Jahon banki 2023-yilda pul o‘tkazmalari o‘sishi sekinlashishini bashorat qilmoqda. Bu, ayniqsa, Yevropa va Markaziy Osiyoda yaqqol seziladi, deb hisoblaydi ekspertlar.
Jahon bankining yangi prognoziga ko‘ra, joriy yilda O‘zbekistonda yalpi ichki mahsulotning o‘sishi 5,1 foizni tashkil etadi. Yanvar oyida bank 4,9 foiz o‘sishni prognoz qilgan.
XMT, YUNISEF va Jahon banki O‘zbekistonda Ijtimoiy himoya agentligi tashkil etilganini olqishladi. Bayonotda bu ijtimoiy himoyadagi tarqoqlik va kamchiliklarni bartaraf etishiga ishonch bildirilgan. Mutaxassislar va xalqaro tashkilotlar ko‘p yillardan buyon shunday agentlikni tashkil etishni talab qilib kelayotgandi.
O‘zbekiston qishloq xo‘jaligida ishlab chiqarilgan YAIMning qariyb 50 foizi chorvachilik hissasiga to‘g‘ri keladi. Soha mamlakatdagi barcha issiqxona gazlari chiqindilarining 13 foizdan ortig‘i manbai bo‘lib, unumdorlik pastligicha qolmoqda. Loyiha samarali va iqlimga chidamli sektorni yaratishni qo‘llab-quvvatlaydi.
Jahon banki jamoat binolarining energiya samaradorligini oshirish va “yashil” energiyaga investitsiyalarni jalb qilish uchun 143 mln dollar kredit ajratdi. Shuningdek, landshaftlar barqarorligini oshirish va o‘rmonlarni qayta tiklash uchun 142 mln dollar taqdim etdi.
Jahon banki O‘zbekiston hukumati so‘roviga ko‘ra, ijtimoiy sohadagi davlat xarajatlari sharhini tayyorladi. Bank uzoq muddatda shifoxonalar infratuzilmasini yaxshilash, ta’limni iqtisodiyot ehtiyojlariga moslashtirish, ijtimoiy himoya organini yaratish va pensiya yoshini oshirishni tavsiya qildi.
Jahon banki O‘zbekiston yalpi ichki mahsulotining 2023-yilda 5,1 foizga o‘sishini prognoz qildi. Bu Yevropa va Markaziy Osiyo mintaqasidagi eng yuqori ko‘rsatkich. Rossiyaning Ukrainadagi urushi va sanksiyalarning oqibatlari oziq-ovqat va energiya narxlariga ta’sir qilishda davom etadi.
Jahon banki, Yevropa komissiyasi va BMT hamkorligida o‘tkazilgan yangi hisob-kitoblarga ko‘ra, Ukrainani urushdan keyin tiklash uchun kamida 411 mlrd dollar kerak bo‘ladi. Xarajatlarning eng katta qismi energetika sektoriga to‘g‘ri kelmoqda.
Jahon banki «O‘zbekistonda quyosh energetikasini kengaytirish-2» loyihasi uchun 12 mln dollar ajratadi. Bu ikkita yangi quyosh elektr stansiyasidan (har biri 6 mln dollardan) elektr energiyasini sotib olish bo‘yicha majburiyatlarni bajarish bo‘yicha bank kafolatlari hisoblanadi.
2022 yilda O‘zbekiston YAIM o‘sishi, Jahon banki ma’lumotlariga ko‘ra, 5,7 foizni tashkil etdi. JBning 2023 yil uchun mamlakat prognozi o‘zgarishsiz qoldi — 4,9 foiz. Markaziy Osiyo uchun savdo yo‘llarining o‘zgarishi Ukrainadagi urushning salbiy oqibatlarini qisman yumshatishi mumkin, deb hisoblaydi bank.
JB strategik islohotlarni amalga oshirishda O‘zbekistonga $470 mln imtiyozli va $480 mln qiymatdagi past stavkali kreditlar taqdim etishni ma’qulladi. Ushbu mablag‘lar Xalqaro taraqqiyot assotsiatsiyasi va Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki tomonidan 12 yildan 34 yilgacha muddatga beriladi.
Jahon banki vitse-prezidenti Anna Berde «Gazeta.uz»ga taqdim etgan yangi maqolasida kambag‘allikni 2 baravarga qisqartirish va aholi jon boshiga daromadi o‘rtacha bo‘lgan mamlakatlarning yuqori qismiga kirish uchun islohotlar muvofiqlashtirilishi va bosqichma-bosqich amalga oshirilishi zarurligi haqida yozadi.
Jahon banki 2022 yil uchun O‘zbekistonda YAIM o‘sishi prognozini 5,3 foizgacha yaxshiladi. Biroq 2023 yilda o‘sish 4,9% bo‘lishi tahmin qilinmoqda. Shuningdek, maqsadli ijtimoiy himoya dasturlari orqali qashshoqlik darajasi 2023 yilda 14,5 foizga, 2024 yilda esa 12,2 foizga tushishi kutilmoqda.
Ukrainadagi urush oqibatida O‘zbekiston, Qirg‘iziston va Tojikistonda korxonalar xarajatlarning oshishi va kreditlash imkoniyatlarining qisqarishi kabi muammolarga duch kelmoqda. Jahon bankiga ko‘ra, bu biznesning yopilishi, ish joylarining yo‘qotilishi va iqtisodiy o‘sishning sekinlashishiga olib kelishi mumkin.
Jahon banki O‘zbekistonda qashshoqlikka qarshi kurashish va ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish masalalariga bag‘ishlangan yosh fotosuratchilar o‘rtasidagi qo‘shma tanlov natijalarini sarhisob qildi. «Gazeta.uz» fotograflari Madina A’zam va Yevgeniy Sorochin tanlovning asosiy va maxsus sovrinini qo‘lga kiritdi.
Jahon banki O‘zbekistonda degradatsiyaga uchragan yerlar va o‘rmonlarni tiklash maqsadida 30 yil muddatga 142 mln dollarlik imtiyozli kredit ajratadi. Bundan tashqari, loyiha doirasida yana ikkita trast fond qo‘shimcha 11 mln dollar yo‘naltiradi. O‘rmon xo‘jaligi davlat qo‘mitasiga bir qator vazifalar yuklatilmoqda.
Jahon banki 2022 yil uchun O‘zbekiston YAIM o‘sishi prognozini 4,3 foizgacha yaxshiladi. Ammo Ukrainadagi mojaro sababli o‘sish oldingi prognozdan pastligicha qolmoqda. Qolaversa, O‘zbekiston yaqin ikki yilda Markaziy Osiyo davlatlari orasida eng yuqori iqtisodiy o‘sishni ko‘rsatishi kutilmoqda.
Jahon banki O‘zbekiston hukumatiga moliya sektorini isloh qilish maqsadlari uchun 15 mln dollar imtiyozli kredit ajratadi. Loyihaga ko‘ra, bir qancha davlat banklari xususiylashtiriladi, kichik va o‘rta biznesni qo‘llab-quvvatlash uchun alohida — taraqqiyot banki tashkil etiladi, u eksport qiluvchilarni resurslar bilan ta’minlaydi.
Jahon banki guruhi 2022−2026 yillarga mo‘ljallangan O‘zbekiston bilan yangi hamkorlik dasturini qabul qildi. U uchta strategik maqsadga qaratilgan — xususiy sektorda inklyuziv bandlikni oshirish, inson kapitalini rivojlantirish va «yashil» iqtisodiy o‘sish hisobiga farovonlikni oshirish va barqaror rivojlanish.
Jahon banki prognoziga ko‘ra, Rossiyaga qarshi sanksiyalar va Ukrainadagi inqiroz MDH davlatlari, shu jumladan O‘zbekistonda pul o‘tkazmalarining qisqarishiga olib keladi. Shuningdek, 2022 yilda Rossiya YAIM tushishi va rublning dollarga nisbatan qadrsizlanishi migrantlarning bandligi va daromadlarini kamaytirishi mumkin, bu esa MDHda qashshoqlik muammosini yanada kuchaytiradi.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting