Qanday qilib o‘zbekistonliklar ongiga o‘nlab kanallari bor va 500 mlrd so‘mdan ko‘proq budjetga ega Milliy teleradiokompaniya emas, xorijiy mamlakat telekanallari ta’sir ko‘rsatadigan bo‘ldi? Komil Jalilov maqolasi.
Buyuk Britaniya bosh vaziri Boris Jonson kutilmaganda Ukrainaga tashrif buyurdi. U prezident Vladimir Zelenskiy bilan muzokaralar o‘tkazdi, Kiyevni aylanib chiqdi va 120 ta zirhli texnika, kemaga qarshi raketa tizimlari va Jahon banki krediti kafolati sifatida 500 mln dollar berishga va’da berdi.
The New York Times jurnalistlari Ukrainaning Bucha shahridan olingan sun’iy yo‘ldosh tasvirlarini tahlil qilib, tinch aholining jasadlari ko‘chalarda mart oyi o‘rtalarida, shahar hali Rossiya harbiylari nazorati ostida bo‘lgan paytda paydo bo‘lgan degan xulosaga kelishdi.
Ukraina shahar va qishloqlari 40 kundan beri aviatsiya va artilleriya o‘qlari ostida yashamoqda. Jahon OAV Rossiya qo‘shinlari tomonidan Kiyev viloyatida tashlab ketilgan, ko‘chalari tinch aholining jasadlari bilan to‘lib-toshgan, ba’zilarining qo‘llari orqasiga bog‘lab qo‘yilgan Bucha shahridan olingan kadrlarni chop etdi. Rossiya Mudofaa vazirligi fotosuratlar va videolavhalarni «navbatdagi provokatsiya» va «G‘arb ommaviy axborot vositalari uchun sahnalashtirish» deb atadi. Fojia haqida nimalar ma’lum va qanday munosabatlar bildirildi — sharhimizda.
Ukrainadagi urush natijasida bir martalik iqtisodiy yo‘qotishlar qiymati 564,9 mlrd dollarga yetdi, deya ma’lum qildi Ukraina iqtisodiyot vaziri. U «raqamlar o‘sishda davom etishini» ta’kidladi. Shuningdek, Xalqaro valyuta jamg‘armasining dastlabki hisob-kitoblariga ko‘ra, urush natijasida Ukraina iqtisodiyotining 35 foizga pasayishi kutilmoqda.
JST bosh direktori Ngozi Okonjo-Iveala Rossiyaning Ukrainadagi harbiy operatsiyasi oziq-ovqat narxlari va ochlikka sezilarli darajada ta’sir qilishini ta’kidladi. U Afrikaning ko‘plab mamlakatlari Qora dengiz mintaqasidan keladigan oziq-ovqat ta’minotiga bog‘lanib qolganini qayd etdi. Rossiya va Ukraina butun dunyo bug‘doy ta’minotining 24 foizini, kungaboqar yog‘i va kunjara eksportining taxminan 80 foizini tashkil qilishadi.
Bir necha haftlardan beri o‘qqa tutilayotgan Ukrainaning Xarkov shahrida mahalliy aholi “Navro‘z” o‘zbek oshxonasi restoranida bepul tushlik olishlari mumkin. Bu — restoran egasi va Xarkovdagi o‘zbek diasporasi rahbari Shahobiddin Yusupovning tashabbusi. “Gazeta.uz” uning hamkasbi, restoran boshqaruvchisi Meydan Muxamedyarov bilan suhbatlashdi.
Rossiya Mudofaa vazirligi Ukrainadagi «maxsus operatsiya» davomida 1351 nafar harbiy xizmatchisi halok bo‘lganligini, 3825 nafari esa yaralanganini ma’lum qildi. Vazirlik harbiy operatsiyaning birinchi bosqichi asosiy vazifalari amalga oshirilganini aytdi. Ukraina va NATO Rossiya qo‘shinlarining yo‘qotishlari bundan bir necha barobar ko‘p bo‘lganligini aytmoqda.
Iqtisodchilar Sergey Guriyev va Oleg Isxoki Yevropa Rossiya neft va gazi importiga nisbatan ta’qiq kiritishi qanday qilib Ukrainadagi urushni to‘xtatishi mumkinligi haqidagi fikrlari bilan bo‘lishdi. Ularga ko‘ra, ushbu sanksiyalar Kremlni harbiy harakatlarni davom ettirishga ko‘maklashuvchi mablag‘lardan mahrum qilishi mumkin.
BMT bosh sekretari Antoniu Guterrish Rossiya Ukrainada olib borayotgan va oqibatlari butun dunyoda sezilayotgan «bema’ni urushni» to‘xtatishga chaqirdi. «Ukraina xalqi hozir haqiqiy do‘zzaxda yashayapti», mahsulotlar, energotashuvchilar va o‘g‘itlarga narxlarning oshishi esa «katta miqyosdagi oziq-ovqat defitsiti va ochlikka olib kelishi mumkin», deya ogohlantirdi u.
Moskva sudi qarori bilan Meta kompaniyasi ekstremistik tashkilot deb tan olindi, Facebook va Instagram Rossiyada taqiqlandi. Endilikda rossiyaliklar ushbu ijtimoiy tarmoqlarda reklama sotib olishsa, bu ekstremistik tashkilotni moliyalashtirish deb qaralishi mumkin. WhatsApp messenjeriga taqiq qo‘yilmadi.
24 fevraldan 20 martgacha Ukrainadagi urushda 925 nafar tinch aholi halok bo‘ldi, 1496 nafari yaralandi. Bu BMT tasdiqlagan raqamlar, biroq haqiqiy raqam bundan ham yuqori. 10 mln ukrainaliklar yoki butun mamlakat aholisining to‘rtdan biri uylarini tark etishga majbur bo‘ldi. Ularning 3,5 mlnga yaqini mamlakatdan chiqib ketgan.
O‘zbekiston va Rossiya prezidentlari telefon orqali muloqot qilib, mamlakatlar o‘rtasidagi diplomatik aloqalarning 30 yilligi munosabati bilan tabriklar almashishdi. Shuningdek, Ukrainadagi vaziyat muhokama qilindi. Kreml yana bir marotaba Shavkat Mirziyoyev Rossiyaning «pozitsiyasi va harakatlari haqida tushunish bilan fikr bildirganini» ma’lum qildi.
O‘zbekiston fuqarolarini Polsha orqali Ukrainadan evakuatsiya qilish jarayoni nihoyasiga yetdi. Polshadan jami 25 aviareys vositasida 5786 nafar fuqaro vatanga olib kelindi. «Boshqa davlatlar orasida O‘zbekiston Ukrainadan o‘z fuqarolarini birinchi bo‘lib evakuatsiya qildi», — dedi O‘zbekistonning Polshadagi elchisi Bahrom Boboyev.
O‘zbekiston Ukrainaning mustaqilligini tan olishini aytgan Abdulaziz Kamilov, Qashqadaryoda yangi tashkil etilgan Ko‘kdala tumani, dori vositalarini reklama qilishi taqiqlangan mashhurlar va shifokorlar, qiynoq qurbonlariga yetkazilgan zararning qoplab berilishi, asosiy stavkani 17 foizgacha ko‘targan Markaziy bank va boshqalar — «Gazeta.uz» ning 17 martdagi eng muhim xabarlari dayjestida.
14 mart kuni Rossiya bosh vaziri Mixail Mishustin shakar va don eksportini vaqtincha taqiqlash bo‘yicha farmonni imzoladi. Unga ko‘ra, shakar mahsulotlari eksporti 31 avgustgacha amal qiladi. Shuningdek, don mahsulotlarini YeOII mamlakatlariga olib chiqish ham 30 iyungacha taqiqlandi. Shakar eksportining cheklanishi O‘zbekistonga to‘g‘ridan-to‘g‘ri (biroq oz miqdorda) ta’sir qilsa, don eksportining cheklanishi Qozog‘iston orqali bilvosita ta’sir qilishi mumkin.
15 martdan Ukrainadan qaytgan talabalar o‘qishini soddalashtirilgan tartibda ko‘chirish boshlandi. Hujjatlar hududiy ishchi guruhlar tomonidan qabul qilinmoqda.
15 mart kuni Ukrainadan Polshaning Katovitse aeroporti orqali 250 nafar o‘zbekistonlik olib kelindi. Jami 26 ta aviareysda 5884 fuqaro evakuatsiya qilindi.
Vaqtincha Lvov shahriga ko‘chirilgan O‘zbekistonning Ukrainadagi elchixonasi, 8 kun dam oladigan maktab o‘quvchilari, Qozog‘istondagi yanvar voqealarida qatnashganlikda gumonlanayotgan 11 nafar o‘zbekistonlik, respublikada joriy etilayotgan 3 yillik IT-Visa, mast holda mashina boshqarganlarni 5 yilga haydovchilik huquqidan mahrum qilish taklifi va boshqalar — «Gazeta.uz» ning 14 martdagi eng muhim xabarlari dayjestida.
O‘zbekiston TIV rasmiy vakili mamlakatning Ukrainadagi elchixonasi vaqtincha Lvov shahrida joylashganini ma’lum qildi.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting