Ички ишлар органлари ходимларини обрўсизлантириш моддаси Сенат қўмиталари томонидан кўриб чиқилмоқда, деди Танзила Нарбаева BBC ўзбек хизмати мухбири билан суҳбатда.
Интервью давомида журналист Ибрат Сафо Сенат раисидан ҳуқуқ-тартибот идоралари ходимларини обрўсизлантириш мақсадида тасвирга олиб тарқатиш нормаси ҳақида сўради: «Сизнингча бундай қонуннинг Сенат томонидан тасдиқланиши демократия тамойилларига қарши бўлиб қолмайдими…, очиқликка тўсиқ бўлмайдими?».
Танзила Нарбаеванинг жавоб беришича, бу қонун тўғрисида турли фикрлар билдирилмоқда, очиқлик сиёсатининг устуворлиги сабаб эса ҳар бир қонунни қабул қилишда жамоатчиликнинг фикри алоҳида эътиборга олинмоқда.
«Бу қонун, албатта, Қонунчилик палатасида қабул қилинди. У ерда ҳам турли фикрлар бўлди. Лекин кўпчилик овоз билан улар бизга қонунни юборишди. Ҳозирги кунда… ҳар бир қўмита томонидан ўрганиш ташкил қилинган. Битта қўмитанинг фикрини эшитдик, лекин… бошқа қўмиталарнинг ҳам фикри [керак], халқаро тажриба, …халқаро мажбуриятларимизга зидми, зид эмасми, деган нуқтаи назардан ўзларининг хулосасини бергандан кейин, албатта, Сенат кенгаши ўз фикрини айтади ва… мажлисда тегишли қарорни қабул қилади. Ҳозир аниқ, якуний хулосани мен айта олмайман, чунки қўмиталаримиз ҳозир кўриб чиқиш жараёнида», — деб жавоб берди Сенат раиси.
Танзила Нарбаева интервьюда, шунингдек, Сенат томонидан тасдиқланиб, президентга имзолаш учун юборилган «Манфаатлар тўқнашуви тўғрисида»ги қонун лойиҳасининг тақдирига ҳам тўхталиб ўтди. Унинг айтишича, «қонун қабул қилинади», ҳозирда ҳужжатни Президент администрацияси экспертлари ўрганиб чиқмоқда.
ИИО ходимларини обрўсизлантириш моддаси
2023 йил 28 ноябрида Қонунчилик палатаси депутатлари йўл ҳаракати хавфсизлиги тизимини такомиллаштириш мақсадида Жиноят кодекси, Жиноят-процессуал кодекси ва Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексга қўшимча ва ўзгартиришлар киритиш тўғрисидаги қонунни маъқуллаган. Ҳужжат билан ҳуқуқ-тартибот идоралари ходимларининг фаолиятига оид фото ва видеоларини «обрўсизлантириш мақсадида» интернетда эълон қилганлик учун жарима ва 15 суткагача қамоқ жазосини жорий этиш таклиф қилинган.
Қонун лойиҳасини биринчи ўқишда кўриб чиқиш чоғида депутат Дониёр Ғаниев мазкур қоида Ўзбекистон президенти томонидан олиб борилаётган очиқлик сиёсатига, «Халқ давлат органларига эмас, давлат органлари халққа хизмат қилиши керак» тамойилига зид эканини таъкидлаган.
Аммо қонун лойиҳаси иккинчи ва учинчи ўқишда ҳам қабул қилинган ва Сенатга юборилган. Овоз бериш жараёнида ўзгартишларни 94 депутат қўллаб-қувватлаган, 2 нафари қарши бўлган, 3 нафари бетараф қолган, 7 нафари эса овоз бермаган.
Ушбу норма жамоатчилик муҳокамаларига сабаб бўлган. Хусусан, Коррупцияга қарши курашиш агентлиги раҳбари Акмал Бурханов ушбу қоидани «очиқлик сиёсатига зид» деб атаган. «Юксалиш» ҳаракати эса Сенат қонунни кўриб чиқаётганда мазкур банд бўйича жамоатчилик томонидан билдирилаётган савол ва эътирозларга жиддий эътибор қаратиши керак, деб ҳисоблаган.
11 январь куни Сенатнинг Мудофаа ва хавфсизлик қўмитаси мажлисида ушбу қонун дастлабки тарзда муҳокама қилинганди. Қўмита ИИО ходимларининг фото ва видеоларини «обрўсизлантириш мақсадида» интернетда эълон қилганлик учун жазолаш ҳақидаги нормага изоҳ бериб, бундай ҳаракатларни тақиқлаш ва жазолаш Британия, Германия ва Франция каби мамлакатлар қонунчилигида мавжудлигини таъкидлаган. Журналистлар қонуннинг суиистеъмол қилиниш хавфи борлигини кўрсатиб, мазкур қоидага қарши чиққан. Сенатор ва Ички ишлар вазирлиги вакиллари эса ушбу тузатишнинг аҳамиятини оқлашга ҳаракат қилган.
Сенат ҳали қонунни кўриб чиқмади. Аммо якуний муддатга оз қолди. Агар сенаторлар ушбу қонунни Сенатга келиб тушган кундан бошлаб 60 кун ичида кўриб чиқмаса, қонун бевосита президентга юборилади. «Газета.uz» маълумотларига кўра, ҳужжат 5−6 декабрь кунларида Сенатга юборилган. Демак, агар 5−6 февралгача қонун бўйича тегишли қарор қабул қилинмаса, у имзолаш учун президентга юборилади.
