“Dok-1 Maks” ichgan bolalar o‘limi haqida birinchi bo‘lib xabar bergan Samarqand viloyati bolalar ko‘p tarmoqli tibbiyot markazi bosh shifokori sudda guvohlik berdi. U etilenglikolning bolalar organizmiga ta’siri hamda shifoxonaga ertaroq yotqizish sog‘ayish imkoniyatlarini qanday oshirganini so‘zladi.
“Dok-1 Maks” ishi bo‘yicha sud majlisida Soliq qo‘mitasi vakili siropni bemorlarga tavsiya qilgan va uning ko‘proq sotilishiga hissa qo‘shgan shifokorlar, hamshiralar, shuningdek, dorixona sotuvchilari va rahbarlarini mukofotlash uchun milliardlab pul to‘lab kelinganini ma’lum qildi.
“Dok-1 Maks” siropi 2021-yilda qayta ro‘yxatdan o‘tayotganda GMP sertifikati bo‘lmasa-da, 2 oy mobaynida sotuvi davom etgan. Bu davrda zaharli moddasi bo‘lgan 40 mingga yaqin flakon mamlakatga kirgan. Farmatsevtika agentligi sobiq rahbari buni dorilar sertifikat bor paytda ishlab chiqarilgani bilan izohladi.
“Dok-1 Maks” ishi bo‘yicha sudda o‘zbekistonlik amaldorlar hindistonlik yana bir ishlab chiqaruvchining 11 ta dori vositasini qayta ro‘yxatdan o‘tkazish uchun 88 ming dollar talab qilib, oldindan 50 ming dollar olgani ma’lum qilindi.
2021-yilda O‘zbekistonga olib kelingan asal ta’mli “Dok-1 Maks” siropi tarkibida ham zaharli etilenglikol moddasi bo‘lgan. Bu Marion Biotech dorilarini qabul qilgan kamida 65 bolaning o‘limi bo‘yicha sud majlisida ma’lum qilindi.
“Dok-1 Maks” ishi bo‘yicha sudlanuvchi, Farmatsevtika agentligining sobiq rahbari S.K.ning advokatlari ularga tergovchi tomonidan bosim bo‘layotganini aytib, suddan ularni himoyaga olishni so‘radi. S.K.ga uning himoya pozitsiyasiga ta’sir qiladigan holatlar bo‘lsa, murojaat qilishi mumkinligi bildirildi.
“Dok-1 Maks” ishi bo‘yicha ayblanuvchilardan biri sud majlisidagi nutqini marhum 65 nafar bolaning oila a’zolariga hamdardlik bildirishdan boshladi. U pora oldi-berdisida vositachilik qilganini tan oldi va hind ishlab chiqaruvchisidan boshlig‘iga 33 ming dollarni qanday yetkazib berganini aytib berdi.
“Dok-1 Maks” ishi bo‘yicha Toshkentda o‘tayotgan sud majlisida sudya Muso Yusupovning ma’lum qilishicha, Samarqand viloyati Sog‘liqni saqlash boshqarmasining sobiq boshlig‘iga nisbatan qamoqqa olish ehtiyot chorasi qo‘llanilgan va qo‘shimcha jinoyat ishi doirasida tergov qilinmoqda.
“Dok-1 Maks” ishi bo‘yicha sudlanuvchi sirop laboratoriya tekshiruvlaridan o‘tkazilmaganini tan oldi. Uning aytishicha, 12 yillik faoliyati davomida Dori vositalari ekspertizasi davlat markazida biror marta ham dorilar tekshirilmagan, Adliya vazirligi va boshqa tashkilotlar esa e’tiroz ham bildirmagan.
Farmatsevtika agentligining sobiq rahbari S.K. “Dok-1 Maks” siropi qonuniy hujjatlar bilan ro‘yxatdan o‘tganda ham, undagi zaharli moddalarni aniqlab bo‘lmasligini ta’kidladi. U O‘zbekistonda dori ishlab chiqarish va tekshirish bo‘yicha belgilangan amaldagi tartibning ishonchsizligiga sha’ma qildi.
Farmatsevtika agentligining sobiq xodimi “Dok-1 Maks” ishi bo‘yicha sudda agentlik sobiq rahbari ikkita kompaniyaga tayinlangan inspeksion tekshiruvni bekor qilish bo‘yicha topshiriq berganini aytdi. Amaldor esa buni inkor qilib, hujjatga bilmasdan imzo qo‘yib yuborgan bo‘lishi mumkinligini ta’kidladi.
16-avgust kuni “Dok-1 Maks” ishi doirasida bo‘lib o‘tayotgan sudda avvaliga “Qalampir.uz” hamda “Kun.uz” nashrlarini aybsizlik prezumpsiyasiga amal qilmaganlikda ayblagan sudlanuvchilarning advokatlari tushdan keyin “Gazeta.uz”ning jonli efirini to‘xtatishni so‘radi. Sud ularning so‘rovini qanoatlantirdi.
65 bolaning doridan vafot etishi — umummilliy fojia. Kuchli va g‘amxo‘r davlat xatolarni tan olib, bunday fojia takrorlanmasligi uchun xulosalar chiqaradi. Halok bo‘lgan bolalar xotirasi va ularning yaqinlarini qo‘llab-quvvatlash uchun O‘zbekistonda motam e’lon qilinishi zarur. “Gazeta.uz” nuqtai nazari.
Sud Marion Biotech dorilari, jumladan, “Dok-1 Maks” siropini ichishi oqibatida 65 bola vafot etgani bilan bog‘liq ishni ko‘rib chiqishni boshladi. Jabrlanganlardan birining otasi farzandi nogiron bo‘lib qolgani, yura va gapira olmasligini aytdi. Dori-darmonlarni o‘z pulimizga oldik, deydi u.
O‘zbekistonda Dok-1 Maks dorisini qabul qilgan 65 nafar bola vafot etgan. Bu bo‘yicha Quramax Medikal va Farmatsevtika agentligi xodimlariga nisbatan ayblov xulosasida so‘z boradi. Rasmiylar bergan so‘nggi ma’lumotlarda qurbonlar soni 20 kishi ekani aytilgandi.
Hindistonning Marion Biotech kompaniyasi o‘z mahsulotlarida yuvish vositalari, antifriz, bo‘yoqlar va boshqa mahsulotlarda qo‘llanadigan zaharli modda — sanoat propilenglikolidan foydalangan bo‘lishi mumkin. Mazkur kompaniya dorilari avvalroq O‘zbekistonda kamida 19 nafar bolaning vafotiga sabab bo‘lgandi.
Hindistonning Uttar-Pradesh shtati rasmiylari Marion Biotech farmatsevtika kompaniyasining ishlab chiqarish litsenziyasini bekor qildi. Kompaniyaning «Dok-1 Maks» siropi O‘zbekistonda kamida 20 nafar bolaning o‘limiga sabab bo‘lgan. Ilgariroq litsenziyaning amal qilish muddati to‘xtatilgandi.
Hindiston politsiyasi O‘zbekistonda 20 nafar bolaning o‘limiga sababchi bo‘lgan «Dok-1 Maks» yo‘talga qarshi siropini ishlab chiqargan Marion Biotech farmatsevtika kompaniyasi xodimlarini hibsga oldi.
Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti mamlakatlarni Gambiya, Indoneziya va O‘zbekistonda 300 dan ortiq bola o‘limiga sabab bo‘lgan siroplarga qarshi kurashishga chaqirdi. O‘zbekistonda «Dok-1 Maks» siropidan kamida 20 nafar bola vafot etgan.
«Dok-1 Maks» siropidan vafot etgan bolalarning yaqinlariga kompensatsiya to‘lab beriladimi? «Gazeta.uz» muxbirining ushbu savoliga javob berar ekan, SSV rahbari o‘rinbosari Elmira Basitxanova «hujjat bilan tasdiqlansagina, kompensatsiya to‘lash bo‘yicha yuridik jarayonlar boshlanishi mumkin», deya javob berdi.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting