Apellyatsiya sudi Qoraqalpog‘iston voqealari yuzasidan jinoyat ishi bo‘yicha 8 nafar ayblanuvchining jazosini ozodlikni cheklash bilan almashtirdi, 6 nafar sudlanuvchining muddati qisqartirildi, Dauletmurat Tajimuratovning muddati o‘zgarishsiz qoldi. Sud prokuraturaning 4 kishiga nisbatan protestini rad etdi.
Nukus voqealari ishi bo‘yicha apellyatsiya sudida muzokaralar tugadi. Hukm chiqishi kutilmoqda. Prokuror 4 nafar ayblanuvchining shartli jazosini real muddatlarga almashtirish, 13 nafar mahkumning jazosini yengillashtirish, ulardan 8 nafarini esa ozod qilishni so‘radi. Tajimuratov va uning advokati bayonot berdi.
Nukus voqealari bo‘yicha apellyatsiyani ko‘rib chiqayotgan sud Dauletmurat Tajimuratovning advokati Sergey Mayorov iltimosiga ko‘ra ekspertlarni so‘roqqa taklif qildi. Himoyachi ularning javoblariga qo‘shilmasligini aytdi. U sudda qo‘yilgan 1−2-iyul voqealariga oid videoni “jurnalistlik hissiyotli xabar” deb atadi.
Nukus voqealari bo‘yicha apellatsiya ishi jarayonida sudlanuvchilar va advokatlar jazoni yengillatishni, marhum Shamshetovni esa oqlashni so‘radi. Prokuratura shartli ravishda hukm qilingan 4 nafar sudlanuvchiga nisbatan jazoni kuchaytirishni so‘radi. Birinchi kuni Tajimuratov va Nayipov o‘rtasida mojaro kelib chiqdi.
Ombudsman va jamoatchilik guruhlari vakillari 1-sonli tergov hibsxonasi (“Toshturma”)da bo‘lib, Nukus voqealari yuzasidan jinoyat ishi bo‘yicha sudlanganlar, jumladan, Dauletmurat Tajimuratov bilan uchrashdi. Sudda u ombudsmanni tanqid qilgandi.
Sud Dauletmurat Tajimuratovning asosiy advokati kelmagani sababli Qoraqalpog‘iston voqealari bo‘yicha jinoyat ishi doirasida apellyatsiya jarayoni boshlanishini 10-mayga qoldirdi. Ayblanuvchi prokurorlarni almashtirish va ishni qayta ko‘rib chiqish uchun qaytarishni so‘radi, biroq rad javobini oldi.
Qoraqalpog‘istondagi iyul voqealari bo‘yicha jinoiy ishda sudlangan Dauletmurat Tajimuratovning ukasi va advokati Rinat Tajimuratov O‘zbekiston Oliy sudiga apellyatsiya shikoyatini kiritdi. U jazoni yengilrog‘iga almashtirish va moddiy zararni to‘lashdan ozod qilishni so‘radi.
Human Rights Watch tashkiloti Dauletmurat Tajimuratovning hibsda qiynoqqa solingani haqidagi da’volari tekshirilishi kerakligini bildirdi. Inson huquqlari tashkiloti, shuningdek, «huquq-tartibot organlari asossiz o‘qotar quroldan foydalangani uchun» hanuz hech kim jazolanmaganini eslatib o‘tdi.
Nukus voqealari ishi bo‘yicha 16 yilga qamalgan Dauletmurat Tajimuratovning ukasi Rinat Tajimuratov «Gazeta.uz»ga bergan intervyusida sud ishi va apellyatsiya berish rejalari haqida gapirdi. Uning aytishicha, ayblov «to‘liq yutqazdi», akasining aybi va tashqi kuchlarning ehtimoliy ta’sirini isbotlay olmadi.
Odamlarni tartibsizliklarga jalb qilishda ayblangan Nukus voqealari ishtirokchisi Ahmet Smetullayev shartli jazo olib, sud zalidan ozod qilindi. U OAV bilan uchrashuvda «imkoniyat bergani uchun» prezident Mirziyoyevga rahmat aytib, o‘zini «Dauletmurat Tajimuratovni sotgan» deb hisoblamasligini bildirdi (video).
Qoraqalpog‘iston voqealari bo‘yicha jinoiy ish yuzasidan asosiy ayblanuvchi Dauletmurat Tajimuratov 16 yilga ozodlikdan mahrum etildi. Jazoning dastlabki 2 yilini turmada, qolgan qismini qattiq tartibli koloniyada o‘tash, shuningdek, undan 228 mln so‘m zararni undirish belgilandi.
Tajimuratov sudda uning aybini tasdiqlovchi dalillar taqdim etilmagani, amaldorlar farqli ko‘rsatmalar berganini ma’lum qildi. U namoyishlargacha davlat organlaridan jim turmaslikni so‘ragani va mustaqillik uchun urinmaganini aytdi. Ayni vaqtda, «mustaqillikni orzu qilish jinoyat emas»ligini ta’kidladi.
Davlat ayblovchisi Nukus voqealari bo‘yicha asosiy ayblanuvchilar bo‘lgan Dauletmurat Tajimuratovga 18 yil, Lolagul Kallixanovaga esa 11 yil qamoq jazosini berishni so‘radi. Ish bo‘yicha boshqa sudlanuvchilarga kamroq muddat, faqat ikki gumondorga — uy qamog‘i jazosi so‘raldi.
Parlament komissiyasi a’zosi Gulnoz Mamarasulova «Gazeta.uz» bilan suhbatda Nukus voqealari bo‘yicha sud jarayoni qanday kechayotgani, Qoraqalpog‘istonning sobiq va amaldagi rahbarining ko‘rsatmasi muhimligi, qolaversa, nima uchun komissiya haligacha o‘z hisobotini e’lon qilmagani haqida so‘zlab berdi.
Dauletmurat Tajimuratov ko‘rsatuvining yakuniy qismi va so‘roq vaqtida Nukusda tazyiqqa uchragani, Urganchda esa qiynoqqa solinmagani, tanqid «uning yo‘nalishi» ekani hamda O‘zbekiston uchun yuragi og‘riyotganini aytdi.
Dauletmurat Tajimuratov suddagi ko‘rsatuvida Qoraqalpog‘iston deputatlari nima uchun suverenitetdan voz kechish haqida qaror qabul qilganini aniqlashga qanday uringani va miting o‘tkazishga qanday chorlagani haqida gapirib berdi.
Inson huquqlari bo‘yicha xalqaro tashkilot vakili Gulnoz Mamarasulova Nukus voqealari bo‘yicha sud jarayoni haqida fikr bildirdi. Tajimuratov boshqa sudlanuvchilarning ayblarini tasdiqlaydigan, ularga qarshi ishlovchi savollarni bermoqda, unga nisbatan ham ayni shunday harakat qo‘llanilmoqda, dedi u.
Nukus voqealari bo‘yicha asosiy gumondor Dauletmurat Tajimuratov Qoraqalpog‘iston Jo‘qorg‘i Kengesining amaldagi va sobiq rahbarlarini sudga chaqirilishini so‘rab murojaat qildi. Shuningdek, u qaysi akademiya odamlarni otishni o‘rgatishini so‘radi.
Nukus voqealari bo‘yicha sudning to‘rtinchi kunida asosiy ayblanuvchi Dauletmurat Tajimuratov ko‘rsatuv berdi. «Gazeta.uz» Youtube`da jonli efirga namoyish qildi.
Nukus voqealari bo‘yicha sud jarayonining uchinchi kuni. Sudlanuvchilarning deyarli barchasi iyul boshida bo‘lgan voqelarda Dauletmurat Tajimuratov aybdorligi, uning video murojaatlari odamlarni ko‘chaga chiqarganini ta’kidlashmoqda. «Gazeta.uz» sud jarayonidan fotoreportaj tayyorladi.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting