O‘zbekiston Ukrainadagi vaziyatdan xavotirda hamda zo‘ravonlikni to‘xtatish va barcha muammolarni siyosiy-diplomatik yo‘llar bilan hal qilish zarur, deb hisoblaydi, deya ma’lum qildi tashqi ishlar vaziri Abdulaziz Kamilov. Shuningdek, u Afg‘onistondagi vaziyatga ham to‘xtalib o‘tdi va Yevropa hamda Osiyo o‘rtasida ko‘prik vazifasini o‘tab kelayotgan Turkiyani misol sifatida keltirdi.
Polsha orqali yana 254 nafar o‘zbekistonlik, shu jumladan 69 nafar ayol, 37 nafar voyaga yetgaman shaxs va 14 nafar chaqaloq Ukrainadan vatanga qaytarildi. 28 fevraldan beri evakuatsiya qilinganlarning umumiy soni 5634 nafarga yetdi.
Ukraina elchixonasi 1 mart kuni O‘zbekiston TIVga mamlakatda Rossiya telekanallari efirini taqiqlashni so‘rab nota yubordi. Xatda qayd etilishicha, Rossiya OAVlari olib borayotgan «axborot urushi harbiy kampaniyaning ajralmas qismi» va «jahon hamjamiyatini dezinformatsiyalashga qaratilgan». Elchi Nikolay Doroshenko «Ozodlik» radiosiga bergan intervyusida shuningdek, 28 tonnalik gumanitar yordamni yuborgani uchun O‘zbekistonga minnatdorchilik bildirdi.
Ukraina Rossiyaning harbiy operatsiyasi sabab ikki hafta ichida 100 mlrd dollarlik zarar ko‘rganligi aytildi, bu mamlakat YAIMning yarmiga teng. Urush sabab Ukrainadagi korxonalarning 50% faoliyatini to‘liq to‘xtatgan.
Ukrainani tark etgan 98 nafar O‘zbekiston fuqarosi Buxarest (Ruminiya) aeroporti orqali Moldovadan evakuatsiya qilindi. Yana bir reys 11 mart kuni Polshadan amalga oshirilishi rejalashtirilgan. U yerda 200 dan ortiq o‘zbekistonliklar qolmoqda.
Rossiya 2021 yilda O‘zbekistonning eng yirik savdo sherigi maqomini qaytarib oldi. Bu mamlakatdan oziq-ovqat, neft mahsulotlari, yog‘och va boshqa tovarlar katta hajmda keltiriladi. Ukraina esa O‘zbekistonning dori vositalari, yarim tayyor metall buyumlari va boshqalarni eksport qiladigan to‘qqizinchi yirik savdo hamkori hisoblanadi. «Gazeta.uz» O‘zbekistonning ushbu ikki davlat bilan savdo-iqtisodiy munosabatlari qanday yo‘lga qo‘yilgani, harbiy mojaro va sanksiyalar fonida qanday xavf-xatarlar borligini o‘rganib chiqdi.
Ukrainadan Polsha orqali evakuatsiya qilingan o‘zbekistonliklar soni 5037 nafarga yetdi. Sumi shahridan 23 nafar talaba evakuatsiya qilingan. TIV evakuatsiya ishlarida asosiy e’tibor urush harakatlari kuzatilayotgan chekka hududlarda qolib ketgan O‘zbekiston fuqarolarini olib chiqishga qaratilganini ma’lum qildi.
Muzokaralarning uchinchi bosqichi yakuniga ko‘ra, Rossiya tomoni gumanitar yo‘laklar ishlay boshlashiga umid bildirdi. Rossiya prezidenti yordamchisi Vladimir Medinskiy muzokaralarda kutilgan natijalarga erishilmaganini ta’kidladi. Ukraina delegatsiyasi vakili Mixail Podolyak Ukraina tomoni ham oldingi siljishni ko‘rmayotganligini ma’lum qildi.
Polshaning Katovitse aeroporti orqali Ukrainadan evakuatsiya qilingan o‘zbekistonliklar soni 4787 nafarga yetdi. Moldovada bo‘lib turgan O‘zbekiston fuqarolarini olib chiqish masalasini ishlab chiqish boshlanganligi aytildi.
Har qanday siyosiy ziddiyat, qurolli to‘qnashuv va urushlar ijtimoiy-iqtisodiy yo‘qotishlarga olib kelib, insoniyat taraqqiyotining bir necha yillar ortda qolishiga sababchi bo‘ladi. Urush natijasida xalq kambag‘allashadi, iqtisodiyot, ta’lim, sog‘liqni saqlash tanazzulga yuz tutadi, butun boshli avlodlar, umrlar boy beriladi. Urushning iqtisodiyot va inson kapitaliga salbiy ta’siri haqida — «Gazeta.uz» kolumnisti, iqtisodchi Muqaddamxon Saidrasulova maqolasida.
Rossiyaning Ukrainadagi 10 kunlik harbiy harakatlari davomida mamlakatni 1,5 mln qochqin tark etdi. BMTning Qochqinlar bo‘yicha oliy komissari bu ikkinchi Jahon urushidan beri Yevropada eng tez o‘sayotgan migratsiya inqirozi ekanligini ma’lum qildi.
6−7 mart kunlari Polshaning Katovitse aeroportidan yana 674 nafar O‘zbekiston fuqarosi olib kelindi. Polsha hududida O‘zbekistonning 350 dan ortiq fuqarosi qolmoqda. 7 mart kuni yana bitta reysni amalga oshirish rejalashtirilgan.
28-fevraldan 5-martga qadar Ukrainadan Polsha orqali jami 3 685 nafar o‘zbekistonliklar evakuatsiya qilindi. Polsha hududida 850 dan ortiq O‘zbekiston fuqarosi qolayotgani aytilmoqda.
5 martga qadar 14 ta aviareys bilan 3245 nafar o‘zbekistonlik Polsha orqali Ukrainadan evakuatsiya qilindi. Diplomatlar jang ketayotgan hududlardan ham fuqarolarni olib chiqishga harakat qilmoqda. Jumladan, hozirda Sumi viloyatidan 25 nafar talabani evakuatsiya qilish uchun «yashil yo‘lak» ochish masalasi ko‘rib chiqilmoqda.
Ukrainadan Polsha chegarasiga kiraverishda uch nafar o‘zbekistonlik yo‘l transport hodisasiga uchradi. O‘zbekistonning Ukrainadagi elchisi Alisher Kurmanovning ma’lum qilishicha, ulardan biri vafot etgan, qolgan ikki nafari esa Lvovdagi shahar kasalxonasiga yotqizilgan.
Prezident videoselektorda Ukrainadan evakuatsiya qilingan talabalar O‘zbekistondagi OTMlarda o‘qishini davom ettirishi uchun barcha sharoitlar yaratib berilishini ma’lum qildi. «Ukraina oliygohlarida 370 dan ziyod yoshlarimiz ta’lim olmoqda va shundan 200 ga yaqini Vatanga qaytarildi. Qolganlarini ham yaqin 1 haftada qaytarish uchun barcha choralarni ko‘rayapmiz», — dedi Shavkat Mirziyoyev.
BMTning Inson huquqlari bo‘yicha kengashi Ukrainadagi harbiy harakatlarda inson huquqlari bilan bog‘liq vaziyatni tekshirish uchun mustaqil xalqaro komissiya tuzishga qaror qildi. Ushbu qarorni 32 davlat yoqladi, Rossiya hamda Eritreya qarshi, 13 davlat esa betaraf bo‘lib ovoz berdi.
«Gazeta.uz» Rossiyada xalqaro sanksiyalar e’lon qilinganidan so‘ng rubl keskin qadrsizlanib, naqd pul va valyuta taqchilligi kuzatilayotgan, narxlar keskin oshgan sharoitda yashayotgan o‘zbekistonliklar bilan suhbatlashdi. Ular sanksiyalar va kursning tushib ketishi daromadlari hamda ular ishlayotgan kompaniyalarga qanday ta’sir ko‘rsatgani, atrofidagi holat va Moskvadagi vaziyat haqida so‘zlab berishdi.
Yevropadagi eng yirik Zaporojye AESi hududi Rossiya qo‘shinlari tomonidan o‘qqa tutildi, atom elektr stansiyasi yaqinida yong‘in chiqdi. Stansiyaning asosiy jihozlariga zarar yetmagan. Ukraina prezidenti Yevropani “uyg‘onishga” chaqirdi. MAGATE mojaro tufayli yuzaga kelgan har qanday avariya jiddiy oqibatlarga olib kelishi mumkinligi haqida ogohlantirgan edi.
TIV rasmiy vakili Ukrainadan Moldovaga o‘tgan 200ga yaqin o‘zbekistonliklarni vatanga qaytarish masalasi keyinroq ishlab chiqilishini ma’lum qildi. Hozirda Polsha orqali evakuatsiya qilish ustuvor ekanligi ta’kidlandi.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting