2023-yilning yanvar-sentabr oylarida Yevropa Ittifoqidan Rossiyaga 450 mln yevrolik yuqori ustuvorlikka ega tovarlar yetib borgan. Tovarlarning chorak qismi to‘g‘ridan-to‘g‘ri YeIdan, qolgani esa O‘zbekiston, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Xitoy, BAA kabi davlatlar orqali Rossiyaga yetib borgan, deb yozmoqda Bloomberg.
Armaniston bosh vaziri Nikol Pashinyan mamlakatning Kollektiv xavfsizlik shartnomasi tashkilotidagi ishtiroki “muzlatib” qo‘yilganini ma’lum qildi. Pashinyan mamlakatga oid kelishuv shartlari bajarilmagani, Rossiyaning shaxsan unga qarshi propagandasi davom etayotganini ta’kidladi.
Ozarbayjon va Armaniston bir-birini chegara hududini o‘qqa tutishda aybladi. Bokuda bir kishi yaralangani xabar qilindi. Yerevan to‘rt arman askari halok bo‘lganini bildirdi. Bu Ozarbayjonning Qorabog‘dagi harbiy amaliyotidan buyon ikki davlat o‘rtasida yuz bergan eng jiddiy chegara to‘qnashuvi hisoblanadi.
Armaniston bosh vaziri Nikol Pashinyan bir necha oy ichida Ozarbayjon bilan tinchlik shartnomasi imzolanishiga umid bildirdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, ayni paytda hujjat loyihasi ustida ish olib borilmoqda.
Rossiya Davlat dumasi Armaniston haydovchilik guvohnomalarini mamlakat hududida tan olinishi noma’lum muddatga qoldirdi. Duma spikeri Vyacheslav Volodin Armaniston bu orqali imtiyozlarga ega bo‘lishini, lekin uning rasmiylari “rus tili maqomini mustahkamlash bo‘yicha hech qanday chora ko‘rmayotganini” ta’kidladi.
Armaniston deputatlari Gaagadagi Xalqaro jinoyat sudining Rim statutini ratifikatsiya qilishni ma’qullab ovoz berdi. Bir hafta oldin Rossiya TIV Armanistonni buning oqibatlari haqida “ogohlantirgandi”. Mazkur sud Rossiya prezidenti Vladimir Putinni hibsga olishga order bergan.
Tan olinmagan Tog‘li Qorabog‘ respublikasi rahbari 2024-yil 1-yanvardan uning faoliyatini tugatish va barcha davlat muassasalarini tarqatib yuborish to‘g‘risidagi farmonni imzoladi. Qorabog‘ aholisini Ozarbayjon taqdim etgan reintegratsiya shartlari bilan tanishtirish taklif qilindi.
Tog‘li Qorabog‘dagi Stepanakert shahri yaqinida yonilg‘i omborining portlashi oqibatida kamida 20 kishi halok bo‘ldi, 290 kishi jarohatlandi, ularning ko‘pchiligi og‘ir ahvolda. Tan olinmagan respublika vakillarining xabar berishicha, ombor Qorabog‘dan Armanistonga ketayotganlarni benzin bilan ta’minlagan.
Bir kun avval evakuatsiya boshlanganidan buyon Tog‘li Qorabog‘dan Armanistonga 6500 dan ortiq qochqin yetib keldi. Tan olinmagan respublika rasmiylari hududni 120 mingdan ortiq etnik armanlar tark etmoqchi ekanini ma’lum qildi.
Tan olinmagan Tog‘li Qorabog‘ respublikasi rasmiylari o‘t ochishni to‘xtatish bo‘yicha kelishuvga erishilganini ma’lum qildi. Unga ko‘ra, tan olinmagan respublika armiyasi qurolsizlantiriladi. Ozarbayjon vakillari bilan hududdagi armanlarning reintegratsiyasi yuzasidan muzokara o‘tkaziladi.
Ozarbayjon “konstitutsiyaviy tuzumni tiklash uchun” Tog‘li Qorabog‘da “aksilterror tadbirlari” boshlaganini e’lon qildi. Tan olinmagan respublika poytaxti Stepanakert artilleriyadan o‘qqa tutilmoqda. Mudofaa vazirligi bayonotida fuqarolik obyektlari va tinch aholi nishonga olinmayotgani aytilgan.
Armaniston va Ozarbayjon Moskvadagi uchrashuvda bir-birining hududiy yaxlitligini tan olishga kelishib oldi. Armaniston bosh vaziri Nikol Pashinyan mamlakatlar munosabatlarni tartibga solish yo‘lida “ildam qadamlar tashlayotganini” bildirdi.
Samarqandda bo‘lib o‘tgan SHHT sammitida Ozarbayjon prezidenti Ilhom Aliyev Armanistonni harbiy provokatsiyada aybladi. Shuningdek, u BMT Xavfsizlik kengashining ayrim rezolyutsiyalari samarasizligi haqida ham gapirdi. Armaniston Ozarbayjon hududini faqat SSSR chegaralaridagina tan olishga tayyorligini bildirdi.
Armanistondagi vaziyat tufayli mamlakat bosh vaziri Nikol Pashinyanning Samarqanddagi SHHT sammitida qatnashmasligi ma’lum qilindi. Avvalroq u «Armanistonning hududiy yaxlitligini tiklash va Ozarbayjon qurolli kuchlarining olib chiqib ketilishini ta’minlash» uchun KXSHTga yordam so‘rab murojaat qilgan edi.
O‘zbekiston Tashqi ishlar vazirligi Ozarbayjon-Armaniston chegarasida yuzaga kelgan harbiy to‘qnashuv bartaraf etilganini olqishladi. Shuningdek, tomonlarni mavjud muammolarni tinchlik muzokaralari va maslahatlashuvlar doirasida hal etishga chaqirdi.
Yevropa hududida ishsizlik darajasi rekord darajada pasaygani, AQSh tashqi qarzining 30 trln dollardan oshgani, Boris Jonson rus askarining Ukraina hududiga qadam bosishi bilanoq sanksiyalar joriy qilishini ma’lum qilgani, Tojikistonning Afg‘onistonga gumanitar yordam jo‘natishi, «Tolibon» hukumatida ilk bor ayollar boshqaruv lavozimiga tayinlangani va boshqa yangiliklar — «Gazeta.uz» ning jahon yangiliklari dayjestida.
Armaniston prezidenti Armen Sarkisyan iste’foga chiqdi. Uning ta’kidlashicha, bu qaror hissiy emas, balki mantiqdan kelib chiqadi. «Bizda paradoksal vaziyat mavjudki, prezident hech qanday haqiqiy vositalarga ega bo‘lmagan holda davlatchilikning kafolati bo‘lishga majbur», — dedi u.
Armanistonning Ozarbayjon bilan chegarada 12 askarni asirga olingani, AQSh prezidenti Jo Bayden XXR raisi Si Szinpinga Xitoyga qarshi blok yaratmaslikka va’da bergani, o‘zbek millatiga mansub rossiyalik MMA jangchisining AQShda shifokorni o‘ldirib qo‘ygani va boshqa yangiliklar — «Gazeta.uz»ning jahon yangiliklari dayjestida.
Bir qator fransuz moda uylarining mo‘ynadan butunlay voz kechayotgani, Suriyaning AQShdan qo‘shinlarini olib chiqib ketishni talab qilgani, Yevropa Ittifoqining Kobulda o‘z vakolatxonasini ochishi mumkinligi, Ukraina parlamentining prezident Zelinskiyga «Oskar» berish taklifini ko‘rib chiqqani va boshqa yangiliklar — «Gazeta.uz»ning jahon yangiliklari dayjestida.
Armanistonning Ozarbayjon ustidan BMT sudiga shikoyat qilgani, Kubaning ikki yoshdan katta bolalarni koronavirusga qarshi emlashni boshlagani, Liviya milliy armiyasining Chaddan kelgan 200ga yaqin qo‘zg‘olonchini yo‘q qilgani va boshqa yangiliklar — «Gazeta.uz»ning jahon yangiliklari dayjestida.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting