Koson tumanida ota va ona voyaga yetmagan qizini kaltakladi. Holat yuzasidan tekshiruv ishlari boshlangan. Ota ruhiy kasalliklar dispanseriga tekshirish uchun yuborilgan.
Saida Mirziyoyevaning ma’lum qilishicha, O‘zbekiston prezidenti bolalar va ayollarni himoya qilishni kuchaytirishga qaratilgan qonunni imzoladi, unda oiladagi zo‘ravonlik hamda tazyiqlar uchun jinoiy javobgarlik belgilangan.
Senatorlar xotin-qizlar va bolalarni zo‘ravonlikdan himoya qiluvchi qonunni ma’qulladi. Endi jinsiy zo‘ravonlikda ayblanganlar muddatidan ilgari ozodlikka chiqmaydi va ularning ro‘yxati tuziladi. Zo‘ravonlikka uchraganlarning yosh chegarasi bekor qilinadi. Jinoyatchining muayyan joylarga borishi ta’qiqlanadi.
Bir yil avval Toshkentda xotin-qizlarga qarshi zo‘ravonliklar oldini olishga qaratilgan “Umidani chaqiring” loyihasi boshlangandi. Loyiha uchun yil qanday o‘tdi? Necha kishi “Umidani chaqirdi”? Endi nima bo‘ladi? “Gazeta.uz” loyiha tashabbuskori — BMT Taraqqiyot dasturi vakillari bilan shu haqda suhbatlashdi.
YUNISEFning O‘zbekistondagi vakolatxonasi rahbari Munir Mamedzade Xorazmdagi mehribonlik uyi qizlarining jinsiy ekspluatatsiya qilingani haqidagi xabarlardan xavotirini bildirdi. U bolalarni jinsiy zo‘ravonlikdan himoyalash va muqobil parvarish standartlarini yaxshilash uchun harakat qilishga chaqirdi.
Xorazm viloyatida oilaviy mehribonlik uyining voyaga yetmagan 3 nafar tarbiyalanuvchisi viloyat adliya boshqarmasi va tuman FVV rahbarlari bilan jinsiy aloqa qilishga majburlangan. Mehribonlik uyi rahbari 5 yilu 6 oyga qamalgan, mansabdor shaxslarning esa ozodligi cheklanib, qo‘yib yuborilgan.
Qashqadaryoda ayol va u bilan ishqiy munosabatda bo‘lgan erkakning sochini olib, qamchilab «samosud» qilgan ota va uning 3 o‘g‘liga sud hukmi o‘qildi. Viloyat sudlari axborot xizmatiga ko‘ra, ularning ikki nafariga 3 yil muddatga ozodlikni cheklash jazosi tayinlandi. Bir nafari 3 yilga, yana biri 2 yilga qamaldi.
Prezident Administratsiyasi sho‘’ba mudiri Saida Mirziyoyeva Xalqaro xotin-qizlar kuni munosabati bilan ayollarni tabrikladi. U xotin-qizlar zo‘ravonlik, zararli stereotiplar va kamsituvchi muomala obyekti bo‘lmasligini ta’kidladi. «Ular tabiiy ravishda jamiyatning teng huquqli a’zosi bo‘lsin, deyman» — dedi u.
Toshkentda bedarak yo‘qolgan 12 yoshli qiz murdasi jinsiy zo‘rlash belgilari bilan topilgani odamlarni junbishga keltirdi. Jamoatchilik bunday jinoyatlar uchun jazo kuchaytirilishi lozim, degan fikrda. Ayni vaqtda, faollar «bolaning xavfsizligini ota-onaning bo‘yniga yuklashni mas’uliyatsizlik» deb baholamoqda.
Senator Gulnora Marufova O‘zbekistonda xotin-qizlarga nisbatan jinsiy zo‘ravonlik holatlari kamaygani, ammo ruhiy va iqtisodiy zo‘ravonlik ortganini ma’lum qildi. «Bunda, albatta, qonun bo‘yicha ishlar olib borilyapti, jamiyatimiz ham befarq bo‘lmay, nafrat bilan munosabat bildiryapti», — dedi u.
Senat raisi Tanzila Narbayeva to‘rtta vazirlik, Xotin-qizlar qo‘mitasi va Mahalla agentligiga ayollar masalasi bo‘yicha qat’iy talablar qo‘ydi. U mas’ul rahbarlardan zo‘ravonlik qurboni bo‘lganlar, muhojir ayollar va jazoni o‘tab qaytgan ayollarga ko‘mak berish bo‘yicha alohida dasturlar ishlab chiqishni so‘radi.
“Oila va xotin-qizlar” ilmiy-tadqiqot instituti yarim yil davomida O‘zbekistonning 5 ta hududida sotsiologik tadqiqot o‘tkazdi. Unda zo‘ravonlikka uchragan 18−34 yosh oralig‘idagi 420 nafar respondent qatnashdi. Ayollarning 39,4 foizi erga gap qaytarishni zo‘ravonlik holatiga sabab qilib ko‘rsatgan.
Bir yil avval poytaxt avtobuslarida tegajoqlikka qarshi kampaniya boshlangandi, bugun esa undan faqat chiptalardagi targ‘ibot qolgan, xolos. Tashkilotchilar loyiha davom etishi lozimligini, «Toshshahartransxizmat» esa takliflarga ochiqligini aytmoqda. Faqat «buning moliyaviy tarafi ham inobatga olinishi kerak».
O‘zbekistonda 2019 yilda zo‘ravonlikdan jabrlangan xotin-qizlar uchun «himoya orderi» instituti joriy etildi. Ekspertlar uning afzalliklarini e’tirof etsa-da, amalda u haqiqiy himoyachiga aylanolmaganini ta’kidlamoqda. Sabablari ko‘p, ulardan biri — zo‘ravonga nisbatan jazoning yengilligidir, deydi ular.
Senat raisi zo‘ravonlik holatlariga qarshi kurashish uchun qonunlarga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish bo‘yicha hujjatlar paketi tayyorlangani va yaqinda prezidentga axborot berilishini ma’lum qildi. «Jamoatchilik vakillari „Hamma jim o‘tiribdi“, degan fikrda bo‘lmasligi kerak», — deya ta’kidladi Tanzila Narbayeva.
9 oyda O‘zbekistonda xotin-qizlarga tazyiq va zo‘ravonlik holatlarining 27 mingdan ortig‘i — oilada, 3 mingdan ortig‘i — ko‘chada, 1 mingdan ortig‘i — jamoat joyida sodir etildi, deya ma’lum qildi Oila va xotin-qizlar qo‘mitasi. Jami 32 mingdan ortiq xotin-qizlarga himoya orderlari berildi.
Shavkat Mirziyoyev ayollarga nisbatan zo‘ravonlikka yo‘l qo‘yib bo‘lmasligini aytdi. «Bu bizning millatga xos bo‘lmagan chidab bo‘lmas illat», — deya ta’kidladi prezident.
UNICEF O‘zbekistonda ayollar va bolalarga nisbatan zo‘ravonlik holatlaridan xavotirda: ayrim hodisalar, jumladan, go‘daklar bilan bog‘liq bo‘lganlari jamoatchilik ko‘z oldida va kuzatuvchilar ishtirokida sodir bo‘lmoqda. Tashkilot ijtimoiy ishchilar institutini tashkil etish kerakligini aytdi.
Surxondaryodagi to‘yda kelinni urgan kuyov jazodan qutulib qoldi. Sud kelinning da’vo va arizasi yo‘qligi sababli ma’muriy jazo qo‘llamadi.
Bola ombudsmani Aliya Yunusova Samarqanddagi shifoxonada ayol o‘z bolasini kaltaklaganini qoralab, «ota-onalar» ning farzandiga nisbatan shafqatsiz muomala qilishini — kechirib bo‘lmas xato deb aytdi. Vakil farzandlarini zo‘ravonlik bilan «tarbiyalaydigan» ota-onalardan bolalarni olib qo‘yishni taklif qildi.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting