Колумнистлар
Хоразм давлатидан Совет иттифоқигача. Ҳозирги Ўзбекистон ҳудудида қайси давлатлар ҳукмронлик қилган? — видео
Милоддан аввалги VI асрдан ХХ асрга қадар замонавий Ўзбекистон ҳудудида йигирмадан ортиқ давлатлар ҳукм сурган. «Газета.uz» geacron.com тарихий хариталар платформасига асосланиб, Ўзбекистон ҳудудида асрлар оша ҳукмронлик қилган давлатлар харитасини тақдим этади.
Ўқитувчиларнинг камбағаллашиб бориши ва унинг оқибатлари ҳақида
Сўнгги йилларда ўқитувчиларнинг ойлик маошлари бошқа соҳа вакилларининг ойлигига нисбатан секинроқ ўсган, натижада таълим соҳаси вакиллари жамиятнинг бошқа вакилларига нисбатан камбағаллашган. «Газета.uz» колумнисти, иқтисодчи Миркомил Холбоев ўқитувчиларнинг реал даромадлари қандай камайиб борганлиги ва бунинг оқибатлари ҳақида.
Ташқи савдо дефицитининг ўсиши. Бу миллий иқтисодиётимиз учун хатарлими?
2021 йилда Ўзбекистон ташқи савдо дефицити 8,8 млрд долларга етди. Айримлар импорт ҳажмининг экспортдан юқори бўлишини иқтисодиёт учун хатарли деб ҳисоблайди. Иқтисодчи Миркомил Холбоев дефицитни камайтириш мақсадида қўлланиладиган ҳар қандай чоралар унинг ошишидан кўра хатарлироқ бўлиши мумкинлигини таъкидламоқда.
Айбсиз айбдорлар ёки Давлат солиқ қўмитасига бир нечта савол
Солиқ қонунчилигидаги янгиликлар қандай қилиб электрон ҳисоб-фактурада компания фаолиятининг муваффақиятига салбий таъсир кўрсатиши мумкин бўлган янги сирли устуннинг пайдо бўлишига олиб келганлиги, ушбу устуннинг қонун ҳужжатларига қай даражада мувофиқлиги ва ҚҚС тўловчилари дуч келаётган бошқа маъмурий муаммолар ҳақида Владимир Срапионов ёзади.
Ҳукумат қарорлари, ота-оналарнинг маълумоти ва даромади, боладаги билим олишга рағбат — таълимдаги тенгсизликнинг илдизи қаерда?
Таълимни юқори босқичга кўтариш ва малакали кадрлар тайёрлаш учун мамлакатда таълимни ривожлантиришга қаратилган давлат сиёсатининг ўзи етарли эмас. Юқори академик кўрсаткичларга эришишда институционал омиллардан ташқари, ота-онанинг маълумоти ва даромад даражаси, улар томонидан болаларга ажратилган вақт, оилавий муҳит ҳамда боладаги таълим олишга бўлган рағбат ҳал қилувчи аҳамиятга эга. Иқтисодчи Муқаддамхон Саидрасулова — таълимдаги тенгсизликка таъсир қилувчи омиллар ҳақида.
Тажрибалар майдончаси
Ўтган ҳафтада ОТМларга кириш тест синовлари тартибини яна ўзгартирувчи янги қарорлар қабул қилинди. «Газета.uz» колумнисти Комил Жалилов таклиф этилаётган янгиликларни умумхалқ муҳокамасидан ўтказиш ҳамда ўзгаришларни илмий асослаш зарурлиги тўғрисида ёзади.
«Тарихимизда ишлатган жуда эски технологияларни ҳатто XXI асрда қўллашни бошламадик» — Беҳзод Ҳошимов зинасиз аэропорт ва трамвай ҳақида
Иқтисодчи Беҳзод Ҳошимов Ўзбекистон технологияларда анча қолиб кетганлигини таъкидлаб, буни аэропорт терминали зинали қурилганлиги ва яқин ўтмишда трамвайлардан воз кечилганлиги билан тушунтириб берди.
Қозоғистондаги иккиҳокимликнинг интиҳоси ва ОДКБ дебюти
Тинч намойишларнинг оммавий тартибсизликларга айланиши диалог туза олмаган жамият ва ҳокимият ўртасида чуқур жарлик мавжудлигини англатади. Халқаро муносабатлар соҳаси мутахассиси Юрий Саруханян Қозоғистондаги сиёсий инқироз ҳақида.
Хусусий мулкнинг ҳимояланмаганлиги — қашшоқлигимиз сабабларидан биридир
Кўпчилик ўзбекистонликларнинг нима сабабдан даромадлар бу қадар секин ўсиб бораётгани ҳақидаги мулоҳазалари асослидир. Яқин келажакда даромадлар ошадими, деган савол эса бундан ҳам долзарброқ масала. Хусусий мулк ҳокимиятнинг ўзбошимчаликларидан тўлиқ ҳимояланмас экан, инвесторлар ишонч билдирмайди, дея таъкидлайди иқтисодчи Беҳзод Ҳошимов.
Орзудаги Конституция
Конституция куни колумнист Комил Жалилов ҳокимият тармоқлари ўртасида ўзаро тийиб туриш ва мувозанатни сақлашнинг демократик тизимини барпо этиш, шу орқали жамият ва давлатни коррупциядан халос этиш учун пойдевор яратиш мақсадида Асосий қонунга қандай ўзгартиришлар киритиш зарурлиги ҳақида ёзяпти.
Асфальт социализми: ўлаётган жамоат транспорти ва қашшоқликка элтувчи йўллар
Автомобиллаштириш сиёсати нотенг имкониятларни яратган ҳолда одамларни камбағаллаштиради: кимдир машинада юради, яна кимдир эса чиқинди газлардан нафас олади ва кўчада хотиржам юролмайди, чунки кўчалар пиёдалар ҳаёти учун хавфли бўлган машиналар ҳудудига айланиб қолди. Машина олишга қурби етмайдиган ёки машина ҳайдашни хуш кўрмайдиган ўзбекистонликлар бунинг жабрини тортмасликлари керак, деб ёзади иқтисодчи Ботир Қобилов.
Яна «саводсизликнинг ўттиз йили»ми?
Бир гуруҳ тилшунослар ёпиқ эшиклар ортида лотин ёзувига асосланган ўзбек алифбосига ўзгартишлар киритиш масаласида ҳал қилувчи қарорга келгани айтилмоқда. Таъкидланишича, алифбодаги sh, ch, oʻ ва gʻ ҳарфларини ş, ç, ō ва ğ шаклига ўзгартириш ҳамда ñ ҳарфини киритиш таклифлари маъқулланган. «Газета.uz» колумнисти Комил Жалилов ушбу қарорнинг илмий асосланмагани ва келажакда қандай ижтимоий ва иқтисодий оқибатларга олиб келиши ҳақида ёзди.
Чанг бўрони сабоқлари
Чангли туман тарқалди, лекин ҳаёт сифати ва давомийлиги бевосита боғлиқ бўлган ҳаво сифати яхшиландими? Дарахтларни мунтазам кесиш аллақачон иқтисодий йўқотишларга эга. Табиатга ғамхўрлик қилишни бошлаш учун ҳалокатлар ва офатларни кутиш шарт эмас. Ахир гап энг муҳим нарса — ҳар биримизнинг бугунги кундаги ҳаётимиз ҳақида бормоқда, деб ёзади иқтисодчи Беҳзод Ҳошимов.
Яшил майдонларни режалаштириш, ҳисобга олиш ва дарахтларни даволаш қандай бўлиши керак — Зиновий Новицкий тавсиялари
Аввалдан ишлаб чиқилган лойиҳаларсиз дарахт экиш мумкин эмас. Касал дарахтларни кесиш эмас, балки даволаш керак. «Яшил Макон» лойиҳасини амалга оширишда ўтмишдаги хатоларни такрорламаслик учун нима қилиш керак? Дарахт турларини тўғри танлаш, уларни экиш, парваришлаш, ҳисобга олиш ва даволашни ташкил этиш тўғрисида қишлоқ хўжалиги фанлари доктори Зиновий Новицкий мақоласида.
Балки, етар энди?
Ўзбекистон шаҳар ва қишлоқларини чанг-тўзонли туман қоплади. Бундай пайтда очиқ ҳавода бўлиш соғлиқ учун хатарлидир. Айни пайтда мамлакатдаги дарахтлар ва яшил боғлар, далалар, кўл ва дарёлар нажот сўраб илтижо қилмоқда. Агар уларнинг гапиришга забони бўлганида, бизга нима деган бўлишарди? Ботир Қобилов рукнида шу ҳақда ҳикоя қилинади.
Нима учун квазифискал харажатлар ёмон?
Давлат корхоналари давлат бюджети орқали ўтмаган ўз маблағлари ҳисобидан йўлларни таъмирлаш, ижтимоий объектлар қуриш орқали «ижтимоий юк»ни ўз зиммасига олмоқда. Бу амалиёт мамлакатнинг реал бюджети ва харажатларини ҳисоблашга имкон бермайди, деб ёзади иқтисодчи Беҳзод Ҳошимов.
БРМ облигациялари — мамлакатнинг барқарор ривожланишига қўшилган ҳисса
Ўзбекистонда барқарор ривожланиш мақсадларига эришиш учун салмоқли ҳажмдаги молиялаштириш талаб этилади ва сўнгги икки йил ичида ушбу кўрсаткич COVID-19 сабабли янада ошди. Ўзбекистонда муомалага чиқарилган БРМ облигациялари барқарор ривожланишга йўналтирилган лойиҳаларни молиялаштиришга қай тарзда ёрдам бера олиши ҳақида БМТТДнинг Ўзбекистондаги доимий вакили Матилда Димоска мақоласида.
Стратегиялар, стратегиялар…
Ўзбекистон олий таълим муассасалари академик эркинликка эришдими, улар халқаро агентликларнинг рейтингига кира олдими, Ўзбекистоннинг Болонья жараёнига қўшилиш режалари ҳақида нималар маълум? Колумнистимиз Комил Жалилов олий таълим бошқаруви соҳасидаги ислоҳотларнинг баъзи натижаларини таҳлил қилади.
ОТМлардаги илмий-педагогик меҳнатни қандай баҳолаш мумкин?
«Газета.uz» колумнисти, файласуф Валерий Ханнинг таъкидлашича, олий таълим муассасаларида ўқитувчилар меҳнатини баҳолашда мослаштирув ҳали ҳам йўқ қилинмаган. У илмий-педагогик меҳнатни баҳолашнинг янги тизимига асос бўла оладиган сифат ва миқдор мезонларини таклиф қилмоқда.
Жаҳон банки вице-президенти Анна Бьерде Ўзбекистон иқтисодий салоҳиятини қандай амалга ошириши мумкинлиги ҳақида
Жаҳон банки вице-президенти Анна Бьерде «Газета.uz» га тақдим этган мақоласида иш ўринларининг ўсишига, иқтисодий ўзгариш жараёнларини тезлаштиришга ва Ўзбекистон фуқароларининг фаровонлигини оширишга ёрдам берадиган тўрт йўналишда чуқур ислоҳотлар зарурлиги ҳақида ёзади.
Энг кўп ўқилган хабарлар | Сўнгги янгиликлар
Қўшимча имкониятларга эга булиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг