Toshkentdagi avtobus saroylari qisqa fursatda kam harakatli fuqarolar uchun noqulay bo‘lgan 150 dan ortiq Isuzu avtobuslari bilan boyidi. «Toshshahartransxizmat» rahbari «Gazeta.uz»ga buning vaqtinchalik yechim ekanini ma’lum qildi. U sohaga huquq-tartibot organlarining jalb qilinganiga ham izoh berdi.
Toshkentda 475 kmga yaqin 34 ta alohida avtobus yo‘lakchalari tashkil etiladi. IIV boshqarma boshlig‘i Fazliddin Toshkenboyev yo‘laklarda avtobusdan tashqari faqatgina tez yordam, yong‘in xavfsizligi va IIV avtomobillari harakatlanishi mumkinligini ta’kidladi.
16−17 dekabr kunlari Toshkentga 204 ta yangi avtobus olib kelinib, yo‘nalishga chiqarildi. Natijada avtobuslarning harakatlanish oraliq vaqti 25−30 daqiqadan 10−12 daqiqaga qisqargani aytilmoqda. Biroq aholi ehtiyojlarini to‘liq qondirish uchun yana 21 ta yangi avtobus yo‘nalishi shakllantirilishi zarur.
Prezident topshirig‘idan so‘ng Toshkentga 20 ta MAN va 100 ta Isuzu avtobuslari keltirilib, haydovchilar qabuli haqida e’lon berildi. IIV avtoparkidan yana 30 ta Isuzu topshirildi. Biroq Isuzu`lar nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun moslashtirilmagani sababli 2018 yildan ularni sotib olish taqiqlangandi.
O‘zbekiston prezidenti bosh vazirga mart oyigacha Toshkentga 1000 ta avtobus olib kelish bo‘yicha topshiriq berdi. Avvalroq buncha miqdordagi avtobuslarni 2025 yil oxirigacha sotib olish rejalashtirilgan edi.
1, 2 va 4 sentabr kunlari Toshkentda avtobuslar yakshanbalik, 3 sentabr kuni esa shanbalik jadval asosida harakatlanadi.
Hududlarda jamoat transporti tizimini rivojlantirish uchun Transport vazirligi tomonidan 5000 ta avtobus va mikroavtobus sotib olish, 81 ta avtovokzal qurish va rekonstruksiya qilish hamda Damas mikrovenlaridan foydalanishdan voz kechish taklif etilmoqda.
Prezident 1 avgustga qadar Toshkent jamoat transportiga xususiy sektorni jalb etish yuzasidan takliflar ishlab chiqishga ko‘rsatma berdi. Shunga qaramasdan, yil oxirigacha «Toshkent shahri misolida» Nukus shahri va barcha viloyatlar markazlarida jamoat transporti infratuzilmasini rivojlantirish strategiyasini ishlab chiqib, joriy etish rejalashtirilmoqda.
Toshkentda jamoatchilik vakillari ham a’zo bo‘lgan Yo‘l harakati xavfsizligi komissiyasini tuzish rejalashtirilmoqda. Birinchi o‘rinda Vision Zero (nol o‘lim) konsepsiyasi asosida YTHlarda jarohatlanish va o‘lim holatlarini kamaytirish bo‘yicha dastur qabul qilinadi. Yagona organ — Yo‘l harakatini tashkil etish markazini tuzish ham ko‘zda tutilgan.
Urganch va Xiva o‘rtasidagi trolleybus liniyasi nafaqat O‘zbekistondagi yagona ushbu turdagi jamoat transporti tizimi, balki dunyodagi ikkita shaharlararo liniyadan biri hisoblanadi. Noyabrdan boshlab kompaniyaning elektr energiyasidan qarzdorligi sababli mazkur yo‘nalishda mashinalar harakati to‘xtatilgan. «Gazeta.uz» respublikadagi eng yosh trolleybus tizimi hamda mamlakatning boshqa shaharlarida allaqachon tugatilgan tizimlar haqida hikoya qiladi.
Transport vaziri o‘rinbosari Abdusamat Mo‘minov O‘zbekiston shaharlaridagi tirbandliklar muammosini faqatgina yo‘llarni kengaytirish va yangi yo‘l o‘tkazgichlarini qurish bilan hal etib bo‘lmayotganini aytdi. «Shaxsiy transportdan ko‘ra jamoat transporti afzalligini ta’minlashimiz kerak», — dedi u. Poytaxt ko‘chalarida piyodalar va velosiped yo‘laklarini ajratib turuvchi texnik to‘siqlar, xavfsizlik orolchalari, tartibga solinmagan piyodalar o‘tish joylarida svetofor boshqaruvi joriy etiladi.
Tramvayning afzalliklari borasida hech qaysi mutaxassis shubha qilmaydi. «Dunyoda bu masala „yopilgan“», deydi jurnalist Valentin Bogdanov. Tramvayning yo‘q qilinishi sun’iy ravishda unga nisbat berilgan muammolarning hech birini hal qilmadi. Jamoat transporti o‘zining bashoratliligi va hammabopligini yo‘qotdi, ko‘chalar esa yanada xavfliroq bo‘ldi. Tramvay qaytadigan bo‘lsa, «g‘ildirakni qayta kashf qilishning hojati yo‘q» — barcha liniyalar yaxshi rejalashtirilgan edi, deb ta’kidlaydi u.
Prezident tramvayni Toshkentga qaytarish haqidagi bayonotidan oldin «Gazeta.uz» taniqli jurnalistlar va jamoat arboblaridan ushbu transport turining bekor qilinishi bilan shahar nima yo‘qotganligi haqidagi fikrlarini so‘ragan edi. Ular bir ovozdan tramvayning yo‘q qilinishi katta xato bo‘lgani, poytaxtning transport muammolarini yanada kuchaytirgani va uning qaytishi jamoat transportini rivojlantirishning yagona oqilona yo‘li ekanini tasdiqlashdi.
Toshkent jamoat transportidan foydalanish darajasi bor-yo‘g‘i — 21 foizni tashkil qiladi, tizimda qariyb 400 ta avtobus yetishmaydi. Yo‘llar piyoda va velosipedda yurish uchun qulay emas, buning oqibatida YTHlar ko‘p sodir bo‘lmoqda, deya ta’kidlandi prezident ishtirokidagi taqdimotda. Shavkat Mirziyoyev yangi avtobus hamda elektrobuslar xarid qilish va umuman, jamoat transportidan foydalanish darajasini hozirgidan 2 barobar oshirish bo‘yicha ko‘rsatma berdi.
2022−2026 yillarda respublika bo‘yicha yagona transport tizimini rivojlantirish, Toshkent va yirik shaharlarga uzog‘i bilan 6−7 soatda borib-kelish imkoniyatini yaratish taklif etilayapti. Buning uchun 2022 yilda poytaxt jamoat transporti uchun 673 ta elektrobus va 14 ta metro poyezdini xarid qilish maqsad qilingan. 60 ta shaharlararo avtobus yo‘nalishini tashkil etish, mahalliy aviaqatnovlar soni esa haftasiga 48 tadan 80 taga yetkazish ko‘zda tutilgan.
Juma kuni Nukus shahri va Qoraqalpog‘istonning bir qancha tumanlarida qor yog‘di. Buning oqibatida jamoat transporti sifatida foydalanilgan 1400 dan ortiq «Damas» mashinalari qatnovdan olingan, tumanlararo yo‘lovchi tashuvchi avtobus va mikroavtobuslar harakati esa vaqtincha to‘xtatilgan. Qoraqalpog‘istonlik sinoptikning fikricha, shanba kuni tushki vaqtgacha qor yog‘ishda davom etadi va sovuq havo 3−4 kun davomida saqlanib qoladi.
Poytaxtdagi jamoat transportlarida tegajog‘lik va jinsiy zo‘ravonlikka qarshi kampaniya boshlandi. Avtobus salonlarida bannerlar va favqulodda to‘xtatish tugmalari joriy qilindi. «Gazeta.uz» xarassment qurbonlari qanday harakat qilishi lozimligi, qolaversa, haydovchi va chiptachi ushbu holatga qay tarzda munosabat bildirishi kerakligi hamda xorijda zo‘ravonlikka qarshi qanday kurash olib borilayotganini o‘rgandi. O‘zbekiston qonunchiligida tegajog‘liq uchun javobgarlik mavjud emas. Huquqbuzarni «haqorat qilish» moddasi bilan javobgarlikka tortish rejalashtirilgan.
Avtomobillashtirish siyosati noteng imkoniyatlarni yaratgan holda odamlarni kambag‘allashtiradi: kimdir mashinada yuradi, yana kimdir esa chiqindi gazlardan nafas oladi va ko‘chada xotirjam yurolmaydi, chunki ko‘chalar piyodalar hayoti uchun xavfli bo‘lgan mashinalar hududiga aylanib qoldi. Mashina olishga qurbi yetmaydigan yoki mashina haydashni xush ko‘rmaydigan o‘zbekistonliklar buning jabrini tortmasliklari kerak, deb yozadi iqtisodchi Botir Qobilov.
Shahar atrofidagi temir yo‘l aloqasi — yirik shaharlar transport tizimini rivojlantirishning istiqbolli yo‘nalishi hisoblanadi, lekin Toshkent elektropoyezdlari yo‘lovchilari ko‘rsatilayotgan xizmatlardan qoniqish hosil qilayotgani yo‘q. “Gazeta.uz” fotomuxbiri Yevgeniy Sorochin ulardan buning sababini so‘rab ko‘rdi.
Toshkentning markaziy ko‘chalari xalqaro konferensiyaga tashrif buyurgan delegatsiyalar sababli vaqti-vaqti bilan yopilmoqda. Ularga tutash ko‘chalarda katta tirbandliklar yuzaga kelmoqda. Haydovchilarga navigatorlarga qarab harakatlanish, jamoat transporti yo‘lovchilariga esa manzilga borish uchun odatdagidan uzoqroq vaqt ketishini inobatga olish tavsiya etiladi.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting