23-fevral kuni O‘zbekiston suv xo‘jaligi vaziri hamda Tojikiston energetika va suv xo‘jaligi vaziri tomonidan transchegaraviy Katta Farg‘ona kanali va Shimoliy Farg‘ona kanali bo‘ylab ikkita gidropost ochildi, deb xabar berdi Shveysariyaning O‘zbekistondagi elchixonasi matbuot xizmati “Gazeta.uz"ga.
Qayd etilishicha, gidropostlarning ochilishi Shveysariya hukumatining Blue Peace Central Asia tashabbusi tufayli amalga oshirilgan. Ushbu tashabbus 2017-yilda mintaqa suv resurslarini boshqarishda transchegaraviy yondashuv zarurligiga javoban boshlangan edi.
Loyiha “Patar” va “Sarvak” transchegaraviy gidropostlarini birgalikda qayta tiklash va ulardan foydalanish, uskunalarga texnik xizmat ko‘rsatish, mamlakatlar o‘rtasida ma’lumot almashish va ulardan foydalanish bo‘yicha ikki tomonlama asoslarni yaratdi.
Shimoliy va Katta Farg‘ona kanallari Sirdaryoning yuqori oqimidan suv oladi va uni avval O‘zbekistonga, keyin esa Tojikistonga qishloq xo‘jaligi yerlarini sug‘orish uchun tortish kuchi bilan yetkazib beradi.
“Ishonchli suv o‘lchash tizimlari mavjud bo‘lmaganda transchegaraviy suv resurslarini boshqarish va suv olish limitlariga rioya etilishini nazorat qilish qiyin. Boshqa ko‘plab daryolar singari Sirdaryo havzasida ham to‘g‘ri ishlaydigan avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimi mavjud emas”, — deyiladi xabarda. Ilgari suv oqimi chegaraning ikki tomonida kanallar bo‘ylab joylashgan eskirgan o‘lchash stansiyalari orqali o‘lchanardi. To‘plangan ma’lumotlar ishonchsiz edi va chegaraning ikkala tomonidagi stansiyalar ko‘pincha turli o‘lchovlarni ko‘rsatardi, deya ta’kidladi elchixona.
Gidropostlarning ochilishi Markaziy Osiyo transchegaraviy daryolarining suv resurslaridan kompleks foydalanish bo‘yicha O‘zbekiston-Tojikiston ishchi guruhining oltinchi yig‘ilishi doirasida bo‘lib o‘tdi, unda ikki davlat o‘rtasida hisob-kitoblarni avtomatlashtirish va real vaqt rejimida ikkita stansiyadan olingan xarajat ma’lumotlarini Tojikiston va O‘zbekistonga uzatish bo‘yicha ham bayonnoma imzolandi.
“„Patar“ va „Sarvak“ gidropostlarida suv iste’moli to‘g‘risidagi ma’lumotlarni real vaqt rejimida hisobga olish hamda Tojikiston va O‘zbekistonga yetkazishni avtomatlashtirish transchegaraviy kanallarda suv resurslarini yanada samarali boshqarishni ta’minlaydi, tezkor va ishonchli ma’lumot olishni ta’minlash orqali tomonlar o‘rtasidagi ishonchni oshiradi”, — dedi Tojikiston energetika va suv resurslari vaziri Daler Juma.
O‘zbekiston suv xo‘jaligi vaziri Shavkat Xamrayev: “Erishilgan muvaffaqiyatlarga qaramay, mamlakatlarimiz transchegaraviy suv resurslaridan birgalikda foydalanish bo‘yicha o‘zaro manfaatli hamkorlikni yanada rivojlantirish va mustahkamlash uchun katta imkoniyatlarga ega”, — deb ta’kidladi.
Shveysariya uchun stansiyalarning ochilishi mintaqaviy hamkorlikdagi muhim qadamdir, deyiladi bayonotda.
“Ushbu noyob tadbir Tojikiston va O‘zbekiston o‘rtasidagi siyosiy iroda va yaqin transchegaraviy hamkorlikni namoyish etadi. Joriy yilning sentabr oyida boshlanadigan Blue Peace tashabbusining ikkinchi bosqichi doirasida biz Tojikistonning barcha qo‘shnilari bilan boshqa sohalarda ham shunga o‘xshash faoliyatni kengaytirish uchun yaxshi imkoniyatlar yaratmoqchimiz”, — deb ta’kidladi Shveysariyaning hamkorlik bo‘yicha Tojikistondagi byurosi direktori Salome Shtayb.
“Suvga bo‘lgan talabning ortishi va miqdorining kamayishi bilan transchegaraviy hamkorlik har qachongidan ham muhim ahamiyat kasb etmoqda, — deb qo‘shimcha qildi Shveysariyaning O‘zbekistondagi elchixonasining hamkorlik va Shveysariya mintaqaviy suv markazi rahbari Raxel Byosh. — Ushbu umumiy gidropostlar muhim ahamiyatga ega, chunki biz o‘lchamagan narsalarimizni boshqara olmaymiz”
Hisobotda qayd etilishicha, Shveysariya qariyb 20 yildan buyon Tojikiston va O‘zbekistonni suv islohoti jarayonlarida milliy darajada suv resurslarini integratsiyalashgan boshqaruv yondashuvidan foydalangan holda qo‘llab-quvvatlab keladi. Bundan tashqari, Blue Peace Central Asia Markaziy Osiyodagi barcha odamlar uchun suv xavfsizligini ta’minlashda mintaqaviy hamkorlik standartlarini belgilashga yordam beradi.
