Toshkent xalqaro aeroporti shahar ichida qoladi. Bu haqda shanba kuni poytaxtning 2045 yilgacha bo‘lgan bosh rejasi loyihasi taqdimotida hujjat mualliflaridan biri, «ToshkentboshplanLITI» instituti direktorining shaharsozlik va ilmiy loyihalar bo‘yicha o‘rinbosari Saidazim Sharipov ma’lum qildi. «Gazeta.uz» bosh reja loyihasini batafsil bayon qilgandi.
«Bizning avlodda allaqachon aeroportni shahar tashqarisiga ko‘chirish talabi mavjud. Bu jahon tajribasi. Aslida ba’zi variantlar ham bor, ammo buni 2045 yilgacha amalga oshirish rejalashtirilmayapti. Strategiyamizda [25 yil ichida] hal qilinishi kerak bo‘lgan ko‘plab masalalar mavjud. Mutaxassislarning boshqa bir avlodi bu masalani hal qila oladi», — dedi mutaxassis.
Uning so‘zlariga ko‘ra, aeroportni shahar tashqarisiga ko‘chirishda bir qancha qiyinchiliklar bor. Birinchidan, Toshkent Qozog‘iston bilan chegarada joylashgani uchun obyektni shimolga ko‘chirish ish bermaydi. Ikkinchi sabab Toshkentni sharqda o‘rab olgan tog‘lar. Uchinchidan, poytaxtning g‘arbiy va janubidagi bo‘sh hududlarni qishloq xo‘jaligiga mo‘ljallangan yerlar egallagan.
«Qishloq xo‘jaligi mamlakatimiz uchun eng muhim omil hisoblanadi. Oziq-ovqat xavfsizligini xavf ostiga qo‘ya olmaymiz», — dedi Saidazim Sharipov.
Bundan tashqari, aeroportning ko‘chirilishi qator «bir yil ichida hal qilib bo‘lmaydigan strategik muhim fundamental masalalar»ni yuzaga chiqaradi. Ular orasida transport, aviatsiya va harbiy xavfsizlik bor.
Mavzu xronologiyasi
2012 yilda «Gazeta.uz» Toshkent shahrini 2030 yilgacha rivojlantirish bo‘yicha uzoq muddatli reja loyihasining sharhini e’lon qilgandi. Loyihada aeroportni poytaxtdan 45 km janubda, Jizzaxga yaqin yangi hududga ko‘chirish taklif qilingan. Hujjatda qayd etilishicha, aeroportni shaharsozlik va ekologik talablarga muvofiq shahar chegarasidan tashqariga chiqarish masalasi 1970 yildan boshlab loyihalarda ko‘tarilgan.
«Shahar chegarasidagi binolar majmuasi [aeroport] 520 gektar maydonni egallaydi, bu esa shaharning janubiy yo‘nalishda rivojlanishiga to‘sqinlik qiladi. Aeroportga tutash hududlarda mikroto‘lqinli nurlanishning yuqori intensivligi mavjud (200−1500 m radiusdagi o‘lchovlarga ko‘ra, standart qiymatlardan 25−229 marta oshib ketgan). Aeroportdan chiqadigan shovqin zonasida 2200 gektar turar-joy binolari joylashgan bo‘lib, ularda 360 ming kishi istiqomat qiladi», — deyiladi 2012 yil loyihasida.
Aeroportni boshqa joyga ko‘chirish masalasi so‘nggi yillarda ko‘p muhokama qilinyapti. 2020 yil fevral oyida Uzbekistan Airports kompaniyasining o‘sha paytdagi rahbari Rovshan Ismoilov «Toshkent aeroporti deyarli shahar markazida joylashgan. Kelajakda Angren yoki Chinoz tomon 30−35 km masofaga ko‘chishi ehtimoli bor. Ammo bu kelajakda», — deya ta’kidlagandi.
Joriy yilning yozida Uzbekistan Airports rahbari Ra’no Jo‘rayeva kompaniyaning 2035 yilgacha mamlakat aeroportlarini rivojlantirish strategiyasida shahardan 30 km uzoqlikda yangi Toshkent aeroportini qurish va uni xalqaro xab sifatida rivojlantirish taklif etilgani haqida xabar bergan edi.
«Biz shunday variantni taklif qildik. Hozirda bu davlat rahbari va Vazirlar Mahkamasi tomonidan yangi aeroportni qurish qanchalik maqsadga muvofiq ekanligi muhokama qilinmoqda», — dedi u.
Kompaniya rahbari yangi uchish-qo‘nish yo‘laklarini qurish imkoniyati yo‘qligi sababli havo avialaynerning joriy sig‘imi (o‘tkazish qobiliyatini oshirish maqsadida joriy rekonstruksiyani hisobga olgan holda) ko‘pi bilan 2027 yilgacha qabulni davom ettirishini ta’kidladi.
