«tashqi savdo» tegli maqolalar
O‘zbekiston tashqi savdosining o‘sishi sekinlasha boshladi, gaz importi 4,2 barobar oshdi
Yanvar-may oylarida O‘zbekiston tashqi savdo aylanmasi 26,73 mlrd dollarni tashkil etdi, bu 2023-yil shu davriga nisbatan 3 foizga ko‘p. So‘nggi oylar dinamikasi o‘sish sekinlashganini ko‘rsatmoqda. Shu bilan birga, gaz importi keskin — 643,2 mln dollarga oshdi, oltin eksporti esa deyarli 4,2 mlrd dollarga yetdi.
O‘zbekiston va Mo‘g‘uliston o‘zaro savdo hajmini 5−10 barobarga oshirmoqchi
O‘zbekiston va Mo‘g‘uliston prezidentlari imtiyozli savdo va bozorlarga kirish sharoitlarini o‘zaro yengillashtirish bo‘yicha takliflar tayyorlashga kelishib oldi. Mo‘g‘uliston O‘zbekistonga go‘sht yetkazib beradi va chorvachilik klasterlari yaratadi. Yaqin yillarda o‘zaro savdo hajmini 5−10 barobarga oshirish reja qilinmoqda.
O‘zbekistonning Rossiya bilan savdosi o‘sishi tezlashdi, qo‘shni davlatlar bilan savdo hajmi pasayishda davom etmoqda
Yanvar-aprel oralig‘ida O‘zbekistonning Rossiya bilan savdosi hajmi 29,3 foizga oshdi, buning natijasida Rossiya mamlakatning yana asosiy savdo hamkoriga aylanishi mumkin. Qo‘shni davlatlar, shuningdek, Turkiya, Janubiy Koreya va Germaniya bilan tovar aylanmasi kamaymoqda. Fransiyaga eksport 2,2 barobar oshdi.
O‘zbekistonga neft mahsulotlari, gaz, ko‘mir va elektr importi keskin oshdi
O‘zbekistonda import ketma-ket ikkinchi oy pasayib, 2023-yil iyul oyidan beri minimum darajaga tushdi. Shunga qaramay, yanvar-aprel oralig‘ida neft mahsulotlari, gaz, ko‘mir, elektr energiyasi, sabzavot va mevalar, shuningdek, avtomobillar importi oshdi.
Yil boshidan buyon oltin eksporti 3,42 mlrd dollarga oshdi
Yil boshidan buyon O‘zbekiston 3,42 mlrd dollarlik oltin eksport qildi, bu o‘tgan yilning yanvar-aprel oylariga nisbatan 11,8 foizga ko‘p. Ushbu qimmatbaho metallning mamlakat umumiy eksportidagi ulushi 40 foizdan oshdi.
O‘zbekiston yanvar-aprel oylarida 462,8 mln dollarlik gaz import qildi
2024-yilning dastlabki to‘rt oyida O‘zbekistonga gaz importi 460 mln dollardan oshdi (aprelda — 102,6 mln dollar), bu o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 3 barobar ko‘p. Bu davrda “moviy yonilg‘i” eksporti 52,3 mln dollarni tashkil etdi. Yetkazib berishdagi farq 410 mln dollarga yetdi.
O‘zbekiston fevralda 1,3 mlrd dollarlik oltin eksport qildi
Yil boshidan buyon O‘zbekistonning tashqi savdo aylanmasi 9,9 mlrd dollarga (+10,5 foiz) yetdi. 2,66 mlrd dollarni tashkil etgan import va eksport o‘rtasidagi farq fevralda 1,3 mlrd dollarlik oltin sotilishi hisobiga biroz qisqardi. Turkiya, Qozog‘iston va Qirg‘iziston bilan savdo aylanmasi hajmi kamaydi.
O‘zbekistonning fiskal va monetar siyosati tashqi savdo defitsiti o‘sishiga qanday ta’sir qilmoqda?
Markaziy bankning nisbatan qattiq monetar siyosati hamda hukumatning rag‘batlantiruvchi fiskal siyosati tashqi savdo defitsitining o‘sishiga hissa qo‘shib kelmoqda. Iqtisodchi Mirkomil Xolboyevning fikricha, budjet xarajatlarini qisqartirish tashqi savdo defitsitining o‘sishini sekinlashtirishi mumkin.
Yanvarda Germaniya import bo‘yicha O‘zbekistonning 1-raqamli hamkori bo‘ldi
2023 yil yanvar oyida Germaniya importda O‘zbekistonning birinchi raqamli hamkoriga aylandi. Litva va Fransiya ham Top-10 savdo hamkorlar ro‘yxatiga kirdi. Statistika agentligiga ko‘ra, importning asosiy qismini 6 ta samolyot tashkil etdi.
Turkiyadagi zilzila O‘zbekiston iqtisodiyotiga qanday ta’sir ko‘rsatishi mumkin?
Turkiyada zilzila oqibatida iqtisodiy o‘sishning sekinlashishi O‘zbekiston iqtisodiyotiga o‘z ta’sirini o‘tkazmasdan qolmaydi. Iqtisodchi va “Gazeta.uz” kolumnisti Mirkomil Xolboyev Turkiyaga eksport va pul o‘tkazmalari hajmida kutilayotgan qisqarishning O‘zbekiston YAIM o‘sishiga potensial ta’sirini tahlil qiladi.
O‘zbekiston eksportining Rossiyaga bog‘liqligi ortib borayotgani — xavfli tendensiya
2022 yilda Rossiya O‘zbekistonning eksport bo‘yicha asosiy savdo hamkorlari orasida yaqqol yetakchilikni qo‘lga oldi. Iqtisodchi, «Gazeta.uz» kolumnisti Mirkomil Xolboyev O‘zbekiston eksportining asosiy ko‘rsatkichlari hamda Rossiya tomon konsentratsiyalashuvining kelib chiqish sabablari to‘g‘risida fikr yuritadi.
Shavkat Mirziyoyev 6 mlrd dollarlik mahalliylashtirish loyihalarini amalga oshirish bo‘yicha topshiriq berdi
Prezident O‘zbekistonda jami 6 mlrd dollarlik mahalliylashtirish loyihalarini amalga oshirish bo‘yicha topshiriq berdi. Biroq uning bajarilish muddati belgilanmagan. Iqtisodchi Mirkomil Xolboyev so‘nggi yillarda o‘zini oqlamagan mahalliylashtirish siyosatini tanqib qilib, uni saratonga o‘xshatdi.
Global beqarorlik sharoitida O‘zbekistonning JST va YeOIIga qo‘shilish bo‘yicha pozitsiyasi qanday bo‘lishi kerak?
JST yoki YeOIIdan istalgan bittasiga a’zo bo‘lish ikkinchisiga a’zo bo‘lishni osonlashtiradi va O‘zbekiston savdo siyosatini hozirgiga qaraganda sezilarli darajada erkinlashtiradi. Biroq, birinchi JSTga a’zo bo‘lish mamlakatga ustunroq mavqe berishi ehtimoli yuqori, deb yozadi iqtisodchi Mirkomil Xolboyev.
Ukrainadagi urush fonida O‘zbekiston tashqi savdosi qanday o‘zgardi?
Ukrainadagi urush Rossiyaga kuchli bog‘langan iqtisodiyotlar uchun tashqi savdo xatarlarini keltirib chiqardi. Shunga qaramay, mart-aprel holatiga O‘zbekiston tashqi savdosi sog‘lom ko‘rsatkichlarda o‘sdi. «Gazeta.uz» kolumnisti Mirkomil Xolboyevning ta’kidlashicha, bu tendensiya kelgusi oylarda o‘zgarishi mumkin.
Galina Saidova — savdoni liberallashtirishda O‘zbekiston duch kelayotgan xavf-xatarlar haqida
Prezident maslahatchisi o‘rinbosari Galina Saidova Toshkent xalqaro investitsiya forumidagi nutqi davomida O‘zbekistonning savdoni liberallashtirishdagi yutuqlariga to‘xtalib o‘tdi. Shunga qaramasdan, u ish o‘rinlarini yaratish, tashqi savdodagi defitsit, logistika va integratsiya bilan bog‘liq to‘rtta xavfni aytib o‘tdi. «Agar biz yetarli darajada oddiy bo‘lmagan mazkur to‘rtta muammoni hal qila olsak, tashqi savdo faoliyatini liberallashtirishning keyingi bosqichi haqida gapirishimiz mumkin», — dedi u.
Tashqi savdo defitsitining o‘sishi. Bu milliy iqtisodiyotimiz uchun xatarlimi?
2021 yilda O‘zbekiston tashqi savdo defitsiti 8,8 mlrd dollarga yetdi. Ayrimlar import hajmining eksportdan yuqori bo‘lishini iqtisodiyot uchun xatarli deb hisoblaydi. Iqtisodchi Mirkomil Xolboyev defitsitni kamaytirish maqsadida qo‘llaniladigan har qanday choralar uning oshishidan ko‘ra xatarliroq bo‘lishi mumkinligini ta’kidlamoqda.
O‘zbekistondan tuxum eksporti to‘xtatilgani aytildi, Veterinariya qo‘mitasi buni rad etmoqda
Hukumat oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash maqsadida 1 aprelga qadar tovuq tuxumi eksportiga taqiq o‘rnatdi. Ayrim tadbirkorlar ishlab chiqarish hajmini qisqartirishga, ayrimlari esa mahsulotni tannarxida sotishiga to‘g‘ri kelmoqda. Veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish davlat qo‘mitasi O‘zbekistonda tuxum eksportiga taqiq joriy qilinmaganini ta’kidlamoqda.
O‘zbekiston va Rossiya rubldagi hisob-kitoblarga o‘tishi mumkin
O‘zbekiston va Rossiya o‘zaro hisob-kitoblarda dollardan voz kechib, rublga o‘tishi mumkin. Rossiya iqtisodiy taraqqiyot vaziri Maksim Reshetnikovning ma’lum qilishicha, prezident Putin boshqa davlatlar bilan hisob-kitoblarda rubldan foydalanishni kengaytirish bo‘yicha toshpiriq bergan. Iqtisodchi Otabek Bakirov mazkur mexanizm amaliyotga joriy etilsa, Rossiya bilan tashqi savdo salbiy saldosi oshishi mumkinligini qayd etdi.
Yanvar-iyul holatiga O‘zbekiston tashqi savdo aylanmasi 21,6 mlrd dollarga yetdi
Yanvar-iyul holatiga respublikaning tashqi savdo aylanmasi 2020 yilning mos davriga nisbatan salkam 2 mlrd dollarga yoki 10,1% ga ko‘payib, qariyb 21,6 mlrd dollarni tashkil etdi. Tashqi savdoda 5,3 mlrd dollar qiymatida passiv balans kuzatildi. 20 ta yirik hamkor davlatlar orasidan faqatgina Afg‘oniston, Qirg‘iziston, Tojikiston va Turkiya bilan faol tashqi savdo balansi saqlanib qolgan.
O‘zbekistonning Afg‘onistondagi iqtisodiy loyihalari va mamlakatlar o‘rtasidagi savdo ko‘rsatkichlari
Afg‘oniston O‘zbekiston uchun eng yirik savdo bozorlaridan biri hisoblanadi. 2020 yilda O‘zbekiston va Afg‘oniston o‘rtasidagi tashqi savdo aylanmasi 779 mln dollarni, 2021 yilning yanvar-iyun oylarida — 351,9 mln dollarni tashkil qilgan. «Gazeta.uz» ikki davlat o‘rtasidagi import va eksport tarkibi hamda O‘zbekistonning Afg‘onistondagi loyihalari haqida ma’lumotlar taqdim etadi.
Eng ko‘p o‘qilgan xabarlar | So‘nggi yangiliklar
- O‘zbekistonda yaqin besh kun juda issiq bo‘ladi
- Timur Kapadze Olimpiya shaharchasida muammolar ko‘pligi haqida gapirdi
- Xulian, Ashraf, Fermin, Eldor: Olimpiya o‘yinlarida ishtirok etadigan 11 mashhur futbolchi
- O‘zbekiston Olimpiadadagi ishtirokini Ispaniyaga qarshi futbol o‘yini bilan boshlaydi
- Prezident Shavkat Mirziyoyevning tug‘ilgan kuni: U bu kunni qanday o‘tkazadi?
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting