Jahon banki direktorlar kengashi O‘zbekiston uchun yangi imtiyozli kredit ajratishni ma’qulladi. Bu tashkilotning press-relizida qayd etilgan.
Jahon banki guruhiga kiruvchi Xalqaro taraqqiyot assotsiatsiyasi moliya sektoridagi islohotlarni qo‘llab-quvvatlash uchun O‘zbekiston hukumatiga 15 million AQSh dollari ajratadi. Kreditni qaytarish muddati 30 yil, shundan 5 yili imtiyozli davr hisoblanadi.
Islohotlar doirasida quyidagilar rejalashtirilmoqda:
- davlat ishtirokidagi bir qator banklarni xususiylashtirish;
- yangi taraqqiyot bankini tashkil etish;
- kichik biznesni qo‘llab-quvvatlashni kengaytirish;
- respublika moliya sektorining tabiiy ofatlarga tayyorligini kuchaytirish.
O‘zbekiston bozor iqtisodiyotiga o‘tayotgan bir paytda uning bank va sug‘urta sohalari bir qator o‘tkir va o‘zaro bog‘liq muammolarga duch kelmoqda. Jami 33 ta bank bo‘lib, shuni 12 tasi davlat tijorat banklari va ular ustunlikka ega. 2021 yil oxiriga kelib iqtisodiyotga ajratilgan kreditlarning 86 foizi ayning ushbu davlat banklari hisobiga to‘g‘ri keldi.
An’anaga ko‘ra, davlat tijorat banklari davlat mablag‘larini ustuvor tarmoqlarga va davlat korxonalariga, boshqaruv va boshqaruv xavflarini belgilamagan hamda davlat sarmoyasiga va kapital kiritish yordamiga muhtoj bo‘lib qolgan holda bozor ko‘rsatkichlaridan pastroq stavkada taqdim etib keladi.
Shuningdek, davlatning tadbirkorlik va fuqarolarning qurg‘oqchilik va ob-havo ofatlaridan ko‘rilgan zararni bartaraf etish imkoniyatlari cheklangani qayd etilgan. Sababi tabiiy xavflardan sug‘urtalash ommalashmagan.
Bundan tashqari, mavjud banklar kichik va o‘rta biznesning sifatli moliyaviy xizmatlarga bo‘lgan talabini qondira olmayapti. Bu muammoni hal qilish uchun taraqqiyot bankini tashkil etish ko‘zda tutilgan — u xususan, eksport qiluvchilarni resurslar bilan ta’minlaydi, kafolatlar va sug‘urta bo‘yicha yordam beradi.
«Bank bozori, moliyalashtirish va sug‘urta industriyasidagi islohotlar butun moliyaviy xizmatlar sohasi samaradorligini oshiradi. Bu o‘z navbatida, xususiy tadbirkorlik hisobiga barqaror o‘sishni ta’minlaydi», — dedi Jahon bankining O‘zbekistondagi vakolatxonasi rahbari Marko Mantovanelli.
«Loyiha davlatning banklarni boshqarishdagi bevosita ishtirokini kamaytirishga va yetakchi xususiy banklar tomonidan boshqariladigan yanada samarali, inklyuziv va raqobatbardosh bank tizimini qurishga yordam beradi», — deya qo‘shimcha qildi u.
Avvalroq, Jahon banki hisobotida O‘zbekistonda oligarxlar paydo bo‘lish xavfi yuqoriligi, 2025 yilga borib O‘zbekistonda hokimiyatni shaxsiy manfaatlar egallab olish xavfi maksimal darajaga yetishi kutilayotgani haqida yozgan edi.
Bundan tashqari, Jahon banki guruhi 2022−2026 yillarga mo‘ljallangan O‘zbekiston bilan yangi hamkorlik dasturini qabul qildi. U uchta strategik maqsadga qaratilgan — xususiy sektorda inklyuziv bandlikni oshirish, inson kapitalini rivojlantirish va «yashil» iqtisodiy o‘sish hisobiga farovonlikni oshirish va barqaror rivojlanish.
Shu bilan birga, mart oxirlarida Jahon banki direktorlar kengashi O‘zbekistonga soliq islohotlari uchun 60 mln dollar miqdorida kredit ajratayotgani haqida ham yozgandik.
