Avgust oyida O‘zbekistonda sezilgan inflyatsiya darajasi keskin oshib, 14,5 foizni tashkil etdi. Bu rasmiy yillik inflyatsiyadan 5,5 foizga yuqori. Respondentlarning aksariyati go‘sht, sut va yonilg‘i narxlari oshishini his qilgan.
O‘zbekiston aholisining inflyatsiya bo‘yicha kutilmalari 6 oylik pasayishidan so‘ng avgustda keskin oshdi. Aholi va tadbirkorlarning xavfsirashida valyuta kursining o‘sishi omili kuchaydi. So‘rovnomada qatnashganlar orasida narxlar 9−12 foizdan ko‘proq oshishini kutayotganlar soni ko‘paydi.
Fiskal va monetar rag‘batlantirish vositalari orqali iqtisodiyotni rag‘batlantirishni davom ettirish inflyatsion bosimni keltirib chiqarishi mumkin, deyiladi Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi choraklik makroiqtisodiy tahlilida. Markaz 2023-yilda YAIM o‘sishi 5,8 foizni tashkil etishini prognoz qildi.
Avgust oyi yakunlariga ko‘ra, O‘zbekistonda 0,5 foizlik inflyatsiya qayd etildi, yillik inflyatsiya esa 9 foizdan pastligicha qolmoqda. O‘tgan oyda tuxum, guruch, go‘sht, sut qimmatladi, un, yog‘ va shakar esa arzonladi. Benzin, metan va propan narxi oshishda davom etmoqda.
Tumanlar hokimlari bundan buyon o‘z hududlarida inflyatsiyani jilovlashga shaxsan javob beradi, dedi O‘zbekiston prezidenti. Buni sun’iy yo‘l bilan emas, takroriy ekinlarni ko‘paytirish va mahsulot hajmini oshirish orqali amalga oshirish kerakligi ta’kidlandi.
O‘zbekistonda sezilgan inflyatsiya darajasi iyun oyida minimal darajaga — 12,9 foizga yetdi, bu rasmiy yillik inflyatsiyadan 3,9 foizga yuqori. Narxlar o‘sishi tarmoq va hududlar kesimida, shuningdek, turli daromadga ega aholi guruhlari o‘rtasida qanday qabul qilinayotgani haqida asosiy ma’lumotlar.
O‘zbekistonda kutilayotgan inflyatsiya ketma-ket beshinchi oy pasaymoqda. Markaziy bankning inflyatsion kutilmalar bo‘yicha iyun oyida o‘tkazilgan so‘rovida biznes va uy xo‘jaliklari kelgusi 12 oy ichida narxlarning oshishiga asosan valyuta kursining o‘zgarishi ta’sir qilishini qayd etgan.
Iyunda O‘zbekistonda deflyatsiya qayd etildi va yillik inflyatsiya 2016-yil avgust oyidan buyon birinchi marta 9 foizga tushdi. Oxirgi oyda guruch, go‘sht va sut qimmatlashdi, deyarli barcha sabzavot va mevalar, shuningdek, un, tuxum, sariyog‘ va shakar arzonlashdi. Benzin ham qimmatlashdi. Hududlarda palov narxi oshdi.
Statistika agentligi “Gazeta.uz” e’lon qilgan yanvar oyidagi inflyatsiya rasmiy ko‘rsatkichi to‘g‘risidagi maqolaga munosabat bildirdi. Agentlikka ko‘ra, rasmiy statistik ko‘rsatkichlar “obyektiv kuzatuvlarda to‘plangan fakt hisoblangan ma’lumotlar hamda ilmiy asoslangan metodologiya” asosida shakllantiriladi.
Anomal sovuq kuzatilgan yanvar oyida aholi o‘z tanasida his etgan sezilarli inflyatsiya negadir rasmiy inflyatsiya ko‘rsatkichida aks etmadi. Iqtisodchi Mirkomil Xolboyev real voqelikda inflyatsiya darajasi rasmiy inflyatsiya ko‘rsatkichidan yuqori bo‘lganiga ishora qiluvchi bir qator statistik raqamlarni tahlil qiladi.
O‘zbekistonda may oyida inflyatsiya 0,5 foizni tashkil etib, yillik inflyatsiya 10,4 foizgacha pasaydi. Oziq-ovqatlar, nooziq-ovqatlar va xizmatlar bir xilda — 0,5 foizga qimmatlashdi.
Aholi va tadbirkorlarning inflyatsion kutilmalari aprel oyida pasayishda davom etdi, deb xabar berdi Markaziy bank. Shu bilan birga, respondentlar orasida narxlar va ish haqining sun’iy oshirilishini kutilayotgan inflyatsiyaning asosiy omillari deb hisoblovchilar ulushi keskin oshgan.
Markaziy Osiyo va Kavkaz mamlakatlari iqtisodlari turli zarbalarga qaramay, barqarorligini isbotladi va o‘tgan yili o‘sish sur’atlarini namoyon etdi, biroq, XVJ ma’lumotlariga ko‘ra, uning sur’ati 2023-yilda sekinlashadi, mintaqa istiqboli esa tashqi omillarga o‘ta qaram.
Aprel oyida oziq-ovqat mahsulotlari 1,2 foizga, nooziq-ovqat mahsulotlari 0,5 foizga, xizmatlar 0,5 foizga qimmatlashdi. Mahsulotlar orasida pomidor narxi 21,3 foizga, guruch 14,1 foizga, sabzi 13,2 foizga va shakar 10,5 foizga oshdi.
Markaziy bank aholi tomonidan sezilgan inflyatsiya ma’lumotlarini e’lon qilishni qayta boshladi. Yanvar oyida bu ko‘rsatkich 19,5 foizgacha o‘sgan, bu pandemiyasi cho‘qqisiga chiqqan 2020-yil iyul oyidan beri eng yuqori ko‘rsatkich. Ammo unda rasmiy inflyatsiya bilan farq kamroq bo‘lgandi.
Markaziy bank uy xo‘jaliklari va korxonalarning inflyatsiya kutilmalari ma’lumotlarini e’lon qildi. Aholining inflyatsion kutilmalari yanvarda 18,9 foizga, tadbirkorlikda esa 18,7 foizga oshdi. Bu koronavirus pandemiyasi avjiga chiqqan 2020-yilning iyulidan beri kuzatilgan maksimal ko‘rsatkichdir.
O‘zbekiston Markaziy banki ma’lum qilishicha, yillik inflyatsiya ko‘rsatkichi pasaygan, bu esa uning ikkinchi chorakda yanada pasayishi ehtimolini oshirgan. Anomal sovuq savdo va sanoatga salbiy ta’sir ko‘rsatdi, lekin Markaziy bank birinchi yarim yillikning oxirigacha sohalardagi ko‘rsatkichlar tiklanishini kutmoqda.
Fevral oyida O‘zbekistonda inflyatsiya darajasi 0,54 foizni tashkil etdi — bu so‘nggi 5 yildagi eng past ko‘rsatkichlardan biri. Sut narxining oshishi yana tezlashdi, shakar va sariyog‘ beshinchi oy ketma-ket arzonladi. Meva-sabzavotlar orasida piyoz, pomidor va karam eng ko‘p qimmatlashdi.
Jahon iqtisodiy forumi hisobotiga ko‘ra, yaqin bir yilda energiya inqirozi, yashash xarajatlarining o‘sishi, oziq-ovqat taqchilligi, uzoq va o‘rta istiqbolda esa tabiiy ofatlar, iqlim, resurslar inqirozi hamda ular keltirib chiqaradigan ijtimoiy-iqtisodiy tanazzul va beqarorlik jiddiy xavf tug‘dirishi mumkin.
O‘zbekiston qarzni jalb qilish qimmatga tushishi sababli katta ehtimol bilan birinchi yarimyillikda yevroobligatsiyalar chiqarmaydi, dedi Markaziy bank rahbari o‘rinbosari Behzod Hamroyev. Unga ko‘ra, qarz olish narxining oshishi hukumatni ortiqcha xarajatlardan qaytaruvchi omil bo‘lishi mumkin.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting