2021 йилнинг январь-апрель ойлари якуни билан Ўзбекистоннинг ташқи савдо айланмаси 10,3 млрд долларни ташкил этиб, 2020 йилга нисбатан 378,8 млн долларга ёки 3,5%га камайди. Давлат статистика қўмитаси ҳисоботида бу ҳақда сўз боради.


Экспорт 3,5 млрд долларни ташкил қилди — 2020 йилнинг январь-март ойларига нисбатан 19,1 фоизлик пасайиш қайд этилди. Импорт 7 фоизга ўсиб, 6,8 миллиард долларни ташкил этди. Натижада ташқи савдо айланмасининг салбий салдоси 3,3 миллиард долларни ташкил этди.

Шу билан бирга, олтин ҳисобга олинмаган экспорт 26,7 фоизга ўсди.

Ташқи савдо айланмасининг энг катта ҳажми Хитой (20,5%), Россия (17,8%), Қозоғистон (11,8%), Туркия (9,3%), Корея Республикаси (4,8%), Қирғизистон (2, 4%) ва Афғонистон (2,3%) билан қайд этилди.

Ташқи иқтисодий фаолият бўйича 20 та йирик шерик давлатлар орасида олти мамлакат билан, хусусан Афғонистон (ижобий салдо — 233,4 млн доллар), Қирғизистон (141,4 миллион доллар), Тожикистон (100,9 млн доллар), Туркия (100,9 млн доллар), Канада (58,9 млн доллар) ва Эрон (16,7 млн доллар) билан фаол ташқи савдо баланси мавжуд.

Ўзбекистон ташқи савдо айланмасининг учдан бир қисми ёки 39,3%и МДҲ давлатларига тўғри келиб, ташқи савдо айланмасидаги 2020 йилнинг мос даврига нисбатан улуши 4,9%га кўпайган.

Экспорт


Экспорт таркибида 81,3% товарлар бўлиб, улар асосан саноат товарлари (35,9%), озиқ-овқат маҳсулотлари ва тирик ҳайвонлар (9%), кимёвий моддалар ва шу каби маҳсулотлардан (8,8%) иборат.

Аввалроқ «Газета.uz» ёзганидек, Ўзбекистон саккиз ойдан буён олтин экспорт қилаётгани йўқ. Ушбу ҳолат экспорт ҳажмининг сезиларли пасайишига сабаб бўлмоқда. Шунингдек, ушбу чоракда газ сотуви 86,5 миллион долларни ташкил этди, бу ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 49,8 фоизга кам.

Рангли металларнинг сотилиши кескин ўсди — 464,2 миллион доллар (75,2 фоизга), тўқимачилик иплари, мато ва тайёр маҳсулотлар — 658,4 миллион доллар (71,9 фоизга), кийим-кечак — 204,7 миллион доллар (49, 1 фоизга), автомобиллар — 125,4 миллион долларни (75,2 фоизга) ташкил этди.

Мева-сабзавот маҳсулотлари экспорти 327,9 минг тоннани ташкил этди ва қиймат жиҳатидан 186 миллион доллардан ошди (0,5%га).

2021 йил январь-апрель ойларида хизматлар экспорти ҳажми 13,2 фоизга камайиб, 650,7 миллион долларни ташкил этди. Унинг таркибида транспорт хизматлари (72,8%), саёҳат / туризм (12,3%), телекоммуникация, компьютер ва ахборот хизматлари (6,9%) катта улушга эга бўлди.


Эътиборлиси, Туркия (528,5 млн доллар) Россияни (495,3 млн доллар) ортда қолдирди ва Ўзбекистоннинг экспорт шериклари орасида иккинчи ўринни эгаллади. Хитой, Қозоғистон, Афғонистон, Қирғизистон ва Тожикистон билан биргаликда ушбу мамлакатлар умумий экспорт ҳажмининг 73,4 фоизини эгаллайди.

Импорт


Импорт таркибида асосий улушни машинасозлик ва транспорт ускуналари (32%) — 2,2 млрд доллар, саноат товарлари — 1,3 млрд доллар (19,1%), шунингдек, кимё маҳсулотлари ва шунга ўхшаш маҳсулотлар — 954,2 млн доллар (13,9%) ташкил этди.

Машина ва транспорт ускуналари импорти 5,7 фоизга камайди. Ушбу товарларни мамлакатга етказиб беришнинг катта қисми Хитойга — 822,7 млн доллар (37,6%), Корея Республикаси — 322,1 млн доллар (14,7%) ва Россия — 202,5 млн доллар (9,3%) тўғри келади.

Ўзбекистон озиқ-овқат маҳсулотлари ва тирик ҳайвонлар импортини кескин оширди — 711 миллион долларга (48,2%), шу жумладан дон ва ундан олинган маҳсулотлар — 251,9 миллион долларга (31,2%), шакар — 102, 9 миллион долларгача (52,1%) ошди.

Тиббий ва фармацевтика маҳсулотларини етказиб бериш 421,5 млн долларгача (39,9%) ўсди.


Умуман олганда, 2021 йилнинг январь-апрель ойларида Ўзбекистон 136 мамлакатдан товар ва хизматларни импорт қилди. Импортнинг учдан бир қисми Хитой, Россия, Қозоғистон, Корея Республикаси, Туркия, Германия ва Ҳиндистон каби йирик шерик мамлакатлардан келади.