Kolumnistlar
Strategiyalar, strategiyalar…
O‘zbekiston oliy ta’lim muassasalari akademik erkinlikka erishdimi, ular xalqaro agentliklarning reytingiga kira oldimi, O‘zbekistonning Bolonya jarayoniga qo‘shilish rejalari haqida nimalar ma’lum? Kolumnistimiz Komil Jalilov oliy ta’lim boshqaruvi sohasidagi islohotlarning ba’zi natijalarini tahlil qiladi.
OTMlardagi ilmiy-pedagogik mehnatni qanday baholash mumkin?
«Gazeta.uz» kolumnisti, faylasuf Valeriy Xanning ta’kidlashicha, oliy ta’lim muassasalarida o‘qituvchilar mehnatini baholashda moslashtiruv hali ham yo‘q qilinmagan. U ilmiy-pedagogik mehnatni baholashning yangi tizimiga asos bo‘la oladigan sifat va miqdor mezonlarini taklif qilmoqda.
Jahon banki vitse-prezidenti Anna Berde O‘zbekiston iqtisodiy salohiyatini qanday amalga oshirishi mumkinligi haqida
Jahon banki vitse-prezidenti Anna Berde «Gazeta.uz» ga taqdim etgan maqolasida ish o‘rinlarining o‘sishiga, iqtisodiy o‘zgarish jarayonlarini tezlashtirishga va O‘zbekiston fuqarolarining farovonligini oshirishga yordam beradigan to‘rt yo‘nalishda chuqur islohotlar zarurligi haqida yozadi.
Temuriylar bog‘lari va Toshkentning yashil o‘tmishi
2009 yilning oxiridan boshlab Toshkent va O‘zbekistonning boshqa shaharlarida nazoratsiz ravishda asriy daraxtlar kesib tashlanmoqda. Biz maktab partalarida eshitganimiz buyuk ajdodlarimizning merosidan ibrat olmasdan, o‘z qo‘llarimiz bilan vatanimizni sahroga aylantirmoqdamiz. Tarixchi Tair Gyul Temuriyzodalar o‘z imperiyalarini ko‘kalamzorlashtirishga qanday e’tibor qaratganlari, O‘rta Osiyo bog‘chilik san’atining dunyoga ta’siri hamda nima sababdan ota-bobolarimizning yashil an’analarini davom ettirishimiz lozimligi haqida so‘zlab berdi.
Pedagogik faoliyat huquqi: nima uchun ko‘zi ojiz pedagoglar hali hamon kamsitilmoqda?
O‘zbekistonda inklyuziv ta’limni rivojlantirish uchun ko‘zi ojiz o‘qituvchilarni ta’lim tizimiga jalb etish muhim ahamiyatga ega. Ammo pedagogik faoliyatni amalga oshirishlari uchun ularga teng sharoit va imkoniyatlar yaratilganmi? Abdullo Abduxalilov va Dilmurod Yusupov o‘z tajribalari va pedagogik faoliyatdagi inklyuziyaning muvaffaqiyatli misollari asosida ushbu muammoni o‘rganishdi.
Afg‘oniston: Markaziy va Janubiy Osiyo o‘rtasidagi ko‘prikmi yoki ajratuvchi omil?
Afg‘oniston Markaziy va Janubiy Osiyoning o‘zaro bog‘liqligini rivojlantirishda geografik jihatdan muhim rol o‘ynaydi. Mustaqil tadqiqotchi Akram Umarov mintaqalar davlatlari o‘rtasidagi hamkorlikni rivojlantirish yo‘lidagi muammolar va imkoniyatlarda Afg‘oniston omili haqida yozadi.
Qancha yomon bo‘lsa — shuncha yaxshimi?
Nima uchun yaxshi g‘oyalar, to‘g‘ri siyosat va iqtisodiy o‘sish doimo birga yuradi? Erkinlik bo‘lmagan, noto‘g‘ri qarorlar qabul qilinadigan va sust iqtisodiy o‘sish sharoitida taraqqiyotga erishib bo‘ladimi? Iqtisodchi Behzod Xoshimov birinchi qarashda ahamiyatsiz hisoblangan noto‘g‘ri qarorlar qanday qilib jamiyatni “g‘oyalar tuzog‘iga” tushirib qo‘yishi mumkinligi haqida mulohaza qiladi.
Bog‘larni aholiga qaytaring
Bizning shaharlarimiz daraxtlarni, yashil istirohat bog‘larini va suv omborlarini yo‘qotib bormoqda. Bu allaqachon hayot sifatiga ta’sir qilishni boshlagan. Bog‘larga ko‘p xarajat ketadi deb yanglish xulosalar paydo bo‘lmokda, zero, istirohat bog‘lari odamlar va shaharning o‘zi uchun juda katta ahamiyatga ega. «Gazeta.uz» kolumnisti Botir Qobilov bog‘larni saqlashni darhol boshlashga va ularni haqiqiy egalariga — odamlarga qaytarishga chaqiradi.
Nazorat va muvozanatsiz testlar
Milliy test tizimi topshiriqlarining tarqalib ketishi haftaning asosiy mavzularidan biriga aylandi. Testlarning va talabalarni tanlashning sifatini va ma’lumotlarning ishonchli saqlanishini ta’minlash hamda manfaatlar to‘qnashuvining oldini olish uchun test materiallarini ishlab chiqish, test jarayonlarini o‘tkazish va sifatni nazorat qilish vazifalari bir-biridan ajratilishi lozim. Hozir bu uchta vazifani bir tashkilot — DTM bajaradi, bu esa nazorat va muvozanat tizimini izdan chiqaradi. «Gazeta.uz» kolumnisti Komil Jalilov shu haqda yozadi.
Umr bahosidagi daraxtlar
Narxlarning, tariflarning ko‘tarilishi yoki yangi bojlarning joriy qilinishi haqida so‘z borganda, kimdir hazillashib, yana kimdir umidsizlikka tushib: «Balki, havoni ham pullik qilarsizlar?» deb qo‘yadi. Shahar daraxtlarining ahamiyati va ularni kesishni to‘xtatish lozimligini eslata turib, «Gazeta.uz» kolumnisti Botir Qobilov har bir daraxtning qiymati juda yuqori ekanligi va shahar aholisi anchadan buyon nafaqat pul bilan, balki o‘z sog‘liklari bilan ham buning badalini to‘lab kelayotganini ta’kidlamoqda.
Xorijiy tillar: manzilga eltuvchi yo‘l adog‘i qayerda?
Qariyb o‘n yildan beri biz xorijiy tillarni ona tili darajasida o‘rganishga harakat qilmoqdamiz, ammo natijalar hali-hanuz maqtangulik emas. 2012 yildan beri xorijiy tillarni o‘qitish sifati yaxshilandimi, sertifikat «qamchisi» va ustama «asali» siyosati kutilgan natijalarni berdimi — kolumnist Komil Jalilov bu savollarni tahlil qilishga urindi.
Kartellar: O‘zbekiston bozorlaridagi raqobat illyuziyasi yoxud yashirin monopoliyalar haqida
Nima uchun bozorda bir nechta raqobatchi tadbirkorlar bo‘lishiga qaramay, narxlar hamon o‘sishda davom etmoqda? Bu faqat tabiiy iqtisodiy omillar bilan bog‘liqmi yoki buning sun’iy sabablari ham bormi? Toshkent davlat yuridik universiteti «Biznes huquqi» kafedrasi mudiri Xusain Radjapov muammoga aniqlik kiritadi.
Ayiruvchi emas, birlashtiruvchi til lozim…
Oliy Majlis Qonunchilik palatasida davlat organlariga faqat davlat tilida murojaat qilish taklifi ma’qullanmaganligi ijtimoiy tarmoqlarda va deputatlar orasida qizg‘in bahs-munozaralarga sabab bo‘lmoqda. Davlat tili maqomi bo‘yicha xalqaro tajriba, o‘zbek tilini o‘rganish bo‘yicha sharoitlar va davlat tili mavqei to‘g‘risida — «Gazeta.uz» kolumnisti Komil Jalilovning maqolasida.
Korporativ ijtimoiy mas’uliyat — u qanday bo‘lishi kerak?
Korporativ ijtimoiy mas’uliyatning mohiyati va tamoyillari nimadan iborat? Nima uchun uni xayriyaga tenglashtirish mumkin emas va jamiyat uchun foydali bo‘lgan loyihalarini amalga oshirishning eng to‘g‘ri yo‘li qanday? Bu haqida Malika Sharipova va Dilmurod Yusupovning maqolasida.
Lotin yozuvidagi o‘zbek alifbosiga o‘zgartirishlar ilmiy asoslanishi kerak
Davlat tilini rivojlantirish departamenti lotin yozuvidagi o‘zbek alifbosi bo‘yicha taklif etilgan o‘zgarishlar o‘quvchilar savodiga ijobiy ta’sir qilishini va amaldagi alifbo o‘zbek tilining internet tiliga aylanishiga to‘siq bo‘layotganligini aytmoqda. «Gazeta.uz» kolumnisti Komil Jalilov departament argumentlarining asosida ilmiy dalillarni ko‘rmaganligini ta’kidladi.
Bahs va yarashish alifbosi
Alifboni o‘zgartirish masalasi ma’lum vaqtdan keyin yana paydo bo‘lishini istamasak, alifbo va imlo bilan bog‘liq masalalarni siyosiylashtirmaslik kerak. Har qanday o‘zgarish aniq ilmiy asoslangan va puxta o‘ylangan bo‘lishi kerak, deb yozadi kolumnist Komil Jalilov.
Toshkent — to‘siqlar shahri
Imkoniyat bo‘lishi bilan hamma joyni to‘siq bilan o‘rab olishni yaxshi ko‘ramiz. O‘rab qo‘yilgan universitetlar bizga mamlakatda oliy ma’lumot, tibbiyot muassasalari — ularning xizmatlari, davlat idoralari — amaldorlarning odamlarga naqadar yaqinligiga ishora qiladi. To‘siqlar “o‘zimiznikilar"ni “begonalar"dan ajratib turadi. Nima uchun ular bunchalik ko‘p, ularga muqobil yechim bormi va ularni qayerlarda qoldirish mumkin — dizayner Azamat Shamuzafarov maqolasida.
Katta muammolarga yetaklaydigan arifmetika: korrupsiya xavfini nima qiladigan bo‘ldik?
Davlat test markazi «Gazeta.uz» kolumnisti Komil Jalilovning OTMga kirish imtihonlari ballariga abituriyentlarning maktabdagi so‘nggi 6 yillik baholari o‘rta arifmetigini qo‘shish loyihasi borasidagi maqolasiga javob qaytardi. Unda muallifning fikrlari noto‘g‘ri ekanligi aytilgan va xorij tajribasi misol sifatida keltirilgan. Biroq DTMning javob maqolasida kolumnist o‘zini o‘ylantirayotgan savollarga javob topa olmadi.
Korrupsiyaning paradoksal qiymati
Korrupsiya davlat tuzilmalarini zabt etib bo‘ldi va uni tomiri bilan sug‘urib tashlashning imkoni yo‘qdek go‘yo. Byudjet daromadlarining o‘sishi bilan bir qatorda korrupsiya ham bo‘y cho‘zmoqda. Bu zanjirdan qanday chiqib ketish haqidagi fikrlar iqtisodchi Shahzod Yuldoshboyev maqolasida.
Majburiy yoki qasddan byurokratiya? O‘zbekistonda fuqarolik jamiyatining tartibga solinishi
Adliya vaziri Ruslanbek Davletov OAV bilan suhbatda NNTlarni ro‘yxatdan o‘tkazish va tartibga solish bo‘yicha savollarga javob berdi. Kolumnist Dilmurod Yusupov bu sohada amalga oshirilgan ishlar va bajarilmagan vazifalarni tahlil qiladi.
"Gazeta.uz"da ro`yxatdan o`tish
Qo`shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro`yxatdan o`ting