Ўзбекистон Олий суди Жиноят ишлари бўйича судлов коллегияси 5 май куни бўлиб ўтган мажлис якунлари бўйича 2022 йил июль ойида Қорақалпоғистонда содир бўлган воқеалар юзасидан жиноят иши бўйича судланувчиларнинг шикоятларини кўриб чиқиш жараёнини бошлашни кечиктирди.
Нукус воқеалари бўйича биринчи судланган 22 нафар маҳкумдан 16 нафари дастлабки инстанция судининг қарори устидан апелляция шикояти бергани ҳақида хабар берган эдик. Улар орасида журналист ва ҳуқуқшунос Даулетмурат Тажимуратов, Қорақалпоғистон Ички ишлар вазирлиги Жиноят қидирув бошқармаси собиқ бошлиғи, марҳум Полат Шамшетов, Саипназар Калимов, Султанбек Каипов, Арсылан Темирханов, Саидабулла Медетов, Нурлан Султамуратов, Аллабай Токимбетов, Разбек Бекмуратов, Байрам Сейтниязов, Амирбек Адилбеков, Полат Нурниязов, Нурлан Найыпов, Бахтиёр Кадирбергенов, Даулетмурат Джиемуратов и Кахарман Сейтимов бор. Улар турли муддатларга озодликдан маҳрум қилинган.
Бир вақтнинг ўзида апелляция инстанцияси прокуратуранинг озодликдан маҳрум қилиш билан боғлиқ бўлмаган шартли жазога ҳукм қилинган Лолагул Каллихановой, Азамат Турданов, Ахмет Сметуллаев ва Азамат Нуратдиновага тегишли қисмдаги суд ҳукми устидан берган протестини ҳам кўриб чиқмоқда.
Айбланувчиларнинг адвокатларидан маълум бўлишича, прокуратура янада қаттиқроқ жазони талаб қилмоқда (прокуратура суд қароридан олдин узоқ йилларга озодликдан маҳрум қилиш тарзидаги жазони талаб қилган).
Иш Олий суд судьяси Асқар Бекманов, шунингдек, судьялар Санобар Мамадалиева ва Акром Ўтаев раислигида кўрилмоқда.
Суд бошланишидан аввал ишда иштирок этаётган асосий шахс, адвокат ва журналист Даулетмурат Тажимуратов Бухородаги биринчи суд жараёнида иштирок этган прокурорлар Ж. Бахитов ва Ж. Абдалниязов алмаштирилишини талаб қилди.
Шунингдек, у аввалроқ судья Аскар Бекманов фаолиятини танқид қилувчи видеороликни эълон қилгани ва у билан судья ўртасида келишмовчиликлар бўлганини таъкидлади. Шу билан бирга, у судьяни алмаштириш талабини қўймоқчи эмаслигини айтиб, «биринчи судья 16 йил бергани, сиз эса 20 йилнинг ҳаммасини беришингиз мумкин», — деди.
Тажимуратов суд жараёни адолатсиз ўтишини кутаётганини айтди. Шунингдек, у Конституцияда белгиланган процессуал ҳуқуқ ва ҳуқуқлари бузилганини даъво қилди.
Даулетмурат Тажимуратов. Фото: Олий суд.
Шунингдек, Тажимуратов суддан ишни қайта кўриб чиқиш учун биринчи инстанция судига юборишни ва жорий мажлисни видеоёзувга олиш имконини беришни сўради.
Шундан сўнг суд коллегияси Даулетмурат Тажимуратовнинг талабларини кўриб чиқиш учун маслаҳат хонасига йўл олди ва 1 соат 10 дақиқадан сўнг залга қайтди. Судья Асқар Бекманов иш ҳозирги таркибда кўриб чиқилишини айтиб, прокурорларнинг алмаштирилишини рад этди. Шунингдек, у ишни биринчи инстанцияга юбориш ҳақидаги илтимосни ҳам қаноатлантирмади, бироқ жараённинг видео тасвирга олинишини маъқуллади.
Шундан сўнг Даулетмурат Тажимуратов ўзи ва унинг адвокати сифатида фаолият юритаётган укаси Ринат Тажимуратов бир неча марта сўралганига қарамай, биринчи суд жараёнидаги видео ва баённомаларни олмаганини айтди. У учрашувни бошқа кунга кўчиришни ҳамда ушбу ёзувлар ва бошқа ҳужжатлар билан танишиш учун вақт беришни сўради.
Прокурорлардан бири Ринат Тажимуратовга нисбатан алоҳида иш қўзғатилгани сабабли уни жараёндан четлаштиришни сўради.
Ҳимоячи айблов томондан бундай факт қайси ҳужжатда борлигини кўрсатишни сўради, прокурор унга «ҳали кўриб чиқилмоқда», дея жавоб берган.
Судья бу талабни рад этди.
Жараёнда муайян сабабларга кўра кела олмаган Даулетмурат Тажимуратовнинг бош адвокати Сергей Майоровнинг иштироки кутилганди. Судья судланувчи ва унинг адвокатларига бу вақт давомида материаллар билан танишиб чиқишни тавсия қилиб, ишни 10 майга қолдиришга қарор қилди.
