Ўзбекистон Олий Мажлиси Сенати жума кунги 28-ялпи мажлисда янги таҳрирдаги «Солиқ маслаҳатига оид фаолият тўғрисида»ги қонунни маъқуллади. У 2006 йилда қабул қилинган «Солиқ маслаҳати тўғрисида»ги қонуннинг ўрнига ишлаб чиқилганди. Бу ҳақда Сенат матбуот хизмати хабар берди.

Қонун солиқ маслаҳати фаолияти давлат органлари ва бошқа ташкилотлар ҳамда мансабдор шахсларнинг таъсиридан мустақил бўлиши лозимлиги тўғрисидаги қоида билан тўлдирилмоқда.

Қонун тўлдирилган мустақиллик тамойилига кўра, солиқ маслаҳатчилари, агар улар фаолиятининг мустақиллигига тўсқинлик қиладиган ҳолатлар мавжуд бўлса, солиқ консалтинг хизматларини кўрсатишдан бош тортишлари мумкин.

Қонун солиқ консалтинг хизматларининг аниқлаштирилган рўйхатидан иборат:

  • солиқлар ва йиғимларни ҳисоблаш ва тўлаш, солиқ ҳисоботларини тайёрлаш ва тақдим этиш бўйича мижозга (ишончли вакилга) маслаҳат бериш;
  • солиқ ҳисоботини (декларациясини) тайёрлаш, шу жумладан мижоз (ишончли вакил) номидан унинг шахсий ҳисобварағи орқали тақдим етиш;
  • солиқ органларига ортиқча ундирилган ёки ортиқча тўланган солиқлар ҳисобидан солиқ қарзини қайтариш ва (ёки) тўлаш учун тақдим этиладиган ҳужжатларни тайёрлаш, солиқларни тўлаш учун кечиктирилган ёки узишига йўл қўйиш;
  • солиқ ҳисоботини юритиш;
  • солиқ солиш объектлари ва солиқ солиш билан боғлиқ объектларни аниқлаш;
  • солиқ ва молиявий рискларни таҳлил қилиш ва баҳолаш, мижозга (ишончли вакилга) солиқ имтиёзларини қўллаш бўйича тавсиялар бериш;
  • солиқ муносабатлари билан боғлиқ иқтисодий, фуқаролик, жиноий ва маъмурий ишларни кўриб чиқишда судлар, ҳуқуқни муҳофаза қилиш ва назорат органларида вакиллик қилиш;
  • мижоз (ишончли вакил)нинг маълум бир давр учун солиқ мажбуриятларини, шу жумладан ихтиёрий тугатиш ва бошқаларни бажарилишининг тўғрилигини текшириш.

Молия вазирлиги (аввал Вазирлар Маҳкамаси) солиқ консалтинг фаолияти соҳасидаги ваколатли давлат органи етиб белгиланди.

Солиқ маслаҳатчилари соҳасидаги фаолиятни ривожлантириш ва мувофиқлаштириш ваколати жамоат ташкилоти бўлган Ўзбекистон солиқ маслаҳатчилари палатасига юклатилди. Қолаверса, Молия вазирлигининг солиқ маслаҳатчиси гувоҳномасини бериш, қайта расмийлаштириш, бекор қилиш, солиқ маслаҳатчиларининг касбий даражасини ошириш ва бошқалар каби асосий вазифалари ҳам палатага топширилади.

Қонунда палата аъзолари ўз фаолиятини юритишда мустақилликни сақлаб қолишлари қайд этилган.

Солиқ маслаҳатчилари палатаси ҳузурида солиқ маслаҳатчиларининг эксперт Кенгаши тузилмоқда. У солиқ тўловчилар ва назорат қилувчи органлар ўртасида мунтазам равишда юзага келадиган солиқ низолари, солиқ қонунчилигига ўзгартириш киритиш бўйича таклифларни экспертлик нуқтаи назаридан баҳолайди, шунингдек уни такомиллаштириш бўйича таклифларни кўриб чиқади ва тақдим этади.

Солиқ низолари бўйича эксперт Кенгашининг хулосалари назорат қилувчи органлар томонидан кўриб чиқиш учун қабул қилинади.

Солиқ консултацияси ташкилоти Солиқ маслаҳатчилари палатасининг аъзоси бўлиши мумкин.

Қонунга кўра, у солиқ маслаҳат хизматларидан ташқари, експорт-импорт операцияларини амалга ошириш бўйича консалтинг хизматлари, инвестиция лойиҳаларини таҳлил қилиш, экспертиза қилиш ва мониторинг қилиш каби хизматларни тақдим этиши мумкин.

Сенаторларнинг таъкидлашича, қонунда йиллик товар айланмаси охирги 3 йил мобайнида 1 млрд сўмгача бўлган солиқ тўловчилар ихтиёрий тугатилганда солиқ маслаҳатчилар томонидан солиқлар бўйича берилган хулосалари солиқ органлари томонидан тан олиниши ҳам кўзда тутилган.