Йил бошидан бери бензиннинг барча маркадаги турлари нархи ошди. Бу ҳақда Республика товар хом ашё биржаси маълумотларида маълум қилинди.
Хусусан, январ бошидан 8 ноябргача АИ-80 бензинининг ҳафталик котировкаси 72,1 фоизга — бир тоннаси учун 5,81 миллион сўмдан 10 миллион сўмгача ошди. Ушбу маркадаги бензиннинг аксарият қисми ёки 84 фоизи Бухоро нефтни қайта ишлаш заводи ҳиссасига тўғри келади.
Кўриб чиқилаётган даврда ушбу маркадаги бензиннинг бошланғич баҳоси (завод томонидан белгиланган) ўртача 72,9 фоизга — бир тонна учун 10 миллион сўмгача ошган.
Ўтказилган очиқ биржа савдолари натижасида Аи-80 маркали бензинининг бошланғич ва биржа нархлари ўртасида тафовут ўртача 1% дан ошмади. Яъни бензин биржа савдолари давомида ўзининг деярли бошланғич баҳосида сотилган.
«Шу билан бирга, жаҳон биржаларида ҳам нархларнинг ошиши кузатилмоқда. Шундай қилиб, Brent маркали нефтнинг жаҳон нархи жорий йилда ўртача 60−70 фоизга ошди», — дейилади хабарда.
Шу билан бирга, 1 литр Аи-80 бензинининг алмашув қиймати 68,8 фоизга — 6,74 миллион сўмдан 11,4 миллион сўмгача ошган.
Аи-91 бензинининг ҳафталик котировкаси йил бошидан буён 68,8 фоизга — бир тонна учун 6,75 миллион сўмдан 11,4 миллион сўмга, бир литри эса 74,2 фоизга (5400 сўмдан 9411 сўмга) ошди.
Шу даврда Аи-92 бензини 69,6 фоизга — бир тоннаси 6,7 миллион сўмдан 11,3 миллион сўмга, литри эса 47,5 фоизга (5659 сўмдан 8350 сўмга) қимматлашди.
Йил бошидан буён биржаларда Аи-95 русумли бензиннинг улгуржи нархлари 45,9 фоизга — бир тоннаси учун 8,49 миллион сўмдан 12,4 миллион сўмгача, литри эса 55,5 фоизга (7 минг 200 сўмдан 11 минг 200 сўмга) ошди.
Ўзбекистон республика товар-хом ашё биржаси савдо ташкилотчиси (оператори) сифатида бензин бозорида шаклланаётган ҳолатни мунтазам равишда ўрганиб бормоқда. Биржа томонидан ўтказилган таҳлиллар натижаси ва бензин бозорида нархларни барқарорлаштириш бўйича таклифлар Монополияга қарши курашиш қўмитаси ва бошқа тегишли вазирлик ва идораларга тақдим этилмоқда.
Октябрь ойида бензин нархи ошиши ҳақидаги хабарларга жавобан «Ўзбекнефтгаз» компанияси ўз ёқилғи қуйиш шохобчаларида фақат Аи-80 бензини нархини ушлаб турганини айтган эди. Аи-91, 92 ва 95 русумли ёқилғи импорт хом ашёсидан ишлаб чиқарилади, шунинг учун унинг нархи нисбатан юқори, дея таъкидлаган компания. Аввалроқ Энергетика вазирлиги ҳам худди шундай баёнот билан чиққан эди.
Аи-91, Аи-92, Аи-95 маркали автобензинларнинг асосий ҳажми импорт хомашёсидан ишлаб чиқарилади ёки тайёр ҳолда бозор конъюнктурасидан келиб чиқиб жахон котировкаларига боғланган ҳолда импорт қилинади. «Шунинг учун мазкур турдаги автобензин нархлари нисбатан юқорироқ», — дея маълум қилган «Ўзбекнефтгаз».
Ушбу баёнот билан компания Аи-80 бензини импорт хомашёсидан ишлаб чиқарилмаслигини тасдиқлади. Шундай қилиб, ушбу бренд ёқилғиси ва Brent нефтининг котировкалари ўртасида ҳеч қандай боғлиқлик йўқ.
Spot нашрининг ёзишича, умумий тенденция нефть нархини кўрсатувчи глобал ўсиш тенденциясига мос келади. Бироқ, ҳозирда, Brent нефти нархи баррелига 82−85 доллар оралиғида барқарорлашганида, бензин нархида кескин сакраш кузатилмоқда — бирданига 23 фоизга.
Давлат статистика қўмитасининг дастлабки маълумотларига кўра, 2021 йилнинг 1 сентябрь ҳолатига кўра, республикада жами 729,4 минг тонна автомобиль бензини ишлаб чиқарилган. Автомобиль бензини ишлаб чиқариш ҳажми ўтган йилнинг мос даври билан солиштирилганда 5,1% га ошган. 2021 йилнинг январь-сентябрь ойларида Ўзбекистонга қиймати 104 млн долларга тенг бўлган 289 млн литр автомобил бензини импорт қилинган. Автомобил бензини импорти ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 137 млн литрга ошган.
Ўзбекистонга автомобил бензини асосан Россия (140,5 млн литр), Туркманистон (126,8 млн литр), Қозоғистон (16 млн литр) ва Ироқ давлатларидан (3,6 млн литр) импорт қилинган.
