Ўзбекистонда энергетик ичимликларга алоҳида акциз солиғи жорий этилиши мумкин. «Газета.uz» 8 ноябрь куни Олий Мажлис Қонунчилик палатаси мажлисида «Адолат» партиясидан сайланган депутат Олтиной Маъмированинг шундай таклифига эътибор қаратди.
2024 йилги Давлат бюджети лойиҳасини шарҳлар экан, у ушбу таклифни тилга олиб ўтди. Маълумот учун, меъёридан ортиқча истеъмол қилиниши оқибатида турли хасталиклар, жумладан, қандли диабет касаллигига чалиниш ҳолатлари кўпайгани сабабли таркибида шакар бўлган газланган ичимликларга 1 апрелдан 1 литр учун 500 сўм миқдорида акциз солиғини жорий этиш режалаштирилган.
Парламент аъзосининг таъкидлашича, газланган ичимликнинг (унинг номи айтилмаган) 330 мл ида 19 ош қошиқ шакар бор, ваҳоланки, Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти тавсияларига кўра, кунлик шакар миқдори 12 ош қошиқдан ошмаслиги керак.
Олтиной Маъмирова, айниқса, ёшлар орасида оммалашиб кетган энергетик ичимликларга тўхталди. Унинг сўзларига кўра, энергетик ичимликнинг ўртача нархи 15 минг сўм бўлиб, таклиф этилаётган акциз солиғи даражаси (0,2 литр учун 100 сўм) бу ичимликларни ичишдан бош тортиш учун сабаб бўлмаслиги мумкин. «Шунинг учун „Адолат“ партияси фракцияси энергик учун алоҳида акциз солиғини жорий этиш ва ставкани литри учун 5 минг сўм қилиб белгилашни таклиф қилмоқда», — деди депутат.
Бош вазир ўринбосари, иқтисодиёт ва молия вазири Жамшид Қўчқоров чекка қишлоқлардан бирига ташрифи чоғида мактаб рўпарасидаги дўконда энергетик ичимликлар сотилаётганига эътибор берганини айтди. Сотувчи аёл кунига тахминан 5−6 қути шундай ичимликлар сотишини айтган.
У таклифни қўллаб-қувватлади ва ушбу бандни 2024 йилги давлат бюджети тўғрисидаги қонун лойиҳасини кейинги ўқишларда кўриб чиқиш чоғида киритишни сўради.
Аввалроқ Соғлиқни сақлаш вазирлиги 2022 йил 1 сентябрдан мактабларда ва уларга яқин жойда газланган сув ва тез тайёрланадиган таомларни камида 500 м масофада сотишни тақиқлашни таклиф қилган эди. Бироқ 2022−2026 йилларга мўлжалланган «Ўсмирлар саломатлиги ва фаровонлигини мустаҳкамлаш бўйича Миллий Ҳаракатлар стратегияси» лойиҳаси қабул қилинганича йўқ.
2018 йил охирида Ўзбекистонда 18 ёшга тўлмаган шахсларга энергетик ичимликлар сотишни тақиқловчи ва уларнинг рекламасига чекловлар жорий қилувчи қонун қабул қилинган эди.
