«Манфаатлар тўқнашуви тўғрисида»ги қонун Президент администрацияси экспертлари томонидан ўрганилмоқда. Бу ҳақда Олий Мажлис Сенати раиси Танзила Нарбаева BBC Ўзбек хизматига берган интервьюсида айтиб ўтди.
Танзила Нарбаева мамлакатдаги коррупцияга қарши курашиш босқичлари ҳақида гапириб, аввало қонунчилик такомиллаштирилгани, бу йўлда ўнта норматив-ҳуқуқий ҳужжат қабул қилинганини айтди.
«Кейинги долзарб масала эса янги қонунларнинг ишлаб чиқилиши. Бу борада ҳам тегишли ишчи гуруҳлар томонидан ишлар олиб борилмоқда», — деди Сенат раиси.
Шундан сўнг журналист Ибрат Сафо «Манфаатлар тўқнашуви тўғрисида»ги қонун лойиҳасининг тақдири ҳақида сўради. Ушбу қонун лойиҳаси 2023 йил июнь ойида Сенат тасдиғидан ўтиб, президентга имзолаш учун юборилганди, шундан бери ҳужжатнинг қабул қилиниш-қилинмаслиги номаълумлигича қолмоқда.
«Давлат раҳбари бу қонунни 60 кун ичида имзолаши ёки қайтариб юбориши керак, деб биламиз. Афсуски, биз ҳозир унинг қай босқичда эканлигидан бехабармиз. Сиз бизга шу ҳақида маълумот бера оласизми?», — дея савол берди журналист.
Танзила Норбаеванинг жавоби қуйидагича бўлди: «Албатта, бу қонун қабул қилинади… Президент администрациясида ҳам алоҳида экспертлар гуруҳлари бор, улар ҳам тенденцияларни, мисол учун, Ўзбекистондаги ҳолат, қонунчиларнинг берган хулосалари ва халқаро доираларда қандай ҳолат эканлигини таҳлил қилган ҳолда, ўзларининг фикрларини, албатта, шакллантиришади… Президент томонида иккита йўл бор — ёки қайтарадилар, ёки имзолайдилар. Биз буни ҳозир кутиб турибмиз».
Шунингдек, Сенат раиси коррупцияга қарши курашиш бўйича амалга оширилган ишлардан кўнгли тўлмаганини айтди.
«Коррупция мавжуд экан, бу борада қилинаётган ишлардан ҳали ҳеч кимнинг кўнгли тўлгани йўқ. Биз давлат доирасида бўладиган муҳокамаларда, ОАВларда, блогерлар, ижтимоий институтлар фаоллари томонидан коррупция иллатлари кўтарилар экан, бу борада қиладиган ишлар анча кўплигини биламиз», — деди у.
Сенат раисининг айтишича, Сенат қошидаги Қоррупцияга қарши курашиш миллий комиссияси таҳлилларига кўра, қуйидаги тўртта соҳада коррупция омиллари кучайган: соғлиқни сақлаш, таълим, қурилиш ва давлат харидлари тизими.
«Бу йўналишлар бўйича рақамлаштириш, очиқлик, комплайнс назорати ҳамда ички қонун-қоидаларни ишлаб чиқаришда коррупциядан ҳоли бўлиш назорат тизимларини қўллаган ҳолда бу соҳаларни биринчилардан қилиб коррупциядан ҳоли тизимларга айлантирмоқчимиз», — дея таъкидлади Танзила Нарбаева.
«Манфаатлар тўқнашуви тўғрисида»ги қонун лойиҳаси
2022 йил 10 май куни Адлия вазирлиги «Манфаатлар тўқнашувининг олдини олиш тўғрисида»ги қонун лойиҳасини жамоатчилик муҳокамаси учун эълон қилганди. Қонун манфаатлар тўқнашувини тартибга солишни назарда тутади. Ҳужжатда манфаатлар тўқнашуви тўғрисидаги маълумотларни декларация қилиш ва олдиндан хабар бериш тартибини йўлга қўйиш, бунга амал қилмаганларни эса жаримага тортиш белгиланган. Коррупцияга қарши курашиш агентлиги маъмурий баённома тузиш бўйича ваколатли орган бўлиши кўзда тутилганди.
Шу йилнинг 25 октябрида қонун лойиҳаси Қонунчилик палатаси депутатлари томонидан иккинчи ва учинчи ўқишда қабул қилинган. Антикоррупция агентлиги раҳбари Акмал Бурхоновнинг таъкидлашича, агентлик томонидан ўтказилган ўрганишларда давлат хизматида минглаб манфаатлар тўқнашувига йўл қўйганлик ҳолатлари аниқланган, аммо ҳуқуқий асос ёки жавобгарлик белгиланмагани сабабли уларни бартараф этишда қийинчиликлар мавжуд бўлган. Шу тариқа қонун лойиҳаси Сенатга юборилган.
2023 йилнинг 1 июнида сенаторлар «Манфаатлар тўқнашуви тўғрисида»ги қонунни кўриб чиққан ва маъқуллаган. Танзила Нарбаева манфаатлар тўқнашуви давлат органларидаги коррупциявий ҳолатларнинг бошланғич нуқтаси эканини қайд этганди.
«Қонун билан коррупцияга қарши кураш йўналишидаги қонунчиликда манфаатлар тўқнашуви билан боғлиқ бўшлиқлар ёпилмоқда, бу йўналишни қонунан тартибга солувчи аниқ механизмлар белгиланмоқда. Манфаатлар тўқнашувининг ҳуқуқий оқибатлари белгиланмоқда, яъни бундай ҳолатда қабул қилинган қарорлар ва тузилган битимлар суд ҳукми орқали бекор қилиниши мустаҳкамланмоқда», — деганди Сенат раиси ўшанда.
