Марказий Осиёда минтақавий газ савдосини фаоллаштириш ва Туркманистондан газ импортини ошириш орқали Қозоғистонда кўмир ўрнини босиш, Ўзбекистонда юзага келаётган талаб ва таклиф ўртасидаги тафовутни бартараф этиш мумкин, дейилади Жаҳон банкининг углерод нейтраллигига эришиш бўйича ҳисоботида.
Gazli Gas Storage ҚКнинг назорат пакети (60%) Россиянинг «Форус»идан Гонконгнинг Daxon Holdings компаниясига ўтди. Бу компания ҳақида интернетда маълумот деярли йўқ. У Ўзбекистондаги энг йирик газ омбори — «Газли»ни бошқаради, яъни мамлакатнинг газ сақлаш бўйича энергия балансига таъсир кўрсатади.
Энергетика вазирлиги метан «заправка»лар фаолиятига киритилган чекловлар 22 февралдан маҳаллий ҳокимликлар билан келишилган ҳолда, аввалдан белгиланган режа-график асосида босқичма-босқич олиб ташланаётганини маълум қилди.
Январь якуни бўйича Ўзбекистонда газ қазиб олиш ҳажми 3,99 млрд куб метрни ташкил этди, бу 2023 йил январига нисбатан 9,4 фоизга кам, сўнгги ойлардаги ҳажмлардан эса юқори. Нефть, кўмир, бензин ва дизель ёнилғиси ишлаб чиқариш ҳажми ҳам пасайган. Ишлаётган саноат корхоналари 25,2 мингтага камайди.
Ўзбекистон ҳукумати «шимолдан» газ импорти ҳажмини ошириш учун магистрал газ тизимини 500 млн долларга модернизация қилмоқчи. Ўзбекистон ҳозирда бу йўналиш орқали Россия газини олади. Етказиб бериш ҳажмини кунига 9 млн куб метрдан 32 млн куб метргача ошириш режалаштирилган.
Президент энергетик хавфсизликни таъминлаш чора-тадбирлари билан танишди. Жумладан, 1 апрелдан газ ва электр энергияси тарифларини ислоҳ қилиш ва ижтимоий нормаларни жорий этиш, 49 млрд долларлик электр энергиясини харид қилиш бўйича келишувларни қайта расмийлаштириш ва бошқалар режалаштирилган.
2023 йилда Ўзбекистон экспорт қилганидан кўра кўпроқ газ импортини амалга оширди. Етказиб бериш орасидаги фарқ 165 млн доллардан ошди. «Газета.uz» мамлакат ичида улкан газ захиралари бўлишига қарамай, бу ҳолат юзага келишига сабаб бўлган омилларни ўрганишга ҳаракат қилди.
2023 йил охирида Ўзбекистонда газ қазиб олиш қарийб 5 млрд куб метрга камайди. Нефт ва газ конденсати ишлаб чиқариш ҳам қисқарди. Шу билан бирга, кўмир қазиб олиш 15,5 фоизга — 6,2 млн тоннагача кўпайди. Электр энергияси, бензин ва дизел ишлаб чиқариш ҳам ошди.
2023 йилнинг январь-декабрь ойларида Ўзбекистондан Хитойга 563,53 млн долларлик табиий газ экспорт қилинди. Бу — 2022 йилги кўрсаткич (1,07 млрд доллар)дан салкам икки баравар кам.
Магистраль газ қувурида авария юзага келгани сабабли Сурхондарёнинг 6 та тумани ва Термиз шаҳрида газ таъминоти тўхтатилди. «Ҳудудгаз Сурхондарё» муаммони бартараф этиш чоралари кўрилаётганини билдирди.
«Газпром» компанияси кучли совуқ фонида Тошкент сўровига кўра Ўзбекистонга Россия газини етказиб бериш ҳажмини икки баравар оширди, деди холдинг раҳбари Алексей Миллер. Унинг сўзларига кўра, «Марказий Осиё — Марказ» газ қувури орқали «техник имконият жиҳатидан максимал ҳажм» етказиб берилмоқда.
Йил бошидан буён 1 трлн 500 млн сўмлик газ ва электр энергияси талон-торож қилингани маълум бўлди. Шунингдек, Тошкентдаги «заправка»ларда 2,8 млн литрь нефть маҳсулотларининг сифатсизлиги аниқланиб, сотувга чиқарилиши олди олинган.
Ноябрь ойида Ўзбекистон Хитойга газ экспортини ошириб, 54,59 млн долларлик газ сотди. Шу билан бирга, йил бошидан буён экспорт ҳажми 509,03 млн долларни ташкил этди, бу ўтган йилги кўрсаткичдан икки баравар кам.
Ўзбекистон газ, нефть ва газ конденсатини қазиб олишни қисқартиришда давом этмоқда. Ноябрь ойида бу ҳажм 3,79 млрд куб метрни ташкил этди (2022 йил ноябрига нисбатан 10,2 фоизга кам), йил бошидан буён эса пасайиш 4,5 млрд куб метрдан ошди. Ўтган ойда бензин ишлаб чиқариш ҳам камайган.
Тошкент вилояти ҳокими газ ва электр энергияси бўйича муаммоларни «бугун-эрта» ҳал этиш топшириғини берди. Унинг сўзларига кўра, баъзи раҳбарлар вазиятнинг жиддийлиги ҳақида гапирганда «пашшадан фил ясамоқда». «Аҳвол Ғазо сектори ва Украинада жиддий. Қолган жойда бартараф қилса бўлади», — деди у.
Ўзбекистонда истеъмолчиларга газ тўлиқ етказиб бериляпти, етишмовчиликлар йўқ, дея таъкидлади «Ҳудудгазтаъминот». Компания фуқаролардан газ жиҳозларини фақат зарурат туғилганда ишлатишни, уйдан чиқаётганда имкон қадар иситиш мосламаларини ўчиришни сўради.
Андижон ва Қорақалпоғистон ортидан Сурхондарё ҳам метан газ қуйиш шохобчалари иш вақтига чеклов киритилди. Вилоятдаги АГТКШлар 2023 йил 7 декабрдан бошлаб соат 8:00 дан 17:00 гача ишлайди.
Ўзбекистонга газ етказиб бериш бошланиши билан «Газпром» Россия газ транспорти тизимидаги оқимларни қайта конфигурация қилиш, шунингдек, мамлакатдаги ерости газ сақлаш тизими ишини қайта кўриб чиқишга мажбур бўлди, деди «Газпром ПХГ» бош директори Игорь Сафонов.
Туркманистон Ироқ билан газни Эрон орқали етказиб бериш борасида келишиб олди. Протокол йилига 9 миллиард куб метр газ етказиб бериш бўйича 5 йиллик шартномани назарда тутади.
Сентябрь ойида Ўзбекистон Хитойга 41,6 млн долларлик газ етказиб берди — бу апрелдан бери етказиб беришнинг минимал ҳажми бўлди. Йил бошидан буён Хитойга газ экспорти 412,2 млн долларни ташкил этди, бу ўтган йилнинг шу даврига нисбатан деярли 1,9 баробар кам.
Қўшимча имкониятларга эга булиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг