O‘zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev yangi Konstitutsiyani qabul qilish bo‘yicha referendumda ovoz berdi.
30-aprel kungi referendumda 14-Toshkent shahar okrugidagi ayrim uchastkalarda fuqarolar biometrik identifikatsiyadan o‘tadi. Bunda ular pasport yoki ID-kartasini skanerdan o‘tkazib, kvitansiya oladi. So‘ng byulletenda ovoz beradi. “Komissiya avvalgidek fuqaroni ro‘yxatdan izlamaydi”, dedi MSK raisi o‘rinbosari.
Xorijda yashayotgan o‘zbekistonliklar referendum o‘tkaziladigan 55 ta uchastkaning manzilini interaktiv xarita orqali aniqlashi mumkin.
Aprelda bo‘lib o‘tadigan referendum arafasida O‘zbekiston bo‘ylab «Konstitutsiya — o‘zimizniki» shiori ostida targ‘ibot tadbirlari, konsert dasturlari o‘tkazilmoqda. Ularda estrada yulduzlari, sportchilar, rasmiylar va tadbirkorlar chiqish qilmoqda. Fotojamlanma.
2024 yildan Toshkent shahri va viloyatlar hokimlariga kengash raisi lavozimini egallashi taqiqlanishi mumkin. Konstitutsiya loyihasida ularning deputat va senator etib saylanishi taqiqlanmagan. Anchadan beri muhokama qilinayotgan hokimlarni saylash amaliyoti esa loyihada aks etmagan.
O‘zbekiston Konstitutsiyasi loyihasida parlament va prezident vakolatlarini kengaytirish ko‘zda tutilmoqda. Bosh vazir nomzodi barcha siyosiy partiyalar fraksiyalari bilan maslahatlashuvdan so‘ng prezident tomonidan taklif etiladi. Palata va Senat o‘z-o‘zini tarqatib yuborish qarorini qabul qilishi mumkin bo‘ladi.
Parlament tomonidan ma’qullangan yangi tahrirdagi Konstitutsiya loyihasida prezident vakolat muddatini 5 yildan 7 yilgacha uzaytirish taklif etilmoqda. Avvalroq Konstitutsiya yangilanganidan keyin prezident va qator boshqa mansabdorlar ham xuddi shu lavozimlarga qayta saylanishi mumkinligi xabar qilingandi.
Jamoatchilik e’tirozidan so‘ng yangi Konstitutsiya loyihasidan «xalq sog‘lig‘i va ma’naviyatini» himoya qilish maqsadida axborotni tarqatish cheklanishi haqidagi norma chiqarib tashlandi. Uning o‘rniga «aholining sog‘lig‘i, ijtimoiy axloq» jumlalari kiritildi. Bunga faollar turlicha munosabat bildirdi.
Qonunchilik palatasi Konstitutsiyani o‘zgartirish bo‘yicha umumxalq referendumini — 30 aprel, yakshanba kuni o‘tkazishni ma’qulladi. Tegishli qarorni 134 nafar deputat qo‘llab-quvvatladi, 2 nafari betaraf qoldi, 1 nafari esa ovoz bermadi. Avvalgi referendum bundan 21 yil avval bo‘lib o‘tgandi.
Konstitutsiyaviy qonun loyihasiga ayni bir shaxsning surunkasiga 2 muddatdan ortiq ushbu lavozimga saylanishi (tayinlanishi) mumkin emasligiga oid qoida kiritilmoqda. Bu lavozimlarga prezident, Senat raisi, hokimlar, bosh prokuror va boshqalar kiradi.
Konstitutsiyaning 29-moddasini «axborotni izlash, olish va tarqatishga bo‘lgan huquqni xalqning sog‘lig‘i va ma’naviyatini himoya qilish maqsadida cheklash» bilan to‘ldirish taklif etilmoqda. Shunga qaramasdan, fikr yuritishni cheklash bilan bog‘liq norma uni nazorat qilish imkonsizligi sababli chiqarib tashlanmoqda.
Shavkat Mirziyoyev Oliy Majlisga murojaatnomasida «Yangi O‘zbekistonga mos bo‘lgan Konstitutsiyani har tomonlama o‘ylab, shoshilmasdan ishlab chiqish kerak»ligini ta’kidladi.
Prezident Konstitutsiya kuni munosabati bilan yo‘llagan tabrigida unga kiritilayotgan o‘zgartishlarga to‘xtaldi. Bu islohotlarni «Yangi O‘zbekiston taraqqiyot strategiyasining mazmuni va mantig‘i, xalqimiz bildirayotgan talab, istak va takliflar, shiddat bilan o‘zgarayotgan davrning o‘zi taqozo etmoqda», — dedi u.
Konstitutsiyaviy komissiya raisi Akmal Saidovning ta’kidlashicha, Konstitutsiyaga kiritiladigan o‘zgartirishlar muhokamasining muddati oldinroq 10 kunga uzaytirilishi Nukus voqealari bilan bog‘liq emas. «Bizga birov „cho‘zgin-cho‘zmagin“ deb ko‘rsatma berayotgani yo‘q. Biz o‘zimiz hal qilyapmiz», — dedi u.
Qonunchilik palatasi Konstitutsiyaga o‘zgartirishlar kiritishga oid qonun loyihasining umumxalq muhokamasi muddatini 1 avgustga qadar uzaytirish to‘g‘risida qaror qabul qildi. Ommaviy muhokamalar davrida loyiha bo‘yicha 85 mingdan ortiq takliflar kelib tushgani aytilmoqda.
Ommaviy muhokamasi ertaga yakunlanadigan Konstitutsiyaga o‘zgartirishlar loyihasida ziddiyatlar va takrorlanishlarni uchratish mumkin. O‘z navbatida, unda hokimiyat tarmoqlarining haqqoniy bo‘linishi va reprezentativ demokratiyaning mustahkamlanishi bo‘yicha o‘zgartirishlar yetishmaydi. Komil Jalilov maqolasi.
Qoraqalpog‘istondagi fojia jamiyat bilan muloqot qilishga e’tibor berilmasligi hamda strategik muhim qarorlar parda ortida qabul qilinishi nimalarga olib kelishini namoyish qildi.
Konstitutsiyani o‘zgartirishga oid qonun loyihasi «Bu mening Konstitutsiyam» portalida ikki tilda e’lon qilindi. U PDF formatida joylashtirilgan bo‘lib, alohida moddalarga izoh qoldirish imkoniyati mavjud emas. Lekin fuqarolar o‘z fikrlarini yozib qoldirish imkoniyatiga ega. Muhokama 10 kun davom etadi.
Deputatlar Konstitutsiyaga o‘zgartirishlar kiritishga oid qonunni birinchi o‘qishda qabul qildi. Konstitutsiyaviy komissiya takliflarni Qonunchilik palatasiga kiritgan holda o‘z faoliyatini davom ettiradi. Bosh qonun loyihasi 25 iyundan 4 iyulga qadar umumxalq muhokamasiga qo‘yiladi.
Konstitutsiyaviy komissiyaning ilk yig‘ilishidan bir oy ham o‘tmasdan Konstitutsiyani o‘zgartirish bo‘yicha qonun loyihasi tayyorlanib, Qonunchilik palatasiga kiritildi. Ta’kidlanishicha, Bosh qonunning 66 ta moddasiga 170 dan ortiq tuzatish kiritilmoqda. Biroq, loyihaning to‘liq shakli e’lon qilinmadi.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting