Turkmanistondagi eng yirik «Galkinish» gaz konida yuz bergan avariya va O‘zbekistonga gaz yetkazib berishda kuzatilgan uzilishda ayblanib «Turkmangaz» davlat konsernida olti kishi hibsga olindi. Bu haqda Niderlandiyada ro‘yxatdan o‘tgan Turkmen.news axborot va inson huquqlari tashkiloti hukumatdagi manbalarga tayanib xabar berdi.
Qo‘lga olinganlar orasida moddiy-texnika resurslari va ta’minot boshqarmasi boshlig‘i Shohrat Ajdarov va «Turkmengazakdirish» («Turkmantransgaz») uyushmasi rahbari vazifasini bajaruvchi Shohrat Chopanovlar borligi aytilmoqda.
Nashrning yozishicha, Bosh prokuratura tekshiruvi «Galkinish» konidan O‘zbekistonga gaz yetkazib berish to‘xtatilgan atigi olti kun ichida yetkazilgan zarar miqdori 59,7 million dollarni tashkil etishi mumkinligini ko‘rsatdi. Bundan tashqari, Turkmanistonni Xitoyga gaz yetkazib bermagani uchun jarima kutmoqda.
Ma’lum qilinishicha, avariya yanvar oyidagi anomal sovuqning eng yuqori cho‘qqisida «sifatsiz quritish datchiklari» ishlamay qolgani sababli sodir bo‘lgan. Turkmen.news manbasining xabar berishicha, rasmiy Toshkent Turkmanistondan katta miqdorda pul kompensatsiyasi talab qilgan.
«Muzokaralardan so‘ng O‘zbekiston suyultirilgan gazni kompensatsiya ekvivalenti evaziga olishga ko‘ndirdi. Turkmanistonning rasmiy OAVlarida suyultirilgan gazning O‘zbekistonga o‘tkazilishi bepul yordam sifatida ko‘rsatildi», — deyiladi xabarda.
O‘zbekiston Energetika vazirligi matbuot xizmati «Gazeta.uz»ga O‘zbekiston gaz ta’minotidagi uzilishlar uchun kompensatsiya talab qilganini rad etdi. «Bu mutlaqo noto‘g‘ri», — dedi Energetika vazirligi.
Statistika agentligining «Gazeta.uz»ga taqdim etgan ma’lumotlariga ko‘ra, 11 oy davomida (yanvar-noyabr) O‘zbekiston Turkmanistondan 154,2 million dollarga 2,26 milliard kub metr gaz sotib olgan. Dekabr oyida yetkazib berish hajmi 127,7 million dollarni tashkil etdi (2022 yil uchun jami 281,9 million dollar, bu 2021 yilga nisbatan 82,5 foizga ko‘p). O‘sha oy prezident administratsiyasi rahbari Ashxobodga tashrif buyurib, prezident Serdar Berdimuhammedov bilan uchrashdi va qishki mavsum uchun 1,5 milliard kub metr gaz yetkazib berish bo‘yicha shartnoma tuzdi.
Turkmaniston sovuq tufayli yuzaga kelgan texnik sabablarga ko‘ra 12 yanvardan boshlab O‘zbekistonga gaz eksportini to‘xtatdi. Yetkazib berish 21 yanvardan tiklandi.
