Go‘sht, o‘simlik yog‘i va kartoshka importiga qo‘shilgan qiymat solig‘i bo‘yicha imtiyozlar muddati 2022 yil oxirigacha uzaytirilishi munosabati bilan O‘zbekiston davlat budjetiga 1,4 trln so‘mga yaqin mablag‘ tushmaydi. Bu haqda «Gazeta.uz»ga Buxoroda kambag‘allikni qisqartirish bo‘yicha xalqaro forum doirasida moliya vaziri o‘rinbosari Dilshod Sultonov ma’lum qildi.
Moliya vazirligi rahbari o‘rinbosari imtiyozlar uzaytirilishini «majburiy chora» deb atadi.
«Faqat go‘sht (mol va qo‘y go‘shti — tahr.), o‘simlik yog‘i va kartoshka uchun imtiyozlar uzaytirildi. Bu majburiy choradir, chunki import mamlakatlarida ham narxlar oshgan. Masalan, Rossiyada o‘simlik yog‘i narxi ancha oshdi», — dedi u.
Uning so‘zlariga ko‘ra, yirik yog‘ importchilari yog‘ narxining oshishi haqida xabar berishmoqda. Natijada, Rossiyada o‘simlik yog‘ining eksport narxi litri uchun 2 dollardan oshdi. Narxga rublning yuqori kursi ham ta’sir qiladi, bu esa Rossiya eksportini qimmatlashtiradi.
Imtiyozli davrda, shuningdek, cheklovlarni hisobga olgan holda, import qiluvchilar ichki bozorga mahsulot yetkazib berish uchun yangi bozorlarni qidiradi. «Shu bilan birga, parrandachilar ichki bozorni parranda go‘shti bilan 100 foiz ta’minlashni ma’lum qilishdi», — deydi u.
budjetning 1,4 trln so‘mlik yo‘qotishini xalqaro moliya institutlari (XMI) kreditlari hisobidan tovarlar olib kirishda nazarda tutilgan soliq imtiyozlarini bekor qilish hisobiga qoplash ko‘zda tutilgan. Dastlab bu budjetga 470 mlrd so‘m daromad keltirishi kutilgan bo‘lsa, yangi hisob-kitoblarga ko‘ra, bu ko‘rsatkich 600 mlrd so‘mgacha oshadi.
«Avval shunday edi: korxona XMI mablag‘lari hisobidan bankdan kredit olsa, import qilishda korxona imtiyozlarga ega bo‘lardi. Agar u boshqa manbalar hisobidan qarz olsa, unda hech qanday foyda yo‘q edi. Agar kompaniya o‘z hisobidan import qilsa, unda ham hech qanday foyda bo‘lmasdi. Bir xil tovarlar import qilinayotgan bo‘lsa-da, moliyalashtirish manbasi tufayli turli xil sharoitlar. Bu tuzatildi, buning hisobiga yiliga 600 mlrd so‘m olishni rejalashtirmoqdamiz», — dedi u.
Shuningdek, hukumatga 1 iyulga qadar imtiyozlarni kelgusida bekor qilish bo‘yicha hujjat taqdim etish topshirildi. «Hozir bu borada vazirlik va idoralarning bir guruh mutaxassislari ishlamoqda. Va ishlab chiqilayotgan ro‘yxatda QQS bo‘yicha imtiyozlar ham bor», — dedi moliya vaziri o‘rinbosari.
Dilshod Sultonov, shuningdek, soliq ma’muriyatchiligining takomillashtirilgani tufayli soliq yig‘ish hajmi oshishini kutmoqda.
1 yanvardan 30 aprelgacha kartoshka, go‘sht, o‘simlik yog‘i, baliq va boshqa mahsulotlar importida QQS bo‘yicha imtiyozlar joriy etilishi tufayli davlat budjetining yo‘qotishlari 800 mlrd so‘m deb baholangan edi.
