May oyida so‘mning real ayirboshlash kursi fevral oyidan buyon 8 foizga pasayib, yana 1,8 foizga qadrsizlandi. Markaziy bank buni yuqori inflyatsiya va hamkor mamlakatlarda valyuta kurslarining ko‘p yo‘nalishli o‘zgarishi bilan izohladi.
Markaziy bank iqtisodiy xatarlarning salbiy ta’siri bosqichma-bosqich barham topishi, valyuta bozori barqarorlashuvi va boshqa sabablarni hisobga olgan holda asosiy stavkani yillik 17 foizdan 16 foizga tushirishga qaror qildi. Inflyatsiya prognozi o‘zgarishsiz qoldirildi.
Markaziy bank asosiy stavkani 1 foiz bandga pasaytirib, yillik 16 foiz darajasida belgiladi. Mart oyida asosiy stavka 14 foizdan 17 foizgacha ko‘tarilgandi.
Senatorlar Mamarizo Nurmuratov nomzodini ikkinchi muddatga Markaziy bank boshqaruvi raisi lavozimiga tasdiqladi. U 2017 yildan beri mazkur lavozimda faoliyat yuritib kelmoqda.
Fuqarolar Markaziy bankka tijorat banklari «noma’lum sabablarga ko‘ra» kredit ajratmayotganidan shikoyat qilishmoqda. Ularning so‘zlariga ko‘ra, rad etish vaqtida bank xodimlari qarz oluvchilar «qora ro‘yxat»ga kiritilganini ma’lum qilishmoqda. MB gap mijozning kredit tarixi haqida ketayotganini bildirdi.
Aprel oyida muomaladagi naqd pullar hajmi rekord darajada — 5,3 trln so‘mga oshdi. Markaziy bank avvalroq mart oyining ikkinchi yarmida boshlangan naqd pulga bo‘lgan talab keskin oshgani haqida xabar bergan edi.
Markaziy bank imtiyozli kreditlash amaliyotining makroiqtisodiy samaradorligi pastligi va ushbu amaliyot samarali pul-kredit siyosati uchun jiddiy muammolardan biri ekanligini qayd etdi. 2019 yildan boshlab ularni bozor foizlariga yaqinlashtirish uchun stavkalar ko‘tarila boshladi, biroq, MB asosiy stavkasi o‘sishi bilan o‘rtadagi farq yana oshdi.
Ijtimoiy tarmoqlarda bankomatlardan naqd pul yechib olish bilan bog‘liq muammolar yuzaga kelgani haqida xabarlar tarqalmoqda. Markaziy bank mazkur uzilishni naqd pulga talab ortishi va logistika muammolari bilan izohladi. Regulyator aholining naqd pulga bo‘lgan ehtiyojini qondirish uchun barcha imkoniyatlarga ega ekanligiga ishontirmoqda.
Birinchi chorakda o‘zbekistonliklar xorijiy valyutadagi omonatlarga 2,2 trln so‘m ekvivalentidagi mablag‘larni yo‘naltirdi. Ularning aksariyati mart oyiga to‘g‘ri keladi. Markaziy bank xorijiy valyutadagi omonatlarga talab ortishi sabablarini tushuntirdi.
Markaziy bank valyuta kursi narxlarga qanday ta’sir ko‘rsatishini tahlil qildi. Valyuta kursining o‘zgarishi inflyatsiyaga bevosita — import qilinadigan tayyor mahsulotlar narxlarining o‘zgarishi hisobiga hamda bilvosita — import qilinadigan xom ashyo narxlarining o‘zgarishi hisobiga ta’sir qilishi mumkin. Almashuv kursining 1 foiz bandga qadrsizlanishi uzoq muddatda inflyatsiyaning 0,28 foiz bandga tezlashishiga sabab bo‘ladi.
Markaziy bank prezident Shavkat Mirziyoyev shaxsiga bag‘ishlangan qimmatbaho metallardan tayyorlangan tangalar yoki banknotlarni muomalaga chiqarmaganligini ma’lum qildi.
Hafta davomida so‘mga nisbatan mustahkamlangan rubl, arzonlagan dollar hamda qadrsizlangan yevro — haftalik valyuta kurslari dayjestida.
Mart oyi o‘rtalarida Markaziy bankning asosiy stavkani 17 foizga oshirganidan so‘ng kreditlar bo‘yicha foiz stavkalarining oshishi kutilgan edi. Ammo o‘tgan oyda tadbirkorlik subyektlari uchun ajratiladigan kreditlar 1,1 foizga arzonlashdi. Markaziy bank nima uchun bunday bo‘lganini tushuntirdi.
Markaziy bank mamlakatda dollar va yevro tanqisligi, shuningdek katta miqdordagi rublning kirib kelishi kuzatilmayotganini ma’lum qildi. Shuningdek, xorijiy valyuta operatsiyalari bo‘yicha cheklovlar ko‘rib chiqilmayotgani qayd etildi. Regulyator jurnalist va blogerlar savollariga bergan javoblarning muhim qismlari «Gazeta.uz» materialida.
O‘zbekistonda banklar qat’iy sanksiyaga tushgan banklardan olingan kreditlarni ikkilamchi sanksiyalar xavfini yaratmasdan qaytarish bo‘yicha xalqaro yuridik konsalting kompaniyalarini jalb qilmoqda, deya xabar qildi MB.
Markaziy bank asosiy stavkani 17 foiz darajasida o‘zgarishsiz qoldirishga qaror qildi. Asosiy savdo-hamkor davlatlarda iqtisodiy vaziyat shu jumladan, valyuta kurslarining ma’lum darajada muvozanatlashuvi kuzatilayotganiga qaramasdan, barcha makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar bo‘yicha o‘rta muddatli istiqbolda noaniqlik va xatarlar darajasi yuqoriligicha saqlanib qolmoqda, deya qayd etdi regulyator. MB inflyatsiya, pul o‘tkazmalari va YAIM o‘sishi bo‘yicha prognozlarini yomonlashtirdi.
Yanvar-mart oylarida O‘zbekistonga 1,47 mlrd dollarlik pul mablag‘lari jo‘natilib, bu o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 3 foizga ko‘proqdir. Shuningdek, aholi o‘rtasida xorijiy valyutaga talab 69% ga oshgan.
«Davrbank» tomonidan kafil yoki birgalikda qarz oluvchi hisoblanmagan fuqarolarning bank kartalari ularning roziligisiz jismoniy shaxslarga ajratilgan kredit qarzdorligini so‘ndirish uchun biriktirilib, mablag‘lar yechib olish amaliyoti yo‘lga qo‘yilgani aniqlandi. Markaziy bank «Davrbank"ka nisbatan jarima sanksiyasi qo‘lladi.
«Global Money Week-2022» doirasida Markaziy bank tomonidan 12−15 aprel kunlari yoshlar uchun moliyaviy savodxonlik bo‘yicha mahorat darslari tashkil qilinadi. Mahorat darslari har bir viloyatning «Yoshlar markaz"larida o‘tkaziladi. Darslarda qatnashuvchilarga pul bilan to‘g‘ri munosabatlar haqida bilim va ko‘nikmalar berilishi aytildi.
Butunjahon oltin kengashining oylik hisobotiga ko‘ra, O‘zbekiston fevral oyida 22 tonna oltin sotgan holda dunyo mamlakatlari orasida birinchi o‘rinni egalladi. 1 mart holatida O‘zbekistonning oltin zaxiralari 339 tonna yoki 20,72 mlrd dollarni tashkil qilmoqda.
Qo`shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro`yxatdan o`ting