Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlarining to‘rtinchi maslahat uchrashuvi 21-iyul kuni Qirg‘izistonning Cho‘lponota shahrida bo‘lib o‘tadi.
Xitoy tashqi ishlar vazirligi rasmiy vakili Chjao Litszyan Nukus voqealariga munosabat bildirib, «O‘zbekiston tinchlik va birlikni saqlab qolishga qodirligiga» ishonishini ma’lum qildi. Turkiya TIV rahbari esa xavfsizlik va jamoat osoyishtaligini ta’minlashdagi chora-tadbirlarni qo‘llab-quvvatlashini bildirdi.
Tojikiston prezidenti Emomali Rahmon O‘zbekiston rahbari Shavkat Mirziyoyev bilan telefon orqali muloqotda mamlakat rahbariyatining Qoraqalpog‘istonda barqarorlikni ta’minlash bo‘yicha sa’y-harakatlarini qo‘llab-quvvatlashini bildirdi.
Yevropa Ittifoqi «Qoraqalpog‘istondagi zo‘ravonlik voqealarini ochiq va mustaqil tergov qilishga» chaqirdi. YeI konstitutsiyaviy o‘zgarishlar bo‘yicha noroziliklarga nisbatan prezident Mirziyoyev tezkor reaksiya bildirganini e’tirof etdi va vaziyat keskinlashuvining oldini olish uchun tomonlarni vazmin bo‘lishga chaqirdi.
Yevropa kengashi prezidenti Sharl Mishel prezident Shavkat Mirziyoyev bilan telefon orqali muloqoti chog‘ida Nukusdagi namoyishlarda qurbon bo‘lganlarning oilalariga hamdardlik bildirdi. Qolaversa, u vaziyatni ba’zi buzg‘unchi kuchlar tomonidan izdan chiqarilishiga yo‘l qo‘yib bo‘lmasligini ta’kidladi.
Rossiya prezidenti matbuot kotibi Dmitriy Peskov Qoraqalpog‘istondagi voqealar O‘zbekistonning ichki ishi ekani, Kreml mamlakat rahbariyati faollik bilan muammolarni hal etishiga shubha qilmayotganini bildirdi.
Qozog‘iston prezidenti Qasim-Jomart Toqayev prezident Shavkat Mirziyoyev bilan telefon orqali muloqotda Qoraqalpog‘istonda «barqarorlik va izchil taraqqiyotni ta’minlash bo‘yicha ko‘rilgan qat’iy chora-tadbirlarni qo‘llab-quvvatladi».
1−2 iyul kunlari Nukus shahridagi bo‘lib o‘tgan namoyishlar oqibatida 18 nafar fuqaro vafot etdi, 243 kishi, shu jumladan, 38 nafar huquq-tartibot organlari xodimi turli jarohatlar bilan shifoxonalarga yotqizildi. Tartibsizliklarda qatnashgan 516 nafar fuqaro hibsga olindi.
Qoraqalpog‘istondagi favqulodda holat sababli o‘rnatilgan komendantlik soatlarida Nukus aeroportining faoliyati vaqtincha cheklanadi. Shu bois yakshanba kuni qoldirilgan reys yo‘lovchilari dushanba kuni kunduzi manziliga yetkazilishi ma’lum qilindi.
Shavkat Mirziyoyev mamlakat xalqiga murojaatida ma’lum kuchlar «konstitutsiyaviy islohotlarga norozilik bahonasida… vaziyatni beqaror etish va izdan chiqarishga urinishayotganini» ta’kidladi. Qoraqalpog‘istonning maqomi o‘zgarmasligini yana bir bor aytib, so‘nggi yillarda mintaqada ro‘y bergan o‘zgarishlarni sanadi.
Prezident Qoraqalpog‘istondagi namoyishlarda ayrim kimsalar organlar xodimlariga hujum qilib, ayovsiz kaltaklagani, qo‘riqlanadigan hududlarga bostirib kirishga uringanini ta’kidladi. «Ming afsuski, tinch aholi va huquq-tartibot organlari orasida qurbonlar bor», — dedi Shavkat Mirziyoyev.
Qozog‘iston TIV qo‘shni qardosh O‘zbekistondagi voqealarni tashvish bilan qabul qilgani va mamlakat rahbariyatining Qoraqalpog‘istondagi vaziyatni barqarorlashtirish to‘g‘risidagi qarorini qo‘llab-quvvatlashini ma’lum qildi.
Yakshanba kuni Shavkat Mirziyoyev Nukus shahrida videoselektor o‘tkazdi va barcha tumanlar bilan muloqot qildi. Yig‘ilishda Qoraqalpog‘iston komendanti Rustam Jo‘rayev vaziyat to‘liq nazoratga olinganini ta’kidladi. «Vaziyat barqarorlashgan, hayot o‘z maromiga qaytmoqda», — deyiladi xabarda.
Shavkat Mirziyoyev Qoraqalpog‘iston Jo‘qorg‘i Kengesi deputatlarining o‘zlari Konstitutsiyada respublikaning maqomini o‘zgartish taklifini kiritgani va tasdiqlagani hamda aholining noroziligi haqida xabar bermaganini tanqid qildi. «Qoraqalpoq xalqi norozi bo‘lsa, birorta modda hech qachon o‘zgarmaydi», — dedi u.
O‘zbekiston prezidenti bir kun avval borgan Nukusga yana uchib ketdi. Qoraqalpog‘istonda tundan beri favqulodda holat joriy etilgan.
«Qoraqalpog‘istonning o‘ziga xos etnik, madaniy xususiyatlari, milliy urf-odat va qadriyatlari, alohida huquqiy maqomini e’tiborga olib, loyihadagi Qoraqalpog‘istonning huquqiy maqomiga oid normalarni o‘zgartirishsiz qoldirish zarur, deb hisoblayman», — dedi Shavkat Mirziyoyev Nukusda.
Shavkat Mirziyoyev Nukusda bo‘lib o‘tgan yig‘ilishda Qoraqalpog‘iston aholisining noroziligiga sabab bo‘lgan O‘zbekiston Konstitutsiyasining 70, 71, 72, 74 va 75-moddalarining amaldagi tahrirlari o‘zgarishsiz qoldirilishi kerakligini aytdi.
O‘zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev bir kun avval ommaviy namoyishlar bo‘lib o‘tgan Nukusga uchib ketdi.
Konstitutsiyaviy komissiya Qoraqalpog‘istondagi vaziyatni diqqat bilan kuzatib, internetda bildirilayotgan fikrlarni tahlil qilib borayotgani ma’lum qilindi. Konstitutsiyaga kiritilayotgan o‘zgartirishlar O‘zbekiston xalqining, jumladan, qoraqalpoqlarning ham orzu-intilishlari ifodasi bo‘lishi ta’kidlandi.
«Yoshlar daftari»dagi imtiyozlar soni 25 tagacha ko‘paytiriladi, yoshlarga IT va chet tilini o‘rganish uchun 1,2 mln so‘mdan subsidiya ajratiladi, xalqaro olimpiadalar ishtirokchilariga xarajatlari uchun 12 mln so‘mdan beriladi, fortepiano, maqom va baxshichilikka o‘qiydiganlarning kontraktini davlat to‘lab beradi.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting