2024 йилги консолидациялашган бюджет тақчиллиги чегараси 3 фоиз ўрнига 4 фоиз этиб тасдиқланди (52,5 трлн сўм). Давлат қарзи бўйича чегара ҳам 5 млрд долларгача ошди, унга хизмат кўрсатиш янада қимматлашади. ЯИМ ўсиши 5,6−5,8 фоиз, инфляция 8−10 фоиз даражасида прогноз қилинмоқда.
Президент қарори лойиҳаси билан 2023 йилда консолидациялашган бюджет дефицитини ЯИМга нисбатан 3 фоиздан 5 фоизгача ёки 53,4 трлн сўмгача ошириш таклиф этилмоқда. Агар ҳукумат яна харажатлар чегарасидан ўтиб кетса, бу давлат харажатларининг 1,8 млрд долларга ошишига олиб келади.
Депутат Бекмирза Эшмирзаев иқтисодиёт ва молия вазиридан давлат бюджети ижроси бўйича ҳисобот Қонунчилик палатасига белгиланган муддатдан 15 кун кечикиб киритилганининг сабабини сўради. Вазир бу шахсан унинг камчилиги эканини айтиб, бу ҳолат бошқа такрорланмаслигига умид қилишини таъкидлади.
Иқтисодиёт ва молия вазирлиги 2023 йилнинг 10 та энг йирик солиқ тўловчиси номини эълон қилди. Улар бюджетнинг учдан бир қисмини таъминлайди. Давлат бюджети йирик солиқ тўловчиларга қарамлигича қолмоқда. Таққослаш учун: 2018 йилда 20 та компания бюджет тушумининг 34 фоизини тақдим этганди.
Ўтган 9 ой давомида 704,9 млрд сўмлик бюджет маблағлари ноқонуний ва мақсадсиз сарфлангани маълум бўлди. Хусусан, халқ таълими тизимида 47 млрд сўм, соғлиқни сақлашда 30 млрд сўмга яқин қонун бузилиши ҳолатлари аниқланди. «Бундай ҳолатлар йилдан-йилга ошиб бормоқда», — дейилади қуйи палата хабарида.
Ўзбекистон бюджетига солиқ тушумлари миқдори биринчи чоракда ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 17 фоизга ошди. Шунга қарамасдан, солиқ органларидаги ишида камчиликларга йўл қўйгани учун 13 та ДСИ бошлиғи ишдан бўшатилди, 40 дан ортиқ раҳбар ходимга интизомий чоралар кўрилди.
Ўзбекистонда Молия вазирлиги ҳузурида Давлат молиявий назорати инспекцияси ташкил этилади. Инспекция Давлат бюджети маблағларини сарфлаш самарадорлигини ошириш, бюджет қонунчилиги бузилишининг профилактикасини кучайтириш ва масофавий молиявий назоратни кенгайтириш, шунингдек, давлат молиявий назорати органлари фаолиятини такомиллаштириш йўналишида ишлайди.
Давлат корхоналари давлат бюджети орқали ўтмаган ўз маблағлари ҳисобидан йўлларни таъмирлаш, ижтимоий объектлар қуриш орқали «ижтимоий юк»ни ўз зиммасига олмоқда. Бу амалиёт мамлакатнинг реал бюджети ва харажатларини ҳисоблашга имкон бермайди, деб ёзади иқтисодчи Беҳзод Ҳошимов.
2020 йилда Ўзбекистонда коронавирус пандемиясига қарши курашиш бўйича тадбирларга 4 трлн сўмдан ортиқ маблағ сарфланди. Харажатлар дори воситалари, тиббий буюмлар, тиббиёт ходимларини моддий рағбатлантириш ва карантин зоналарини қуришга ажратилгани маълум қилинди.
Молия вазирлигига кўра, 2020 йилда 246 млрд сўмлик бюджет камомади ва асоссиз харажатлар аниқланган ва бу миқдорнинг 168,8 млрд сўми бюджетга қайтарилган.
Дастлабки ҳисоб-китобларга кўра, Ёшлар форуми ва президентнинг Олий Мажлисга йўллаган мурожаатномасида белгиланган тадбирлар учун 41 трлн сўмга яқин маблағ зарур бўлиши мумкин.
Шавкат Мирзиёев 2021 йил учун Ўзбекистон Республикасининг Давлат бюджети тўғрисидаги Қонунни имзолади. Қонун билан 2021 йил учун республика бюджетидан биринчи даражали бюджет маблағларини тақсимловчиларга ажратиладиган маблағларнинг чекланган миқдорлари тасдиқланди.
Январь-сентябрь ойларида давлат бюджети даромадлари 94,5 трлн сўмни ташкил этди. Давлат бюджети даромадларининг асосий қисми солиқ ва божхона тушумларига тўғри келади.
Ўзбекистонда 1 млн сўмгача иш ҳақи олувчилар сони 42,8 фоизни, 5,5 млн сўм ва ундан юқори олувчилар сони 6 фоизни ташкил этади.
2021 йилда яширин иқтисодиётни қисқартириш ҳамда 600 минг иш ўрнини легаллаштириш, аҳолининг табиий газ ва электр энергиясига бўлган эҳтиёжини тўлиқ қоплаш, қатновларни қайта тиклаш ҳисобига бюджетни тўлдириш таклиф қилинмоқда. Соғлиқни сақлаш соҳасига қарийб 20 триллион сўм, шундан коронавирусга қарши курашиш тадбирлари учун 3 триллион сўм ҳамда дори-дармон харидига 1,8 триллион сўм ажратилиши кўзда тутилган.
Давлат молиявий назорат департаменти 6 ойда 81,7 млрд сўмлик бюджет маблағлари ноқонуний сарфланганини аниқлади. Энг кўп қонунбузилиш ҳолатлари таълим, соғлиқни сақлаш ва маданият соҳаларида, ҳудудлар кесимида Андижон, Қашқадарё, Тошкент, Жиззах, Қорақалпоғистон ва Сурхондарёда қайд этилди. 57,4 млрд сўм бюджетга қайтарилди.
Қўшимча имкониятларга эга булиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг