“Asakabank” biznesni qo‘llab-quvvatlash uchun 2024-yilda 2,1 mlrd dollar jalb qilishni, “Biznesni rivojlantirish banki” esa investitsiya loyihalariga 1,5 mlrd dollar ajratishni reja qilmoqda. Bank faqat kredit beradigan markaz emas, zamonaviy investitsiya-tijorat tuzilmasi bo‘lishi kerak, dedi prezident.
Davaktivga ko‘ra, “O‘zsanoatqurilishbank” (SQB), “Asakabank” va “Aloqabank"ning Tashkent City`dagi yangi binolari investorlarga sotiladi. Banklar ushbu “premium toifa"dagi loyihalarga kamida 339 mln dollar mablag‘ kiritgan. SQB filiallaridan biri o‘rnida 21 qavatli bino qurmoqchiligini ma’lum qilgandi.
2024-yilda “O‘zsanoatqurilishbank” xalqaro moliya bozoridan 3,1 mlrd dollarlik qarz mablag‘larini jalb qilishni rejalashtirmoqda. Milliy bank zargarlik va xizmat ko‘rsatish sohalarida umumiy qiymati 6 mlrd dollarlik loyihalarni amalga oshirish niyatida, deya xabar qildi prezident matbuot xizmati.
Markaziy bank ustav kapitali bo‘yicha minimal talablarni bajarmagani uchun 4 ta bankning operatsiyalariga cheklov kiritdi. Bu banklarga 1-apreldan kreditlar berish va depozitlar qabul qilish taqiqlangan. Regulyator “reputatsion risklar” tufayli ularning nomini oshkor qilmadi.
Bosh vazir o‘rinbosari Jamshid Qo‘chqorov hukumat “O‘zsanoatqurilishbank” xususiylashtirilishini tezlashtirish ustida ishlayotganini, may oyida “Asakabank”ni xususiylashtirishga tayyorlash bo‘yicha YeTTB bilan kelishuv imzolanishi reja qilinganini bildirdi. Shuningdek, Islom moliyasi bo‘yicha ishlar ko‘lami kengayadi.
Fitch agentligi O‘zbekiston bank sektoridagi o‘sishni qayd etdi — urg‘u ko‘proq bozorga asoslangan yondashuvga ko‘chgan. Ammo tashkilot, shuningdek, chuqur tuzilmaviy zaifliklar va yangi risklar tufayli keyingi yaxshilanishlarga erishish uchun ko‘proq vaqt talab qilinishi mumkin, deb hisoblaydi.
O‘zbekiston davlat banklarini xususiylashtirish yana kechiktirilishi mumkin, dedi Fitch Ratings direktori o‘rinbosari Pavel Kaptel. Ularning sotuvdan oldingi tayyorgarlik ishlari hamon davom etmoqda. Davlat aksiyalarini o‘z vaqtida sotish xalqaro moliya tashkilotlarining banklar kapitaliga kirishiga ham bog‘liq.
Qonunchilik palatasi iqtisodiy sanksiyalar bo‘yicha qonun loyihasini birinchi o‘qishda qabul qildi. Hujjat bilan banklarga iqtisodiy sanksiyalar xavfi mavjud bo‘lgan taqdirda, mijozlarga hisobvaraqlar ochish va operatsiyani amalga oshirishni rad etish huquqi berilmoqda.
Markaziy bank yanvar oyi davomida bitta bankni me’yoriy-huquqiy hujjatlar talablariga rioya qilmagani uchun jarimaga tortdi, 3 ta bankni esa chora va sanksiyalar qo‘llanishi to‘g‘risida ogohlantirdi.
Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmuratov regulyator tomonidan jarimaga tortilayotgan banklar nomi nega ochiqlanmayotganini izohladi. “Aholida noto‘g‘ri tushuncha shakllanmasligi uchun bankning ichki faoliyati bilan bog‘liq holatlarda chora ko‘rilgan banklar nomini e’lon qilmaslikka qaror qildik”, — dedi u.
Shavkat Mirziyoyev bozor mexanizmlari asosida kredit stavkalarini kamida 2−3 foizga tushirish muhimligini qayd etdi. “Banklar resurs yo‘qligi sababli kredit foizi yuqori, deyishga o‘rganib olgan. Vaholanki, muammoli kreditlarni undirishning o‘zidan 25 trln so‘mlik kreditga resurs topsa bo‘ladi”, — dedi u.
Markaziy bank qo‘mitasi 2023-yil dekabr oyida amaldagi qonunchilik talablariga rioya etmagani uchun 3 ta bankning ayrim operatsiyalarni amalga oshirishiga cheklov o‘rnatdi va 2 ta bankka nisbatan jarima sanksiyasini qo‘lladi.
O‘zbekistonda Yangi yil bayrami va dam olish kunlari valyuta ayirboshlash va pul o‘tkazmalari xizmatlarini taqdim etuvchi banklar ro‘yxati e’lon qilindi.
Shavkat Mirziyoyev bank tizimi bo‘yicha o‘tkazilgan yig‘ilishda davlat banklariga shuncha ko‘mak berilayotganiga qaramay, ularning rentabelligi xususiy va xorijiy banklarga nisbatan ancha past darajada ekanini ta’kidladi. “Har bir tijorat banki dunyoqarashini mutlaqo o‘zgartirishi kerak”, — dedi prezident.
Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmuratov regulyatorda nobank tashkilotlarga valyuta ayirboshlash shoxobchalari ochishga ruxsat berish niyati yo‘qligini ma’lum qildi. Shuningdek, u banklar valyuta ayirboshlash shoxobchalari sonini o‘z ehtiyojidan kelib chiqib ko‘paytirishini ta’kidladi.
O‘zbekistonda valyuta operatsiyalariga qo‘yilgan talablar kuchaytirilmoqda. Tadbirkorlik subyektlarining valyuta operatsiyalari faqat asosiy hisobvaraq ochilgan banklar orqali amalga oshiriladi. Konvertatsiya uchun milliy valyutadagi mablag‘larni boshqa banklardagi ikkilamchi hisobvaraqlariga o‘tkazish ham taqiqlanadi.
Markaziy bank rahbari davlat banklarini xususiylashtirish nega kechiktirilayotgani haqida gapirib, “bu nafaqat bizning xohishimizga, balki xorijiy investorlarning ishonchiga ham bog‘liq”, deb ta’kidladi. O‘tgan yilgi geosiyosiy inqiroz investorlarning postsovet mamlakatlari bozoriga kirishini qiyinlashtirgan.
Markaziy bank raisi bank va qarzdorlar munosabatlarini tartibga soluvchi tavsiyalardan asosiy maqsad bankirlarning ishdan tashqari vaqtida ishlamasligini ta’minlash ekanini ta’kidladi. Shuningdek, regulyator rahbari muammoli qarzlar bilan ishlash bo‘yicha eng samarali tizimlardan biri Rossiyaniki ekanini aytdi.
1-sentabrdan boshlab O‘zbekistonda banklarning ustav kapitali hajmi 200 mlrd so‘mni tashkil qilishi kerak bo‘ladi. Hozircha sakkizta bank bu talabga javob bermaydi. Markaziy bank kapitallashuv talablari bajarilmasa, litsenziya bekor qilinishi haqida ogohlantirdi va ularga birlashishni tavsiya qildi.
Banklar ustav kapitalining eng kam miqdori bosqichma-bosqich oshiriladi. 2025-yil 1-yanvardan u 500 milliard so‘mni tashkil etadi.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting