Gaz qazib olish (elektr stansiyalari uchun asosiy yonilg‘i) pasayishda davom etmoqda. Iyunda ishlab chiqarish 3,54 mlrd kub metrni (-4,3%) tashkil etdi. Yirik korxonalarda elektr energiyasi ishlab chiqarish 12,5 foizga, neftniki — 5,4 foizga kamaydi. Shu bilan birga, o‘tgan oy rekord darajada ko‘mir qazib olindi.
Oziq-ovqat mahsuloti ishlab chiqaruvchi tadbirkor yuridik shaxslar uchun limit 10 foizdan oshib ketganda, elektr energiyasi uchun to‘lanadigan ikki baravarli tarifni bekor qilishni so‘radi. Uning fikricha, “Energetika vazirligi tizimdagi aybini tadbirkorlar hisobiga yopmoqchi”.
O‘zbekistonda bitta kadastr ostida yashayotgan to‘rttagacha oilalar ham bor, bir xonadondagi ko‘p oilalar bir oyda kamida 800 kVt/soat elektr ishlatadi, — dedi HET rasmiysi. Shu sababli ularning har biriga alohida hisobraqam ochish reja qilinmoqda.
2024-yil yakuniga qadar elektromobillarni quvvatlash uskunalari uchun alohida hisoblagich o‘rnatish yo‘lga qo‘yiladi. HET mas’uliga ko‘ra, fuqarolar yashashi uchun alohida, elektromobili uchun alohida tok ishlatishni xohlaydi. “Hozirda hisob ochishda Toshkent va Samarqand shaharlarida muammoga uchrayapmiz”, — dedi u.
O‘zbekistonda elektr energiyasini hisoblashning yangi billing tizimi 1-avgustdan joriy etiladi. Hozirda u Yakkasaroy tumanida sinov tarzida ishga tushirilgan. Unda abonent pasport ma’lumotlaridan tashqari, kadastr va hisobraqamlar haqidagi axborotlar ham aks etadi.
O‘zbekistonda biznes va boshqa yuridik shaxslar ilgari elektr energiyasi uchun 1 kVt/soat 900 so‘m bo‘lgan tarifda belgilangan limitdan 10 foizga oshib ketsa, 960 so‘mdan to‘lardi. Endi ortiqcha hajmga 2 baravargacha bo‘lgan tarif (1800 so‘m) qo‘llanadi. HET yangi qoidalarni tushuntirdi.
O‘zbekiston elektr energiyasi bozoriga xususiy sarmoyani jalb qilish ko‘zda tutilgan qonun senatorlar tomonidan ma’qullandi. Qonunda samarali, shaffof va raqobatbardosh elektr energiyasi bozorining rivojlanishini qo‘llab quvvatlash ko‘zda tutilgan.
Energetika vazirligi yaqin istiqbolda elektr energiyasi uchun oylik 200 kVt soatgacha bo‘lgan bazaviy me’yor miqdori oshirilishiga asos mavjud emas deya ta’kidladi. Vazirlik ma’lum qilishicha, iyun oyida 71 foiz aholi 200 kVtgacha elektr energiyasi iste’mol qilgan.
Internetda iste’molchilarning elektr hisoblagichlar ishlatilgan elektr energiyasini oshirib ko‘rsatayotgani yoki ijtimoiy me’yor doirasida noto‘g‘ri to‘lovlar olayotgani haqidagi shikoyatlari tarqalmoqda. Raqobat qo‘mitasi tomonidan ana shunday muammolarni o‘rganish bo‘yicha ishchi guruh tuzildi.
2024-yilda gaz subsidiyasiga 9,5 trln so‘mdan ko‘p bo‘lmagan mablag‘ ajratilgan, biroq uning 85 foizi birinchi chorakda o‘zlashtirib bo‘lindi, dedi hukumat a’zolarining so‘zlariga tayangan deputat Doniyor G‘aniyev. Ammo unda subsidiyalar hajmi va ijtimoiy sohada o‘zlashtirilmagan xarajatlarga oid savollar tug‘ilgan.
Deputat Doniyor G‘aniyev elektr energiyasi tannarxini shakllantirish bo‘yicha aniq hisob-kitoblar yo‘qligini ta’kidladi. “Hozir biz narxlarni go‘yoki tannarxgacha olib kelyapmiz, lekin bunday shaffoflik yo‘q tizim bilan tannarxlar yana ikki barobar oshib ketmasligiga kim kafolat beradi?” — dedi u.
IT-tadbirkor elektr ta’minotining tez-tez uzilishidan shikoyat qildi, shu sababli u xorijiy hamkorlari oldidagi majburiyatlarini buzmoqda. Tadbirkor elektr tarmoqlari korxonalariga nisbatan javobgarlik joriy etishni taklif qildi. Biznes-ombudsman hozirda shunday taklif ishlab chiqilayotganini ma’lum qildi.
Poytaxtdagi yuqori voltli liniyalarda yuklama ortishi oqibatida Toshkent shahrining uchta tumani va Toshkent tumanining ayrim iste’molchilari elektr ta’minotisiz qoldi.
O‘zbekistonda may oyida elektr energiyasi ishlab chiqarish keskin pasaydi (-58%). Gaz qazib olish hajmi ham 2020-yil avgustidan beri yangi minimal darajaga yetdi — 3,52 milliard kub metr.
“Hududiy elektr tarmoqlari” elektr energiyasining kunlik normasi 6,6 kVt/soatni tashkil etishi haqidagi xabarlarni rad etdi.
O‘zbekistonda elektromobilni xonadonda quvvatlantirish uchun rag‘batlantiruvchi tungi tarif joriy etiladi. Bunda quvvatlash uskunasiga hisoblagich o‘rnatganlar mashinasini tungi vaqtda quvvatlantirgani uchun elektr energiyasiga arzon tarifda haq to‘laydi.
Rossiyaning “Inter RAO” energetika kompaniyasi O‘zbekistonga elektr yetkazib berishni boshlashi mumkin. Kompaniya kuzatuv kengashi raisi Aleksandra Paninaning aytishicha, kuzgacha Qozog‘iston qancha hajmni tranzit qilishi mumkinligi aniqroq ishlab chiqiladi.
O‘zbekistonda tadbirkorlik subyektlari va boshqa yuridik shaxslar uchun belgilangan limitning 10 foizidan ortig‘i miqdorida gaz yoki elektr energiyasi iste’moli uchun oshiruvchi koeffitsiyentlar qo‘llanadi, dedi energetika vaziri. Iste’molchilar energoauditi bo‘yicha ham yangi tartib joriy etiladi.
O‘tgan oyda O‘zbekistonda gaz (-6,1 foiz), ko‘mir (-25,8), neft (-1,3), benzin (-12,5) va dizel (-12,5) ishlab chiqarish hajmi 2023-yil apreliga nisbatan kamaydi. Elektr energiyasi ishlab chiqarish hajmi 27,6 foizga oshdi.
Qoraqalpog‘iston va 5 ta viloyatda 66 ming 750 ta iste’molchi elektr ta’minotidan vaqtinchalik uzildi. Bunga joylarda kuzatilayotgan kuchli yomg‘ir va shamol oqibatida 6−10 kVli 190 ta fider 274 MVt quvvat bilan avariyaviy o‘chib qolishi sabab bo‘lgan.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting