Shavkat Mirziyoyev 10-may kuni qishloq xo‘jaligini iqlim o‘zgarishiga moslashtirish, yerlardan samarali foydalanish va sohani ilmiy rivojlantirishga qaratilgan takliflar taqdimoti bilan tanishdi. Bu hada uning matbuot xizmati xabar berdi.
Yig‘ilishda keltirilishicha, O‘zbekistondagi 3 mln gektar yaylov va ekin yerlari degradatsiyaga uchragan, 2 mln gektarga yaqini turli darajada sho‘rlangan.
Xorijiy ekspertlar iqlim o‘zgarishi sababli 2030-yilga borib mintaqada suv resurslari qariyb 6 foizga qisqarishini aytmoqda. Tadbirda buning choralarini hozirdan ko‘rish zarurligi ta’kidlandi.
“Shu bois qishloq xo‘jaligida iqlim o‘zgarishiga moslashish va sohaning iqlimga salbiy ta’sirini yumshatish bo‘yicha 52 banddan iborat milliy dastur ishlab chiqildi. Dastur doirasidagi chora-tadbirlarga 294 mln dollardan ortiq grant mablag‘lari jalb qilish nazarda tutilgan”, deyiladi xabarda.
Jumladan, Orolbo‘yida 1 mln gektardagi agroekologik landshaftlar hamda degradatsiyaga uchragan yaylovlar holati yaxshilanadi. Qoraqalpog‘iston Respublikasi, Xorazm, Buxoro va Qashqadaryo viloyatlarida ihotazorlar barpo qilinadi. Suv ta’minoti og‘ir yerlarda qizilmiya, na’matak, kunjut, artemiya yetishtirish yo‘lga qo‘yiladi.
Bundan tashqari, iqlim o‘zgarishini tahlil va bashorat qilish bo‘yicha markaz tuzilib, 5 ta viloyatda agrometeorologiya stansiyalari o‘rnatiladi. Shuningdek, Italiya bilan hamkorlikda Intensiv urug‘chilik va ko‘chatchilik xalqaro markazi, sho‘rga va suvsizlikka chidamli ekinlar bo‘yicha urug‘chilik xo‘jaligi tashkil etiladi.
Suvni tejash masalasi, ayniqsa, Amudaryoning quyi mintaqasida dolzarb. Shu bois, yana bir hujjatga ko‘ra, Qoraqalpog‘istonda yerni lazerli tekislash xarajatlari uchun subsidiya ajratish rejalashtirilmoqda. Ya’ni paxta, boshoqli don va sholi yetishtiruvchilarga lazerli tekislangan har bir gektar maydonga sarflangan yoqilg‘i-moylash materiallari xarajati 100 foizgacha qismini qoplash uchun davlat budjetidan subsidiya beriladi.
Birinchi bosqichda bu To‘rtko‘l, Beruniy va Amudaryo tumanlarida amalga oshiriladi. Bunday maydonlarda hosildorlik o‘rtacha 5−7 sentnerga oshadi va suv sarfi 15−20 foiz tejaladi.
Yig‘ilishda akademik Mahmud Mirzayev nomidagi bog‘dorchilik, uzumchilik va vinochilik ilmiy-tadqiqot institutining yer maydonlaridan samarali foydalanish rejalari ham bayon qilindi.
Xususan, institutning Bandixon ilmiy-tajriba stansiyasidagi 142 gektar yer qaytadan foydalanishga kiritiladi. 300 gektar maydonda suv tejaydigan zamonaviy texnologiyalar o‘rnatilib, eksportbop meva va uzumzorlar barpo etiladi.
Qiziltepa tumanidagi Navoiy ilmiy-tajriba stansiyasida uzum ko‘chatchiligi bo‘yicha tajriba xo‘jaligi tashkil etilib, Fransiya va boshqa davlatlarning eksportbop navlari ko‘chati olib kelinadi. Har ikki stansiyada suv ta’minotini yaxshilash uchun energiya tejamkor nasos agregati va transformator o‘rnatiladi.
Eslatib o‘tamiz, 6−7-may kunlari Toshkentda bo‘lib o‘tgan iqlim o‘zgarishi va moslashuv masalalariga bag‘ishlangan anjumanda milliy moslashuv rejasini ishlab chiqish bo‘yicha tavsiyalar qabul qilindi. Bunday rejaga ega bo‘lish Iqlim bo‘yicha Parij kelishuviga sodiq bo‘lgan har bir davlat uchun majburiydir.
Noyabr oyida Jahon banki iqlim o‘zgarishiga moslashish choralari O‘zbekistonga uch barobar dividend olib kelishi mumkinligini ta’kidlagan.
