O‘zbekiston Oliy Majlisi Senati juma kungi 28-yalpi majlisda yangi tahrirdagi «Soliq maslahatiga oid faoliyat to‘g‘risida»gi qonunni ma’qulladi. U 2006 yilda qabul qilingan «Soliq maslahati to‘g‘risida»gi qonunning o‘rniga ishlab chiqilgandi. Bu haqda Senat matbuot xizmati xabar berdi.
Qonun soliq maslahati faoliyati davlat organlari va boshqa tashkilotlar hamda mansabdor shaxslarning ta’siridan mustaqil bo‘lishi lozimligi to‘g‘risidagi qoida bilan to‘ldirilmoqda.
Qonun to‘ldirilgan mustaqillik tamoyiliga ko‘ra, soliq maslahatchilari, agar ular faoliyatining mustaqilligiga to‘sqinlik qiladigan holatlar mavjud bo‘lsa, soliq konsalting xizmatlarini ko‘rsatishdan bosh tortishlari mumkin.
Qonun soliq konsalting xizmatlarining aniqlashtirilgan ro‘yxatidan iborat:
- soliqlar va yig‘imlarni hisoblash va to‘lash, soliq hisobotlarini tayyorlash va taqdim etish bo‘yicha mijozga (ishonchli vakilga) maslahat berish;
- soliq hisobotini (deklaratsiyasini) tayyorlash, shu jumladan mijoz (ishonchli vakil) nomidan uning shaxsiy hisobvarag‘i orqali taqdim yetish;
- soliq organlariga ortiqcha undirilgan yoki ortiqcha to‘langan soliqlar hisobidan soliq qarzini qaytarish va (yoki) to‘lash uchun taqdim etiladigan hujjatlarni tayyorlash, soliqlarni to‘lash uchun kechiktirilgan yoki uzishiga yo‘l qo‘yish;
- soliq hisobotini yuritish;
- soliq solish obyektlari va soliq solish bilan bog‘liq obyektlarni aniqlash;
- soliq va moliyaviy risklarni tahlil qilish va baholash, mijozga (ishonchli vakilga) soliq imtiyozlarini qo‘llash bo‘yicha tavsiyalar berish;
- soliq munosabatlari bilan bog‘liq iqtisodiy, fuqarolik, jinoiy va ma’muriy ishlarni ko‘rib chiqishda sudlar, huquqni muhofaza qilish va nazorat organlarida vakillik qilish;
- mijoz (ishonchli vakil)ning ma’lum bir davr uchun soliq majburiyatlarini, shu jumladan ixtiyoriy tugatish va boshqalarni bajarilishining to‘g‘riligini tekshirish.
Moliya vazirligi (avval Vazirlar Mahkamasi) soliq konsalting faoliyati sohasidagi vakolatli davlat organi yetib belgilandi.
Soliq maslahatchilari sohasidagi faoliyatni rivojlantirish va muvofiqlashtirish vakolati jamoat tashkiloti bo‘lgan O‘zbekiston soliq maslahatchilari palatasiga yuklatildi. Qolaversa, Moliya vazirligining soliq maslahatchisi guvohnomasini berish, qayta rasmiylashtirish, bekor qilish, soliq maslahatchilarining kasbiy darajasini oshirish va boshqalar kabi asosiy vazifalari ham palataga topshiriladi.
Qonunda palata a’zolari o‘z faoliyatini yuritishda mustaqillikni saqlab qolishlari qayd etilgan.
Soliq maslahatchilari palatasi huzurida soliq maslahatchilarining ekspert Kengashi tuzilmoqda. U soliq to‘lovchilar va nazorat qiluvchi organlar o‘rtasida muntazam ravishda yuzaga keladigan soliq nizolari, soliq qonunchiligiga o‘zgartirish kiritish bo‘yicha takliflarni ekspertlik nuqtai nazaridan baholaydi, shuningdek uni takomillashtirish bo‘yicha takliflarni ko‘rib chiqadi va taqdim etadi.
Soliq nizolari bo‘yicha ekspert Kengashining xulosalari nazorat qiluvchi organlar tomonidan ko‘rib chiqish uchun qabul qilinadi.
Soliq konsultatsiyasi tashkiloti Soliq maslahatchilari palatasining a’zosi bo‘lishi mumkin.
Qonunga ko‘ra, u soliq maslahat xizmatlaridan tashqari, yeksport-import operatsiyalarini amalga oshirish bo‘yicha konsalting xizmatlari, investitsiya loyihalarini tahlil qilish, ekspertiza qilish va monitoring qilish kabi xizmatlarni taqdim etishi mumkin.
Senatorlarning ta’kidlashicha, qonunda yillik tovar aylanmasi oxirgi 3 yil mobaynida 1 mlrd so‘mgacha bo‘lgan soliq to‘lovchilar ixtiyoriy tugatilganda soliq maslahatchilar tomonidan soliqlar bo‘yicha berilgan xulosalari soliq organlari tomonidan tan olinishi ham ko‘zda tutilgan.
