O‘zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlarining to‘rtinchi maslahat uchrashuvida nutq so‘zladi, deb xabar qildi uning matbuot kotibi Sherzod Asadov.
«Bugun qayta-qayta ta’kidlanganidek, ushbu formatda yo‘lga qo‘yilgan muloqot tufayli biz do‘stlik va yaxshi qo‘shnichilik munosabatlarini mustahkamlashga, mintaqada mutlaqo yangi konstruktiv hamkorlik muhitini yaratishga muvaffaq bo‘ldik, — dedi prezident o‘z nutqi avvalida.
«Biz Markaziy Osiyoda xavfsizlik va barqarorlikni ta’minlash, barqaror ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish borasidagi murakkab vazifalarni izchil hal etib kelmoqdamiz, — dedi Shavkat Mirziyoyev. — Bu yo‘lda ko‘plab to‘siqlar olib tashlandi, fuqarolarimizning erkin harakatlanishi, faol madaniy va sayyohlik almashinuvi uchun sharoitlar yaratildi».
«O‘zaro savdo va sarmoya hajmining oshishiga xizmat qiluvchi qulay muhit shakllandi. Birgina so‘nggi besh yilning o‘zida viloyatlararo tovar ayirboshlash hajmi ikki baravar oshdi. Shuningdek, qo‘shma sanoat kooperatsiyasi loyihalarini amalga oshirish, samarali qo‘shilgan qiymat zanjirlarini yaratish, transport va energetika infratuzilmasini rivojlantirishga kirishdik. Eng muhimi, qardosh xalqlarimiz ana shu ijobiy o‘zgarishlarning barchasini his etishi, — dedi u.
«Men mintaqamizga bevosita ta’sir ko‘rsatayotgan dunyodagi murakkab vaziyatga berilgan baholarga qo‘shilaman, — dedi prezident. — Oqibatlarini oldindan aytish qiyin bo‘lgan xalqaro tartib tez o‘zgarib bormoqda. Biz global miqyosda muloqot va ishonch yo‘qligi kuchayib borayotganiga guvoh bo‘lmoqdamiz».
«Jahon iqtisodiyotida inqirozning kuchayishi natijasida mamlakatlarimiz ta’minotning an’anaviy zanjirlari buzilishi muammolariga duch kelmoqda, import inflyatsiyasi oshib bormoqda, oziq-ovqat va energetika xavfsizligi bilan bog‘liq xavflar bir necha barobar ortdi. Bunday sharoitda Maslahat uchrashuvlari formati doirasida ko‘p tomonlama hamkorlikni muvofiqlashtirish va samaradorligini oshirishga bo‘lgan talab yanada ortib bormoqda», — dedi u.
«Ta’kidlaymanki, butun mintaqa tinchligi, barqarorligi va farovonligi bizning hamjihatligimiz, Markaziy Osiyo umumiy manfaatlarini himoya qilish bo‘yicha qat’iy choralar ko‘rishga tayyorligimizga bog‘liq», — dedi Shavkat Mirziyoyev.
O‘zaro munosabatlarni mustahkamlash va mintaqaviy hamkorlikni rivojlantirish uchun prezident umumiy sa’y-harakatlarni quyidagi asosiy yo‘nalishlarga qaratishni taklif qildi.
Iqtisodiy o‘lchov
«Tahlillar shuni ko‘rsatadiki, ijobiy dinamikaga qaramay, mamlakatlarimiz o‘rtasidagi savdo-iqtisodiy hamkorlik salohiyati hali ham ochilmay qolmoqda. Bugungi kunda mintaqa ichidagi savdo aylanmasi, turli hisob-kitoblarga ko‘ra, mintaqa davlatlarining umumiy savdo aylanmasining 5 foizdan 10 foizigacha bo‘lgan qismini tashkil etmoqda», — dedi O‘zbekiston prezidenti.
«Shu munosabat bilan biz o‘zaro savdoni rag‘batlantirishning yangi shakl va mexanizmlarini faol joriy etishni taklif qilamiz, — dedi davlat rahbari. — Gap tovarlarni yetkazib berishning yagona qoidalari va soddalashtirilgan tartib-qoidalariga ega bo‘lgan chegara savdo zonalari tizimini yaratish haqida bormoqda. Bu yerda uchinchi mamlakatlardan qimmat va har doim ham sifatli bo‘lmagan import mahsulotlarini ishlab chiqaruvchilarimiz mahsulotlari bilan almashtirish bo‘yicha sa’y-harakatlarni tushunish va qo‘llab-quvvatlash muhim ahamiyatga ega».
«Yana bir muhim vazifa — qo‘shma sanoat kooperatsiyasi loyihalarini ilgari surish. Ishbilarmon doiralarimiz raqobatbardosh ustunliklardan va mintaqa mamlakatlari iqtisodiyotini bir-birini to‘ldirish omilidan foydalangan holda ishlab chiqarish quvvatlarini yaratishdan manfaatdor. Shu munosabat bilan sanoatni rivojlantirish milliy dasturlari asosida sanoatni mahalliylashtirish va import o‘rnini bosuvchi Markaziy Osiyo makonini shakllantirish bo‘yicha yagona yondashuvlarni ishlab chiqish muhim ahamiyatga ega», — dedi Shavkat Mirziyoyev.
«Iqtisodiyot tarmoqlarini raqamlashtirish masalalariga alohida e’tibor qaratishni taklif qilaman, bu esa xarajatlarni kamaytirish va mahsulotlarning raqobatbardoshligini ta’minlaydi. Savdo-iqtisodiy aloqalarni yanada rivojlantirish maqsadida mintaqalararo to‘g‘ridan-to‘g‘ri hamkorlik salohiyatidan ham kengroq foydalanish va har yili o‘tkaziladigan Markaziy Osiyo mintaqalari forumini boshlashni taklif etamiz. Shu bilan birga, umumiy hududiy sarmoyaviy jozibadorlikni oshirish uchun yagona qulay ishbilarmonlik muhitini yaratishga intilish zarur», — dedi davlat rahbari.
Bundan tashqari, Shavkat Mirziyoyev Hindiston, Pokiston va Xitoy bozorlariga chiqish uchun muqobil transport yo‘laklarini ilgari surish bo‘yicha yo‘l xaritasini ishlab chiqishni taklif qildi.
«Men hamkasblarimning oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash chora-tadbirlari to‘g‘risidagi takliflarini qo‘llab-quvvatlayman. Shu nuqtai nazardan, mamlakatimizda yetarli hajmda ishlab chiqarilayotgan aholini keng assortimentdagi oziq-ovqat mahsulotlari bilan kafolatli ta’minlashning Kompleks sxemasini birgalikda ishlab chiqishни muhim deb bilaman. Bular, birinchi navbatda, don, moyli va yem-xashak ekinlari, yangi va qayta ishlangan meva-sabzavotlar, go‘sht va sut mahsulotlari va boshqalar. Bu masalalarda, avvalambor, Markaziy Osiyo mintaqasi manfaatlari mushtarakligidan kelib chiqqan holda tizimli ishlarni yo‘lga qo‘yishimiz kerak», — dedi davlat rahbari.
Ekologik yo‘nalishda ko‘p tomonlama hamkorlik
Prezident «Markaziy Osiyo uchun yashil kun tartibi» dasturini qabul qilish tashabbusini qo‘llab-quvvatlagani uchun hamkasblariga minnatdorlik bildirdi.
Ushbu dastur doirasida quyidagi masalalarga e’tibor qaratish taklif qilinmoqda:
- iqtisodiyotni dekarbonizatsiya qilish bo‘yicha xalqaro majburiyatlarni bajarish;
- elektr energiyasini o‘zaro yetkazib berishni tashkil etgan holda muqobil energetikani, birinchi navbatda gidro, quyosh va shamol energiyasini ishlab chiqarishni rivojlantirish;
- suvni tejaydigan va ekologik toza texnologiyalarni keng joriy etish, shuningdek, suv resurslaridan oqilona foydalanish.
«Tan olishimiz kerak, afsuski, biz „yashil rivojlanish“ bo‘yicha dunyoning yetakchi mintaqalaridan ancha orqadamiz. Mamlakatlarimizning uzoq muddatli istiqbolda raqobatbardoshligini ta’minlash uchun hukumatlarga bugun qabul qilingan dasturni amalga oshirish bo‘yicha aniq chora-tadbirlar rejasini tayyorlashni topshirish zarur», — dedi O‘zbekiston prezidenti.
Gumanitar o‘lchov
O‘zbekiston prezidenti madaniyat, ta’lim, sport va turizm sohalarida hamkorlik dasturlarini amalga oshirish, umumiy tariximizni chuqur o‘rganish bo‘yicha qo‘shma ishlarni kuchaytirishni taklif qildi.
Shuningdek, u mintaqa mamlakatlarida Markaziy Osiyo madaniyat, san’at va kino фестиvaлини navbatma-navbat o‘tkazishni taklif qildi.
«Turizm sohasidagi hamkorligimizni kengaytirish imkoniyatlariga alohida e’tibor qaratmoqchiman. Maxsus turistik marshrutlar va mahsulotlarni ishlab chiqish, yagona piar-kampaniyalar o‘tkazish orqali mintaqalararo turizmni faol rag‘batlantirishimiz kerak. Shu maqsadda o‘zaro sayyohlik oqimini ko‘paytirish bo‘yicha aniq takliflar tayyorlash bo‘yicha qo‘shma ekspertlar guruhini tashkil etishni taklif qilamiz», — deya qo‘shimcha qildi davlat rahbari.
«Shu yilning may oyida Toshkentda bo‘lib o‘tgan Markaziy Osiyo yoshlar forumining samarali natijalariga alohida to‘xtalib o‘tmoqchiman. Biz yoshlarimizning qarash va intilishlari o‘xshash, kuchli intellektual salohiyatga ega ekaniga yana bir bor guvoh bo‘ldik. Biz ularning ilg‘or tashabbuslari, ijodiy yondashuvlari va startap loyihalarini har tomonlama qo‘llab-quvvatlashda davom etishimiz kerak», — degan prezident navbatdagi sammitga Yoshlarga oid siyosatning umumiy yo‘nalishlari to‘g‘risidagi ko‘p tomonlama kelishuvni tayyorlashni taklif qildi.
Xavfsizlik sohasi
«Mintaqaviy hamkorligimizning strategik yo‘nalishi xavfsizlik sohasidir. Mintaqaning xavfsizligi ajralmas va, eng avvalo, hamkorligimiz qanchalik samarali yo‘lga qo‘yilganiga bog‘liq ekanini alohida ta’kidlayman», — dedi davlat rahbari.
«Shu munosabat bilan ekstremizm va terrorizmning an’anaviy tahdidlari, uyushgan jinoyatchilik va narkotik moddalarning noqonuniy aylanishiga qarshi kurashish bo‘yicha amaliy hamkorlikni yanada oshirishimiz zarur. Bizning alohida e’tiborimiz Internetdagi noqonuniy faoliyatlar keltirib chiqaradigan yangi muammolarga qaratiladi. Bugungi kunda bu tahdidlar uchun chegara yo‘q — ular mobil telefonlar orqali kirib boradi», — deya qo‘shimcha qildi Shavkat Mirziyoyev.
«Afsuski, O‘zbekistonda so‘nggi paytlarda ro‘y bergan fojiali voqealar bizning rejalarimizni buzishga, mintaqamizga tartibsizlik va beqarorlik sepishga urinayotgan buzg‘unchi kuchlar mavjudligini yana bir bor tasdiqladi. Shu munosabat bilan mintaqa davlatlari Xavfsizlik kengashlari va maxsus xizmatlari rahbarlarining ushbu barcha yo‘nalishlar bo‘yicha muntazam maslahatlashuvlarini yo‘lga qo‘yish taklifini qo‘llab-quvvatlaymiz», — dedi O‘zbekiston prezidenti.
«Afg‘onistonda uzoq muddatli tinchlikni ta’minlash, uning ijtimoiy va iqtisodiy tiklanishiga ko‘maklashish uchun yaqin hamkorlikni davom ettirish ham ustuvor vazifamiz bo‘lib qolishi kerak. Biz eng yaqin qo‘shnimiz, bu mamlakatdagi barqarorlikdan hammadan ko‘ra ko‘proq manfaatdor bo‘lishimiz kerak. Xalqaro hamjamiyat bu muammoni qanday qabul qilishi ko‘p jihatdan bizga bog‘liq», — dedi prezident.
Uning qo‘shimcha qilishicha, O‘zbekiston ushbu davlat bilan savdo aloqalarini faol rivojlantirish, mintaqaviy iqtisodiy jarayonlarga jalb etish, afg‘on xalqiga gumanitar yordam ko‘rsatishni kengaytirish, muhim ijtimoiy va infratuzilma loyihalarini ilgari surish tarafdori.
«Markaziy Osiyo tinchligi va barqaror rivojlanishi yo‘lida mamlakatlarimiz o‘rtasidagi do‘stlik, yaxshi qo‘shnichilik va hamkorlik munosabatlarini mustahkamlashga qaratilgan mustahkam hujjatlar to‘plami, shubhasiz, sammitimizning asosiy natijasidir. Men hamkasblarimga qo‘shilib, maslahat uchrashuvi yakunlari mamlakatlarimiz o‘rtasidagi strategik sheriklik va ishonchni mustahkamlashga xizmat qilishiga, amaliy hamkorlikning qo‘shma dastur va loyihalarini ilgari surish uchun kuchli turtki berishiga ishonch bildirmoqchiman», — dedi prezident Shavkat Mirziyoyev o‘z nutqi oxirida.
