Prezident Shavkat Mirziyoyev 28 iyun kuni mis ishlab chiqarishni yanada rivojlantirish hamda sanoat klasterini tashkil etish masalalari yuzasidan yig‘ilish o‘tkazdi, deya xabar qildi davlat rahbari matbuot xizmati.
Oxirgi 5 yilda mamlakatda mis ishlab chiqarish hajmi qariyb 1,5 baravar oshib, 2020 yilda 148 ming tonnaga yetgan. Lekin undan yuqori qo‘shilgan qiymatli mahsulotlar tayyorlash ishlari yetarli emas. Xususan, misning qariyb 60 foizi xomashyo sifatida eksport qilinmoqda, deya qayd etildi yig‘ilishda.
Xalqaro ekspertlarning fikricha, elektromobillar, elektrotexnika va qayta tiklanuvchi energiya sohalarining rivojlanishi evaziga 2030 yilga borib dunyoda misga bo‘lgan talab 40 foizga oshishi kutilmoqda.
Misdan keladigan daromad bugungi kunda 2,5 mlrd dollarni tashkil etmoqda. Kelgusi 5 yilda mis ishlab chiqarish hajmini 400 ming tonnagacha yetkazish orqali, bu ko‘rsatkichni turdosh tarmoqlar bilan birga 7−8 mlrd dollarga yetkazish mumkin.
Mis narxining o‘sish sur’ati (LME.Copper, tonnasi uchun USD). Yil davomida mis narxi tonnasi uchun 5919 dollardan 9365 dollargacha o‘sdi. May o‘rtasida kotirovka 10,5 ming dollardan oshdi.
Shu maqsadda, 24 iyun kuni «Kon-metallurgiya sanoati va unga bog‘liq sohalarni rivojlantirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida"gi prezident qarori qabul qilindi. Qarorga muvofiq, Mis sanoati klasteri tashkil etilishi belgilandi va bosh vazir rahbarligida Maxsus komissiya tuzildi.
Yig‘ilishda rangli va noyob metallar uchun geologiya-qidiruv ishlarini kengaytirish bo‘yicha 5 yillik dastur ishlab chiqish muhimligi ta’kidlandi.
Geologiya va mineral resurslar davlat qo‘mitasi raisi Bobir Islomovning ma’lum qilishicha, 2017 yil so‘ngida mis zaxiralari 16 mln tonnani tashkil etgan, biroq so‘nggi to‘rt yil ichida geologik razvedka ishlari natijasida mazkur ko‘rsatkich 44 mln tonnagacha oshdi.
Bundan tashqari, sohada loyiha va muhandislik xizmatlarini rivojlantirish uchun yetakchi xalqaro kompaniyalarni jalb etgan holda, zamonaviy loyiha institutini tashkil qilish vazifasi qo‘yildi.
Mamlakatda tog‘-kon uskunalari va jihozlarini ishlab chiqarishni hamda ularga servisni yo‘lga qo‘yish zarurligi qayd etildi.
Prezident kombinatlarda avtotransport, raqamlashtirish kabi alohida faoliyat turlari xususiy sektorga kooperatsiya va autsorsing asosida berilishini ma’lum qildi.
Shavkat Mirziyoyev noyob metallar va qotishmalar birlashmasida metall qotishmalar tayyorlash, «O‘zeltexsanoat» korxonalarida maishiy texnika, kompyuter, akkumulyator batareyalar, elektromobillarning butlovchi qismlari kabi yuqori qo‘shilgan qiymatli mahsulotlar ishlab chiqarishni kengaytirish zarurligini ta’kidladi.
Innovatsion rivojlanish vazirligiga soha korxonalarining faoliyatini ilmiy-tadqiqot va amaliy innovatsiya ishlari bilan uzviy bog‘liqlikda rivojlantirish konsepsiyasini ishlab chiqish topshirildi. Klasterning har bir bo‘g‘ini uchun oliy ma’lumotli muxandis-texnolog hamda ishchi mutaxassislarni tayyorlash, shu maqsadda yetakchi xorijiy ta’lim muassasalari bilan hamkorlikni yo‘lga qo‘yish muhimligi aytildi.
Malakali mutaxassislarni jamlab, mis sanoati klasterini tashkil etish bo‘yicha chet el tajribasini chuqur o‘rganish, xalqaro kompaniyani jalb qilgan holda, geologiya va kon-metallurgiya sohasini rivojlantirishda strategik yo‘nalishlarni belgilash bo‘yicha topshiriqlar berildi.
23 iyun kuni Enter Engineering va «Uralmashzavod» kompaniyalari Olmaliq KMKda 2 mlrd dollarga konsorsium shaklida mis-boyitish kombinatini qurishga kelishib oldi. Dastlab loyihani Renaissance Heavy Industries bilan SFI Management Group nazorati ostida amalga oshirishga kelishilgan edi, biroq fevralda ular loyihadan chiqarildi.
