O‘zbekiston Oliy sudi Jinoyat ishlari bo‘yicha sudlov kollegiyasi 5-may kuni bo‘lib o‘tgan majlis yakunlari bo‘yicha 2022-yil iyul oyida Qoraqalpog‘istonda sodir bo‘lgan voqealar yuzasidan jinoyat ishi bo‘yicha sudlanuvchilarning shikoyatlarini ko‘rib chiqish jarayonini boshlashni kechiktirdi.
Nukus voqealari bo‘yicha birinchi sudlangan 22 nafar mahkumdan 16 nafari dastlabki instansiya sudining qarori ustidan apellyatsiya shikoyati bergani haqida xabar bergan edik. Ular orasida jurnalist va huquqshunos Dauletmurat Tajimuratov, Qoraqalpog‘iston Ichki ishlar vazirligi Jinoyat qidiruv boshqarmasi sobiq boshlig‘i, marhum Polat Shamshetov, Saipnazar Kalimov, Sultanbek Kaipov, Arsыlan Temirxanov, Saidabulla Medetov, Nurlan Sultamuratov, Allabay Tokimbetov, Razbek Bekmuratov, Bayram Seytniyazov, Amirbek Adilbekov, Polat Nurniyazov, Nurlan Nayыpov, Baxtiyor Kadirbergenov, Dauletmurat Djiyemuratov i Kaxarman Seytimov bor. Ular turli muddatlarga ozodlikdan mahrum qilingan.
Bir vaqtning o‘zida apellyatsiya instansiyasi prokuraturaning ozodlikdan mahrum qilish bilan bog‘liq bo‘lmagan shartli jazoga hukm qilingan Lolagul Kallixanovoy, Azamat Turdanov, Axmet Smetullayev va Azamat Nuratdinovaga tegishli qismdagi sud hukmi ustidan bergan protestini ham ko‘rib chiqmoqda.
Ayblanuvchilarning advokatlaridan ma’lum bo‘lishicha, prokuratura yanada qattiqroq jazoni talab qilmoqda (prokuratura sud qaroridan oldin uzoq yillarga ozodlikdan mahrum qilish tarzidagi jazoni talab qilgan).
Ish Oliy sud sudyasi Asqar Bekmanov, shuningdek, sudyalar Sanobar Mamadaliyeva va Akrom O‘tayev raisligida ko‘rilmoqda.
Sud boshlanishidan avval ishda ishtirok etayotgan asosiy shaxs, advokat va jurnalist Dauletmurat Tajimuratov Buxorodagi birinchi sud jarayonida ishtirok etgan prokurorlar J. Baxitov va J. Abdalniyazov almashtirilishini talab qildi.
Shuningdek, u avvalroq sudya Askar Bekmanov faoliyatini tanqid qiluvchi videorolikni e’lon qilgani va u bilan sudya o‘rtasida kelishmovchiliklar bo‘lganini ta’kidladi. Shu bilan birga, u sudyani almashtirish talabini qo‘ymoqchi emasligini aytib, “birinchi sudya 16 yil bergani, siz esa 20 yilning hammasini berishingiz mumkin”, — dedi.
Tajimuratov sud jarayoni adolatsiz o‘tishini kutayotganini aytdi. Shuningdek, u Konstitutsiyada belgilangan protsessual huquq va huquqlari buzilganini da’vo qildi.
Dauletmurat Tajimuratov. Foto: Oliy sud.
Shuningdek, Tajimuratov suddan ishni qayta ko‘rib chiqish uchun birinchi instansiya sudiga yuborishni va joriy majlisni videoyozuvga olish imkonini berishni so‘radi.
Shundan so‘ng sud kollegiyasi Dauletmurat Tajimuratovning talablarini ko‘rib chiqish uchun maslahat xonasiga yo‘l oldi va 1 soat 10 daqiqadan so‘ng zalga qaytdi. Sudya Asqar Bekmanov ish hozirgi tarkibda ko‘rib chiqilishini aytib, prokurorlarning almashtirilishini rad etdi. Shuningdek, u ishni birinchi instansiyaga yuborish haqidagi iltimosni ham qanoatlantirmadi, biroq jarayonning video tasvirga olinishini ma’qulladi.
Shundan so‘ng Dauletmurat Tajimuratov o‘zi va uning advokati sifatida faoliyat yuritayotgan ukasi Rinat Tajimuratov bir necha marta so‘ralganiga qaramay, birinchi sud jarayonidagi video va bayonnomalarni olmaganini aytdi. U uchrashuvni boshqa kunga ko‘chirishni hamda ushbu yozuvlar va boshqa hujjatlar bilan tanishish uchun vaqt berishni so‘radi.
Prokurorlardan biri Rinat Tajimuratovga nisbatan alohida ish qo‘zg‘atilgani sababli uni jarayondan chetlashtirishni so‘radi.
Himoyachi ayblov tomondan bunday fakt qaysi hujjatda borligini ko‘rsatishni so‘radi, prokuror unga “hali ko‘rib chiqilmoqda”, deya javob bergan.
Sudya bu talabni rad etdi.
Jarayonda muayyan sabablarga ko‘ra kela olmagan Dauletmurat Tajimuratovning bosh advokati Sergey Mayorovning ishtiroki kutilgandi. Sudya sudlanuvchi va uning advokatlariga bu vaqt davomida materiallar bilan tanishib chiqishni tavsiya qilib, ishni 10-mayga qoldirishga qaror qildi.
