Расмий визалар ва саёҳат қилиш ҳуқуқини берувчи муҳрга эга қалбаки паспорт ясашга ихтисослашган онлайн саноат ИШИДга алоқадор шахсларга Сурияни тарк этиб, Буюк Британия, Европа Иттифоқи, Канада ва АҚШ каби мамлакатларга кириш имкониятини таклиф қилмоқда. Бу ҳақда ўз суриштирувларига таяниб The Guardian нашри хабар қилди.
Хабарда айтилишича, ана шундай тармоқлардан бирига Туркияда яшовчи, экстремистик гуруҳларга алоқадор «ўзбек тадбиркори» раҳбарлик қилади. Тармоқ ҳозирги кунда турли мамлакатлар фуқаролигини акс эттирувчи, юқори сифатли қалбаки паспортларни 15 минг долларгача бўлган нархда пулламоқда. Ҳозирча The Guardian`га маълум бўлган камида 10 та ҳолатда, Сурия чегарасидан Туркияга ноқонуний кириб келган шахсларнинг мазкур тармоқ томонидан ясалган қалбаки паспортлар ёрдамида Истанбул аэропортидан жўнаб кетганлиги айтилмоқда.
Сотувчиларнинг таъкидлашича, энг оммалашган йўналиш — Европа Иттифоқи мамлакатлари, шунингдек, Нигерия, Мавритания, Украина ва Афғонистон. Бундан ташқари, камида икки ҳолатда мижозлар сохта рус паспортлари ёрдамида Истанбулдан Мексикага етиб олишган, у ердан эса ноқонуний равишда АҚШ чегарасини кесиб ўтишга муваффақ бўлишгани қайд этилган.
Нашрга кўра, Туркияда яшовчи этник ўзбек раҳбарлигидаги тармоқ яқинда Telegram ижтимоий тармоғида Istanbul Global Consulting номи остида янги канал очган.
The Guardian мазкур «тадбиркор» билан боғланиб, ўзини қизиқувчан мижоз сифатида таништириб, суҳбатлашишга муваффақ бўлган.
«Кимнинг қайси гуруҳга мансуб эканлиги ҳақида сўраб ўтирмайман. Мен ҳар қандай мижоз билан ишлашга тайёрман. Ким ёмон ва ким яхшилигини билиш менинг ишим эмас. Бу билан хавфсизлик хизматлари шуғулланиши керак», — дея таъкидлаган у нашр билан суҳбатда.
Ҳозирги кунда Европа иттифоқи сохталаштирилган паспортларни яхшироқ аниқлаш мақсадида чегара назорати пунктларини зарур технологиялар билан таъминлаш ва ходимларни ўқитишга сармоя киритиб келаётганлигига қарамай, қалбаки паспорт сотувчилари бўлажак мижозлар учун кенгроқ танлов имконияти — кўпроқ турли фуқаролик таклиф қилган ҳолда ўз бизнесларини такомиллаштирдилар.
Хабарда қайд этилишича, ўзбекистонлик «тадбиркор» ўз маҳсулотларининг, жумладан, асл хавфсизлик сув белгилари ва голограммаларига эга бўлган янги француз, Бельгия, Больгария ва Россия паспортларининг бир нечта видеоларини юборган.
Қалбаки паспорт ясовчиларнинг сўзларига кўра, ҳужжатдаги биометрик чипни қалбакилаштиришнинг имкони йўқ, бироқ кўплаб чегара ўтиш пунктларида паспортни кўздан кечираётган ходимлар чипнинг ишламаётганлигига эътибор беришмайди.
Қайд этилишича, Суриянинг шимолий-шарқида жойлашган, ИШИДга алоқадор бўлган 60 мингга яқин аёл ва болалар истиқомат қиладиган ал-Ҳавл лагеридаги одамлар учун ташкил қилинган Telegram`даги чатда, ўзбекистонликнинг онлайн маркетологларидан бири «Агар сизга Россия, Марказий Осиё, Туркия, Европадан қалбаки ҳужжатлар керак бўлса, мен билан боғланинг», деган мазмунда хабар қолдирган.
«Афғонистоннинг Толибон қўлига ўтиши Туркиядаги афғон қочқинларининг янги мижозлар базасини ҳам яратди, дея таъкидлади ўзбек тадбиркори. Унинг хизматлари кўчирилган афғонлар учун жуда қимматлик қилса-да, мижозлари қалбаки паспортлардан ғарбий мамлакатларга парвоз қилиш учун фойдаланишади», — дейилади хабарда.
Маълум қилинишича, ўзбекистонлик ушбу ишбилармон 500 доллар эвазига Туркиянинг ўлим гувоҳномасини ҳам таклиф қилиши мумкин. Мазкур ўлим гувоҳномаси шахснинг бутунлай ғойиб бўлганлигига ишонтириш мақсадида ўз мамлакати консуллигига юборилади. «Бордию сиз Абу Бакр Бағдодий (ИШИД раҳбари, 2019 йилда ўлдирилган) бўлмасангиз, ҳеч ким ўликхонага бориб, ҳақиқатан ҳам ўлганингизни текшириб кўрмайди. Улар фақат ҳужжатни қабул қилиб, тизимга киритишади», — дея таъкидлаган у нашр билан суҳбатда.
Қайд этилишича, мавжуд паспорт вариантлари мижозларнинг этник келиб чиқиши, тили, қаерга боришни хоҳлаши ва нархига кўра ҳар хил. Европага чиқиш учун энг арзон вариантлар — бу Россия, Қирғизистон ва Қозоғистон паспортлари ҳисобланади. Уларнинг нархи тахминан 5000 доллар ёки Шенген визаси пакетининг бир қисми сифатида 6000 долларга баҳоланиши айтилган. Бошқа оммабоп ва бироз қимматроқ вариантлар — Украина ва Молдова ҳужжатлари бўлиб, улар билан Европа Иттифоқига кириш учун виза талаб этилмайди.
Энг қиммат вариант — бу Европа иттифоқи мамлакатлари паспорти бўлиб, 8000 долларга баҳоланади.
«Одатда, Европа иттифоқи фуқароси Туркияга ўз паспорти билан келади, уни ўзбекистонлик тадбиркор ва унинг ҳамкасбларига тахминан 2500 еврога сотади, сўнг паспорт фотосурати мижознинг суратига ўзгартирилади. Шундан сўнг паспортнинг асл эгаси унинг йўқолганлиги ҳақида хабар қилади ва ўзининг Истанбулдаги консуллигига янгисини олиш учун ариза беради».
Паспортлар ўз мамлакатларида чоп этилади ва мижоз кутаётган мамлакатга олиб борилади, у ерда улар чегарага киришнинг расмий муҳрларини олади, бу эса ҳужжатнинг қонунийлигини мустаҳкамлашга ёрдам беради.
Рус сотувчилардан бири, шунингдек, сохта паспортга тўланадиган пул аслида ундаги муҳрлар учун тўланишини, паспортнинг ўзи эса ҳеч қандай аҳамиятга эга эмаслигини таъкидлаган — мижозлардан олинадиган пулларнинг асосий қисми ана шу муҳрлар эвазига бериладиган порага сарф қилинади. Унинг сўзларига кўра, ҳозирги кунда қалбаки паспортлар шу даражада сифатли ясаладики, етарли маблағингиз бўлса, улар билан истаган жойингизга саёҳат қилишингиз мумкин.
