Колумнистлар
Украинадаги уруш фонида Ўзбекистон ташқи савдоси қандай ўзгарди?
Украинадаги уруш Россияга кучли боғланган иқтисодиётлар учун ташқи савдо хатарларини келтириб чиқарди. Шунга қарамай, март-апрель ҳолатига Ўзбекистон ташқи савдоси соғлом кўрсаткичларда ўсди. «Газета.uz» колумнисти Миркомил Холбоевнинг таъкидлашича, бу тенденция келгуси ойларда ўзгариши мумкин.
Президентлар ўз муддатларини қандай «ноллаштирган»? Жаҳон тажрибаси
Ўзбекистондаги олдинги конституцион ислоҳотлар Конституциянинг президентлик муддатларини чеклайдиган 90-моддасини четлаб ўтишга имкон яратган. Виржиния Университети тадқиқотчилари турли мамлакатларда шунга ўхшаш чекловларни четлаб ўтиш бўйича 60 та уринишларни ўрганиб чиқди. Бу қандай амалга оширилган ва қанақа оқибатларга олиб келган (ғаройиб ҳолатлар ҳам бўлган) — Комил Жалилов шарҳида.
Глобал беқарорлик шароитида ҚҚС бўйича имтиёзлар нархлар ўсишининг олдини олишга ёрдам берадими?
Глобал беқарорлик шароитида ички бозорда нархлар барқарорлигини таъминлаш мақсадида айрим турдаги озиқ-овқат маҳсулотларини олиб кириш ва сотишда ҚҚСнинг нол ставкаси муддати 31 декабргача узайтирилди. Имтиёзли даврнинг узайтирилиши гўшт ва картошка бозорида кутилган натижани бериши кутилмоқда, бироқ ўсимлик ёғи нархлари барқарорлашуви учун етарли бўлмаслиги мумкин. Иқтисодчи, «Газета.uz» колумнисти Миркомил Холбоев Украинадаги уруш ортидан жаҳон иқтисодиётида юзага келган танглик шароитида ҚҚС имтиёзларининг ички бозордаги нархларга қандай таъсири қилиши ҳақида сўз юритади.
«Овозимизни ҳам чиқармай, жимгина уруш тугашини кутишдан бошқа чорамиз йўқ» — Анна Франк кундалиги
Уруш адабиётида Иккинчи жаҳон уруши хотиралари билан боғлиқ кундаликлар орасида «Анна Франк кундалиги» энг кўп шуҳрат қозонган. Кундаликда 13 ёшли қизалоқ — Анна 1942−1944 йилларда яхудийларга қарши қирғин сабаб нацистлардан яшириниб, махфий бошпанада кечган оғир турмуши, ён-атрофида ва дунёда содир бўлаётган ҳодисаларга нисбатан ўсмирларга хос муносабати ҳақида ҳикоя қилади.
Биз ҳақимизда бизсиз қарор: ўзбек имо-ишора тилини унинг ташувчиларисиз ривожлантиришмоқчими?
Февраль ойида ҳукуматнинг ўзбек имо-ишора тилини шахслараро мулоқот воситаси сифатида ривожлантириш тўғрисидаги қарори жамоатчилик муҳокамасига қўйилди. Унда яна ногиронликнинг ижтимоий модели эмас, тиббий жиҳатига эътибор қаратилган. Карлар ҳуқуқлари фаоли Маъмур Аҳлиддинов ва «Газета.uz» колумнисти Дилмурод Юсупов ҳужжатнинг хом эканлигини таъкидлаб, уни такомиллаштиришни таклиф қилишмоқда.
Матильда Димовска: «Яшил макон» лойиҳаси пухта режалаштириш ва самарали мувофиқлаштиришни талаб қилади
БМТ Тараққиёт дастурининг Ўзбекистондаги доимий вакили Матильда Димовсканинг фикрича, «Яшил макон»нинг бутун мамлакат бўйлаб 1 млрд дарахт экиш бўйича катта лойиҳаси ҳавони тозалаш ва одамлар ҳаётини сақлаб қолишга хизмат қилади. Шу билан бирга, дарахтларни экиш ва парваришлаш жараёнини бошқариш бўйича комплекс ёндашув қабул қилинмаса, дарахтларнинг тақдири мавҳум бўлиб қолади. Шунинг учун кўчат экишни техник-иқтисодий асослаш ва лойиҳа иштирокчиларининг саъй-ҳаракатларини самарали мувофиқлаштириш тизими зарур.
Даун синдроми бўлган болалар ўқий олади ва меҳнат қилиш ҳуқуқига ҳам эга!
Тиббий-ижтимоий хизматларни ривожлантириш агентлигининг директори Алишер Инаков матбуот анжуманида Даун синдроми бўлган болалар «ўқий олмаслигини» айтди. Бундай сўзлар ота-оналар ва жамоатчилик фаоллари норозилига сабаб бўлиб, агентликни улар билан учрашув ташкил қилишига ундади. «Газета.uz» колумнисти Дилмурод Юсупов мазкур вазият юзасидан болаларнинг ўқишга ҳуқуқи ва амалдорлар сўзининг кучи юзасидан шахсий фикрини билдирди.
Бизнинг ОАВларимиз жим турган пайтда, хориж ОАВлари одамларимиз онгини эгалламоқда
Қандай қилиб ўзбекистонликлар онгига ўнлаб каналлари бор ва 500 млрд сўмдан кўпроқ бюджетга эга Миллий телерадиокомпания эмас, хорижий мамлакат телеканаллари таъсир кўрсатадиган бўлди? Комил Жалилов мақоласи.
Ўзбекистоннинг савдо баланси дефицити нега ўсиб бормоқда ва уни қандай бартараф этиш мумкин?
Сўнгги йилларда Ўзбекистонда савдо баланси дефицити ортиб бормоқда. Меҳнат мигрантларининг пул ўтказмалари ҳажман қисқариши хавфи кучаймоқда, Ўзбекистоннинг асосий ҳамкорларидан бири Россияда макроиқтисодий кўрсаткичларнинг пасайиши кутилмоқда, бу эса, ўз навбатида, Ўзбекистоннинг ушбу мамлакатга экспортига салбий таъсир кўрсатиши мумкин. Иқтисодиёт фанлари доктори, ЖИДУ профессори Нишонбой Сирожиддинов Ўзбекистоннинг яқин келажакдаги макроиқтисодий барқарорлигини таъминлаш имконини берувчи иқтисодий сиёсат йўналишларини таҳлил қилади.
Келгуси ойларда ўсимлик ёғи нархларининг ўсиши асосий муаммолардан бирига айланиши мумкин
Ўзбекистонда ўсимлик ёғи йиллик истеъмолининг тахминан тенг ярми импорт ҳисобидан қопланади. Бундай шароитда глобал бозорда юз бераётган ҳар қандай тебранишлар ички бозордаги нархга жиддий таъсир кўрсатади. Дунё бўйича жами ўсимлик ёғи экспортининг 64% ини таъминловчи Украина ва Россиядаги сиёсий-иқтисодий вазият жаҳон бозорида, шу жумладан, Ўзбекистонда ўсимлик ёғи нархларининг кескин ўсишига олиб келиши мумкин, дейди иқтисодчи, «Газета.uz» колумнисти Миркомил Холбоев.
Хўш, ким жавоб беради? «Заковат» билимдони ва UzQuiz асосчиси Саидкамол Абдуразаков билан суҳбат
20 йилдан ортиқ вақт давомида ақл жанглари майдони бўлиб келаётган «Заковат» кўплаб билимдонларни халққа танитди. «Газета.uz» заковатчилар билан интервьюнинг навбатдаги қисмида «Заковат» билимдони, UzQuiz асосчиси ва бошловчиси Саидкамол Абдуразаков билан суҳбатни тақдим этади. У клубга қандай аъзо бўлгани, «Заковат» ўйини бошловчиси сифатидаги тажрибаси ва китобларнинг инсон ҳаётидаги ўрни ҳақида гапирди.
Давлат харидларидаги коррупциядан қандай қутилиш мумкин?
Коррупцион схемаларнинг давлат, жамият ва тадбиркорликка етказадиган зарари мамлакат ривожланишига тўсиқ бўлади. ТДЮУ «Бизнес ҳуқуқи» кафедраси мудири Хусаин Раджапов давлат харидларида учраши мумкин бўлган коррупцион схемаларни таҳлил қилди ва ушбу қоидабузарликларга қарши кураш самарадорлигини ошириш бўйича таклифлар билдирди.
Галина Саидова савдони либераллаштириш бўйича иқтисодчиларнинг фикрларига жавоб қайтарди
Президент маслаҳатчиси ўринбосари Галина Саидова иқтисодчилар Беҳзод Ҳошимов, Ботир Қобилов ва Отабек Бакировнинг Тошкент инвестиция форумидаги унинг нутқи юзасидан фикр-мулоҳазалари билдирилган «Газета.uz» материалига жавоб қайтарди. «Дарсликдаги нормалар ҳеч бир давлатда бевосита ишламайди».
Солиқ имтиёзлари ички бозорда гўшт ва картошка нархларига қандай таъсир қилди?
2021 йилнинг октябрь ойида президент қарори билан гўшт ва картошка маҳсулотлари реализацияси ва импорти ҚҚСдан озод қилинган эди. Ушбу солиқ имтиёзлари натижасида қисқа муддатга савдонинг эркинлашуви ички бозорда нарх ўсишининг нисбатан секинлашишига хизмат қилган. «Газета.uz» колумнисти, иқтисодчи Миркомил Холбоев импортга тўсиқларнинг бекор қилиниши импорт харажатларини қисқартиришини ва истеъмолчиларни бойроқ қилишини таъкидлайди.
Замонавий фандаги «лохотрон»
Қандай қилиб Scopus базасидаги журналларда (ва юқори импакт-факторли журналларда) мақола эълон қилиш талаби Ўзбекистонда кенг кўламли фирибгарлик, кўзбўямачилик ва илм-фанни таҳқирлашга олиб келди — бу ҳақда файласуф ва антрополог Валерий Хан мақоласида. Мақола аввал эълон қилинган «Ҳамма SCOPUS`да мақола чиқарсин!» мақоласининг давомидир.
Маҳаллий ишлаб чиқарувчиларни истеъмолчиларнинг камбағаллашиши эвазига ҳимоя қилиш қанчалик тўғри?
2021 йилда ички истеъмолчиларга автомобиль етказиб берилиши бир неча маротаба кечиктирилган бўлса-да, автомобиль экспорти сезиларли даражада ошган. «Газета.uz» колумнисти, иқтисодчи Миркомил Холбоев автомобиллар импортига тўсиқларни камайтириш миллий иқтисодиётга қандай фойда келтириши мумкинлиги ва миллий автомобилсозлик нима сабабдан ҳимоя қилиниши ҳақида фикр юритади.
Бошқаларнинг ногиронлигини кўриб, илҳомланиш инсонийликка қанчалик тўғри келади?
«Газета.uz» колумнисти Дилмурод Юсупов ногиронлиги бўлган инсонларни бошқаларда шукроналик ҳиссини уйғотиш мақсадида восита сифатида ишлатишни қоралади. «Бошқа инсонларнинг ногиронлик ҳолатини кўриб, илҳомланиш қанчалик инсонийлик фазилатларимизга тўғри келади?», — дейди у.
Миллий автомобиль заводимиз шунчалик ҳимоя қилишга арзийдими?
Автомобилсозлик соҳасида кутилаётган ўзгаришлар истеъмолчиларга фойда келтирадими? «Газета.uz» колумнисти Миркомил Холбоевнинг фикрича, импорт божларининг пасайтирилиши ички бозорга деярли таъсир кўрсатмайди ва фақат энг бой аҳоли манфаатларига хизмат қилади. Иқтисодчи жамият ҳақиқий фойда кўриши учун савдони эркинлаштириш муҳимлигини таъкидлайди.
Ҳамма SCOPUS`да мақола чиқарсин!
Бир неча йиллардан буён илмий-тадқиқот институтлари олимлари, университет ўқитувчилари ҳамда докторантлардан Scopus ва Web of Sciences халқаро маълумотлар базаларида индексланган журналларда мақолалар чоп этиш талаб қилинмоқда. Уларсиз докторантлар аттестациядан ўтмайди, ўқитувчилар эса ишдан бўшатиш билан таҳдид қилинади. Нима учун бу талаблар асосли эмас ва бу маҳаллий илм-фан ривожига қандай салбий таъсир кўрсатади — «Газета.uz» колумнисти, файласуф ва антрополог, Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети доценти Валерий Хан бу ҳақда фикр юритади
Шакар заводлари бизга керакми?
Протекционизм ҳар доим таъкидланганидек, ёмон ва зарарли қарор. Унинг қанчалар зарарли эканлигини 2020−2021 йилги шакар бозоридаги тенденциялардан ҳам кўриш мумкин. Маҳаллий ишлаб чиқарувчиларни ҳимоя қилиш истеъмолчиларнинг камбағаллашишига олиб келиши ҳақида — «Газета.uz» колумнисти Миркомил Холбоев мақоласида.
Энг кўп ўқилган хабарлар | Сўнгги янгиликлар
Қўшимча имкониятларга эга булиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг