O‘zbekistonda valyuta operatsiyalariga qo‘yilgan talablar kuchaytirilmoqda. Tadbirkorlik subyektlarining valyuta operatsiyalari faqat asosiy hisobvaraq ochilgan banklar orqali amalga oshiriladi. Konvertatsiya uchun milliy valyutadagi mablag‘larni boshqa banklardagi ikkilamchi hisobvaraqlariga o‘tkazish ham taqiqlanadi.
Markaziy bank rahbari davlat banklarini xususiylashtirish nega kechiktirilayotgani haqida gapirib, “bu nafaqat bizning xohishimizga, balki xorijiy investorlarning ishonchiga ham bog‘liq”, deb ta’kidladi. O‘tgan yilgi geosiyosiy inqiroz investorlarning postsovet mamlakatlari bozoriga kirishini qiyinlashtirgan.
Markaziy bank raisi bank va qarzdorlar munosabatlarini tartibga soluvchi tavsiyalardan asosiy maqsad bankirlarning ishdan tashqari vaqtida ishlamasligini ta’minlash ekanini ta’kidladi. Shuningdek, regulyator rahbari muammoli qarzlar bilan ishlash bo‘yicha eng samarali tizimlardan biri Rossiyaniki ekanini aytdi.
1-sentabrdan boshlab O‘zbekistonda banklarning ustav kapitali hajmi 200 mlrd so‘mni tashkil qilishi kerak bo‘ladi. Hozircha sakkizta bank bu talabga javob bermaydi. Markaziy bank kapitallashuv talablari bajarilmasa, litsenziya bekor qilinishi haqida ogohlantirdi va ularga birlashishni tavsiya qildi.
Banklar ustav kapitalining eng kam miqdori bosqichma-bosqich oshiriladi. 2025-yil 1-yanvardan u 500 milliard so‘mni tashkil etadi.
Senat 2025-yilgacha banklarning ustav kapitalini bosqichma-bosqich kamida 500 mlrd so‘mgacha oshirishni nazarda tutuvchi o‘zgartishlarni ma’qulladi. Aksiyador va yakuniy benefitsiarlari ofshor zonada joylashgan norezidentlarga nisbatan talablar ham yumshatildi. MB rahbari o‘rinbosari o‘zgarishlarga izoh berdi.
Tarmoqlarda iste’molchilar bank xizmatlari, xususan, kartadan pul yechilganda bankomat naqd pul bermagani, kredit yopilgan bo‘lsa-da, kartadan pul yechib olingani yuzasidan shikoyat qilmoqda, deya ma’lum qildi MB. O‘rganishlar natijasida 15 ta bankka ko‘rsatma xatlari yuborildi.
Forbes Russia tomonidan e’lon qilingan O‘zbekistondagi eng ishonchli 10 ta bank reytingida NBU, Ipoteka bank, Sanoat qurilish bank peshqadam bo‘lishdi.
Markaziy bank dollar kursini so‘mga nisbatan qiymatini pastlagandan so‘ng tijorat banklari ham mijozlarga dollarni yangilangan narxlarda taklif qildi.
O‘zbekiston Markaziy banki 8 sentabr kuni o‘zbek so‘mining AQSh dollariga nisbatan rasmiy kursini 10 997,61 so‘m etib belgiladi. Shundan kelib chiqib, tijorat banklari ham o‘zlarining dollarni sotish va sotib olish bo‘yicha yangi qiymatini e’lon qildi.
2023 yildan savdo majmualari, madaniyat va istirohat bog‘lari, restoran, mehmonxona, supermarket, bozor, aeroport, temir yo‘l va avtobus vokzallari, xususiy ta’lim va tibbiyot tashkilotlari, banklardan kamida 25% issiq suv iste’moli va tashqi yoritishni muqobil energiya hisobidan qoplash talab etiladi.
15 iyundan boshlab xo‘jalik yurituvchi subyektlarning banklarda ochilgan maxsus maqsadli hisobvaraqlari yopiladi. Yopilgandan keyingi qoldiq ularning asosiy yoki ikkilamchi hisobiga o‘tkaziladi.
O‘zbekistonda banklar qat’iy sanksiyaga tushgan banklardan olingan kreditlarni ikkilamchi sanksiyalar xavfini yaratmasdan qaytarish bo‘yicha xalqaro yuridik konsalting kompaniyalarini jalb qilmoqda, deya xabar qildi MB.
O‘zbekistonda banklar o‘z mijozlariga pul mablag‘larining istalmagan tarzda bloklanmasligi uchun xorijiy hamkorlari bilan xalqaro hisob-kitoblarni sanksiyalar ostida qolgan Rossiya banklaridan boshqa banklarga o‘tkazishni tavsiya qilmoqda.
1 mart holatiga ko‘ra, banklarning muammoli kreditlari (NPL) miqdori 265 mlrd so‘mga pasayib, 17 trln 212 mlrd so‘mga teng bo‘ldi. NPL kamayishida «Ipoteka-bank», «O‘zsanoatqurilishbank» va «Xalq banki» ushbu kreditlarning bir qismidan halos bo‘lgani asosiy rol o‘ynadi.
1 fevral holatida O‘zbekiston banklarining kredit portfelidagi muammoli kreditlar (NPL) ulushi 5,4 foiz yoki 503 mlrd so‘mga ko‘paydi. NPL o‘sishining asosiy qismi davlat ulushi mavjud banklar hisobiga to‘g‘ri keladi. Ushbu banklarda NPL 453 mlrd so‘mga ortgan. Xususiy banklarda esa bu ko‘rsatkich qariyb 50 mlrd so‘mni tashkil etdi.
Buyuk Britaniya tomonidan Rossiyaning beshta bankiga nisbatan sanksiyalar qo‘llanilishi munosabati bilan, ushbu banklarda ro‘yxatdan o‘tgan hisob raqamlariga o‘tkazilgan har qanday mablag‘lar qaytarilishi yoki muzlatilishi mumkin. InfinBank matbuot kotibining ma’lum qilishicha, ushbu holat bo‘yicha aniq ma’lumotlar yoki aniq ssenariylar yo‘q. «Bank o‘z mijozlarini ushbu holat bo‘lishi mumkinligidan ogohlantirishga qaror qilgan», — dedi u.
Ikkilamchi bozordan uy-joy sotib olish uchun ajratiladigan maqbul ipoteka kreditlarini qayta moliyalashtirish vaqtincha to‘xtatildi. Bunga ikkilamchi bozor uchun kreditlarga talab yuqori bo‘lganligi bois OTBning 150 mln dollarlik mablag‘lari muddatidan oldin o‘zlashtirilishi sabab qilib ko‘rsatildi.
Uchinchi chorak yakuniga ko‘ra, deyarli barcha banklarning moliyaviy ko‘rsatkichlari ijobiy darajada saqlanib qoldi. Spot`ning yozishicha, eng daromadli banklar uchligiga faqat davlat ishtiroki yuqori bo‘lgan — O‘zsanoatqurilishbank, O‘zmilliybank va Ipoteka bank kirgan. 4 ta tirojat banki esa zarar ko‘rishda davom etmoqda.
O‘zbekiston Islom taraqqiyot banki (ITB) guruhining 2021 yilgi yillik anjumaniga mezbonlik qiladi. Anjuman 31 avgustdan 4 sentyabrgacha Toshkent Xalqaro kongress-markazida bo‘lib o‘tadi.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting