Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmuratov budjet taqchilligining inflyatsiyaga bevosita ta’sirini ta’kidladi, biroq regulyatorda bu ko‘rsatkichni pasaytirish vositalari yo‘qligini tan oldi.
Yanvar-aprel oylarida O‘zbekistonda iste’mol narxlari oshishi 2,59 foizni tashkil etdi. Aprel oyida iste’mol narxlari 0,93 foizga oshdi.
Martda 0,7 foizlik inflyatsiya qayd etildi. Yillik inflyatsiya 7,98 foizgacha sekinladi, bu — 2016-yil maydan beri eng past ko‘rsatkich. Statistika agentligiga ko‘ra, go‘sht narxi 5 oydirki pasayib bormoqda, sut, shakar, un, kartoshka, piyoz, sabzi qimmatlashgan. Benzin, temiryo‘l va havo transporti narxlari oshdi.
Prezident yana bir bor eksport muhimligini ta’kidladi. “Bir haqiqatni aniq tushunib olish zarur. Inflyatsiyani jilovlash va valyuta barqarorligini ta’minlash eksport bilan chambarchas bog‘liq. Qanchalik ko‘p mahsulot ishlab chiqarmaylik, eksport uchun kerakli shart-sharoitni yaratmasak, o‘zgarish bo‘lmaydi”, — dedi u.
O‘zbekistonda fevral oyida aholining inflyatsion kutilmalari pasaydi. Aholi va tadbirkorlar eng ko‘p valyuta kursi o‘zgarishi hamda yoqilg‘i va energetika narxi oshishidan xavfsiramoqda.
Fevral oyida sezilgan inflyatsiya darajasi 12,7 foizga tushdi. Gaz tanqisligi tufayli metan “zapravka"lar yopilishi fonida MB o‘tkazgan so‘rovnomada benzin narxi va yo‘lkira xarajatlari keskin oshganini ta’kidlagan respondentlar ulushi ortdi.
O‘zbekistonda fevralda so‘nggi sakkiz yildagi eng past — 0,3 foizlik inflyatsiya qayd etildi, yillik inflyatsiya 8,35 foizgacha sekinlashdi. Statistika agentligiga ko‘ra, deyarli barcha asosiy turdagi oziq-ovqat mahsulotlari narxi arzonlashdi, benzin o‘rtacha 1,1 foizga qimmatladi, maishiy texnika narxlari oshdi.
O‘zbekistonda yanvar oyida oziq-ovqat mahsulotlari narxi 0,7 foizga, nooziq-ovqat mahsulotlari 0,4 foizga, xizmatlar 0,9 foizga qimmatlashdi. Oziq-ovqat mahsulotlari inflyatsiyasida meva-sabzavotlarining narxi oshishi asosiy omilga aylandi. Shuningdek, chiqindi xizmati, benzin va propan narxlari oshdi.
Markaziy bank asosiy stavkani 14 foiz darajasida o‘zgarishsiz qoldirishga qaror qildi. O‘zbekistonda 2024-yilda umumiy inflyatsiya 8−9 foiz, YAIMning real o‘sishi 5,5−6 foiz atrofida bo‘lishi kutilmoqda.
Joylardagi iqtisod bo‘yicha hokim o‘rinbosarlari, viloyat va tumanlardagi iqtisodiyot bo‘limlari rahbarlari inflyatsiyani jilovlashni o‘ylamayapti, deya ta’kidlandi prezident yig‘ilishida. Shu sababli bosh vazirga 9 ta tuman-shahardagi hokim va sektor rahbarlarining lavozimiga loyiqligini ko‘rib chiqish topshirildi.
2023-yil yakuniga ko‘ra O‘zbekistonda 8,77 foizli inflyatsiya qayd etildi, bu 2016-yildan beri eng past ko‘rsatkich sanaladi. Yil davomida guruch 38,7%, go‘sht 9,3%, sut 13,3%, tuxum 11,7%, shakar 11% ga qimmatladi. Benzin narxi 19,1%, propan narxi esa 29,4% ga oshdi.
XVJ missiyasi O‘zbekistonda 2024-yilda iqtisodiy o‘sish 5,7 dan 5,2 foizgacha sekinlashishi, inflyatsiya esa energiya tariflari oshishi hisobiga 11 foizgacha tezlashishini kutmoqda. Qat’iy pul-kredit siyosatini davom ettirish, budjet xarajat va daromadlarini sezilarli darajada optimallashtirish zarurligi qayd etildi.
Markaziy bank asosiy stavkani yillik 14 foiz darajasida saqlab qolish to‘g‘risida qaror qabul qildi. Iqtisodiyotda inflyatsion jarayonlarning sekinlashib borishiga qaramasdan, bu tendensiyaning davomiyligi bo‘yicha noaniqliklar saqlanib qolmoqda.
Noyabr oyi yakuni bo‘yicha O‘zbekistonda 1,1 foizlik inflyatsiya qayd etildi, yillik inflyatsiya 8,8 foizdan pasaydi — bu so‘nggi 7 yildagi eng past ko‘rsatkich. O‘tgan oyda tuxum va shakar narxi oshgan, mol go‘shti, un va sariyog‘ esa arzonlashgan. Benzin va propan narxi oshib bormoqda, poyezd chiptalari ham qimmatladi.
Oktabr oyi oxirida O‘zbekistonda 1 foizlik inflyatsiya qayd etildi va yillik inflyatsiya yana 9 foizdan tushdi. Energiya tariflari oshishiga qaramay, bu oxirgi 7 yildagi eng past oylik ko‘rsatkichdir. Iqtisodchining taxmin qilishicha “iqtisodiy haroratni o‘lchaydigan termometr buzilib qolgan”.
Sentabrda O‘zbekistonda sezilgan inflyatsiya darajasi 13,3 foizgacha pasaydi. Daromadi 10 mln so‘mgacha bo‘lgan respondentlarning aksariyati non va un, 10−15 mln so‘m bo‘lganlar benzin va yoqilg‘i, 15 mln so‘mdan yuqori bo‘lganlar esa meva va sabzavotlar narxi sezilarli darajada oshganini qayd etdi.
Sentabr oyida O‘zbekistonda aholi va biznesning inflyatsion kutilmalari pasaydi. Aholi va tadbirkorlarning valyuta kursi o‘zgarishidan xavfsirashi biroz pasaygan, lekin yoqilg‘i va energiya narxi oshishini qayd etgan respondentlar ulushi ketma-ket beshinchi oy oshmoqda.
Sentabr yakunlari bo‘yicha O‘zbekistonda 1,2 foiz inflyatsiya qayd etildi, yillik inflyatsiya esa 9,2 foizgacha tezlashdi. O‘tgan oyda Qozog‘istondan un importi to‘xtatilgani haqidagi xabarlar ortidan ushbu mahsulot, shuningdek, tuxum, sabzi va kartoshka narxi keskin ko‘tarildi. Benzin va metan narxi ham o‘smoqda.
Avgust oyida O‘zbekistonda sezilgan inflyatsiya darajasi keskin oshib, 14,5 foizni tashkil etdi. Bu rasmiy yillik inflyatsiyadan 5,5 foizga yuqori. Respondentlarning aksariyati go‘sht, sut va yonilg‘i narxlari oshishini his qilgan.
O‘zbekiston aholisining inflyatsiya bo‘yicha kutilmalari 6 oylik pasayishidan so‘ng avgustda keskin oshdi. Aholi va tadbirkorlarning xavfsirashida valyuta kursining o‘sishi omili kuchaydi. So‘rovnomada qatnashganlar orasida narxlar 9−12 foizdan ko‘proq oshishini kutayotganlar soni ko‘paydi.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting