yangi telefon kodiga o‘tayotgani va boshqa yangiliklar — «Gazeta.uz»ning jahon yangiliklari dayjestida.
Birlashgan Millatlar Tashkiloti Afg‘onistondagi gumanitar inqirozni bartaraf etish bo‘yicha xalqaro sa’y-harakatlarni muvofiqlashtirish uchun mas’uliyatni o‘z zimmasiga olishi mumkin, deb hisoblaydi tashqi ishlar vaziri Abdulaziz Kamilov.
«Tolibon» o‘rta ta’limdagi qizlarning maktabga borishini chekladi. Kobulda davlat xizmatida ishlovchi ayollarga ishga chiqish taqiqlanib, faqat ayrim kasb egalariga ishlashga ruxsat berildi. «Tolibon» rasmiylari bu holatlarni «xavfsizlik nuqtai nazaridan» deya izohlamoqda. «Kasbim bo‘lmasa, o‘qishimga ruxsat berishmasa, xavfsizlikning men uchun hech qanday ahamiyati yo‘q. Bu xavfsizlik faqat «Tolibon»ga kerak», — deydi tibbiyot sohasida ta’lim oluvchi afg‘on qizi. «Tolibon» matbuot xizmati vakili hukumatda ayollarga zarurat yo‘qligini, ularning vazifasi bolalarni dunyoga keltirish va tarbiyalash ekanligini ta’kidladi.
«Tolibon» tomonidan tuzilgan Afg‘onistonning vaqtinchalik hukumat tarkibi 33 kishidan iborat bo‘ldi. Ular orasida Lavozimlarning aksariyat qismini pushtunlar egallagani holda, boshqa etnik guruhlarga bor-yo‘g‘i uch yoki to‘rtta o‘rin ajratildi. Afg‘onistondagi muvaqqat hukumat tarkibi kimlardan iborat va ular haqida nimalar ma’lum?
Shavkat Mirziyoyev SHHT sammitida Afg‘onistondagi gumanitar vaziyatni hisobga olgan holda xorij banklaridagi afg‘on aktivlarini qaytarishni taklif qildi. Gap avgust o‘rtasida «Tolibon» qo‘liga tushmasligi uchun AQSh tomonidan muzlatilgan Afg‘oniston Markaziy bankining milliardlab dollarlari haqida ketmoqda.
Afg‘onistonda xorijiy vizalar «qora bozori» shakllanayotgani, Xitoyda 1 mlrddan ortiq aholining COVID-19'ga qarshi to‘liq emlangani, SpaceX birinchi tijorat ekipajini orbitaga olib chiqqani va boshqa yangiliklar — «Gazeta.uz»ning jahon yangiliklari dayjestida.
Janubiy Koreyaning 2050 yilga kelib plastik chiqindilaridan voz kechish rejasi, Afg‘oniston ayollar futbol jamoasining «Tolibon» taqiqidan so‘ng Pokistonga ko‘chib o‘tgani, KXDRning Yapon dengizi tomon ikkita ballistik raketa uchirgani va boshqa yangiliklar — «Gazeta.uz»ning jahon yangiliklari dayjestida.
14 sentabr kuni O‘zbekiston afg‘on xalqiga 25 ta vagonda zarur mahsulotlardan iborat insonparvarlik yordamini yubordi. O‘zbekiston delagatsiyasi «Tolibon» vakillari bilan uchrashib, mamlakatlar o‘rtasidagi hamkorlikni muhokama qildi va esdalik sovg‘alarini topshirdi.
Tojikiston TIVning AQSh elchisiga norozilik notasini topshirgani, Qozog‘istonning Olmaotada Afg‘onistonga gumanitar yordam ko‘rsatadigan markazni yaratishni taklif qilgani, Yangi Zelandiya tub aholisining mamlakat nomini o‘zgartirish tashabbusi va boshqa yangiliklar — «Gazeta.uz»ning jahon yangiliklari dayjestida.
Afg‘oniston muvaqqat hukumati rasmiy vakili Zabihulla Mujohid O‘zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyevga insonparvarlik yuki uchun minnatdorlik bildirdi. Balx viloyati gubernatori Qudratillo Abu Hamzaning so‘zlariga ko‘ra, ushbu yordam mamlakatda yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan gumanitar va oziq-ovqat inqirozining oldini olishga xizmat qiladi.
Seshanba kuni O‘zbekiston Afg‘onistonga 1,3 ming tonnalik insonparvarlik yukini yubordi. O‘z ichiga oziq-ovqat mahsulotlari, dori-darmon va kiyim-kechaklarni olgan ushbu gumanitar yordam muhtoj afg‘on oilalariga tarqatiladi.
Prezident Shavkat Mirziyoyev Rossiya davlat rahbari Vladimir Putin bilan telefonda muloqot qilib, Afg‘onistondagi vaziyatni muhokama qildi. Prezidentlar bo‘lajak uchrashuvlar rejasini ham ko‘rib chiqishdi.
Birlashgan Millatlar Tashkiloti bosh kotibi Antoniu Guterrish xalqaro hamjamiyatni toliblar bilan muloqot qilishga va ularni munozaraga jalb qilishga chaqirdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, bu Afg‘onistonda «ko‘p azob chekayotgan odamlar bilan birdamlikni ko‘rsatish uchun kerak».
Shavkat Mirziyoyev O‘zLiDePning saylovoldi s’ezdida «Afg‘oniston zaminida tinchlik va osoyishtalikni ta’minlashga, qo‘limizdan kelgan barcha yordamni ayamaslik» ni ta’kidladi. Prezident shuningdek, «Jahon savdo tashkilotiga a’zo bo‘lish va YeOII bilan integratsiya jarayonlarini chuqurlashtirish bo‘yicha qadamlar qo‘yilishini» ma’lum qildi.
TIV rahbari Abdulaziz Kamilov O‘zbekiston Afg‘oniston bilan «do‘stlik va yaxshi qo‘shnichilik munosabatlarini saqlab qolish, betaraflik va qo‘shni davlatning ichki ishlariga aralashmaslik tarafdori» ekanligini ta’kidladi. Uning so‘zlariga ko‘ra, Afg‘onistonni mintaqaviy integratsiya jarayonlariga jalb qilish mamlakat iqtisodiyotini tiklashga samarali imkoniyat yaratadi.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting