Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутати, ЎзЛиДеП фракцияси аъзоси Расул Кушербаев «Ўзкомназорат» давлат инспекцияси раҳбарига Twitter`нинг блокланиши масаласида асослантирилган тушунтириш бериш ва чекловни олиб ташлаш чораларини кўриш масаласидаги талаб билан депутатлик сўрови юборди.
«Фикримча, бу каби чекловлар ижобий натижадан кўра, кўпроқ салбий оқибат келтириб чиқармоқда. Чунки фойдаланувчилар Интернетдаги «блок"ларни айланиб ўтиш мақсадида турли VPN дастурларидан фойдаланиш ортидан бошқа хавфли ва таъқиқланган манбалардан ҳам фойдаланишга ўтиб, каттароқ ҳуқуқбузарликларга йўл қўйишмоқда», — деб ёзади у.
Қонунчиликка мувофиқ, ташкилот 10 кун ичида жавоб берилиши керак.
Яқин Twitter`да ўз саҳифасини очган депутат пайшанба куни ижтимоий тармоқ қачон блокдан чиқарилиши мумкинлигини сўраб, пост қолдирди. Бир қанча фойдаланувчилар унга айнан депутатлар ижтимоий тармоқлар фаолиятини блоклашни назарда тутувчи қонунни қабул қилганини эслатиб қўйишди. Бошқалар эса депутатлик сўрови юборишни маслаҳат беришди. Фойдаланувчиларнинг бир қисми эса Twitter «сайловдан бир ой олдин» ёки «футбол бўйичаЎзбекистон терма жамоаси жаҳон чемпионатига чиқсагина» блокдан чиқариши мумкинлиги ҳақида ҳазл қилишди.
Ижтимоий тармоқлар блокланиши
«Ўзкомназорат» ўтган йили ёз ойларида — «фуқароларнинг шахсга доир маълумотларига ишлов беришнинг қонуний талаблари» бузилганлиги учун Twitter, шу билан бирга, TikTok, «ВКонтакте», WeChat ва Skype мессенжерига чеклов ўрнатганди. Қонунга кўра, хорижий компаниялар мамлакат ичкарисида Ўзбекистон фуқароларининг шахсий маълумотларини қайта ишлайдиган серверларни жойлаштириши керак. Буни назарда тутувчи ўзгартишлар ҳақидаги қонунни 2021 йил бошида президент имзолаганди, унгача эса Қонунчилик палатаси ва Сенат томонидан маъқулланган. У ўтган йил апрель ойи ўрталарида кучга кирганди.
Skype`дан ташқари юқорида қайд этилган ресурслар қонунбузарлар реестрида қолмоқда. Шунга қарамасдан, ўзбекистонликларнинг маълумотларини қайта ишловчи бошқа кўплаб тармоқлар учун чекловлар қўлланилмаган. Ноябрь ойи бошида Telegram, Facebook, «Одноклассники», YouTube ва бошқа сайтлар ҳам қоидабузарлар реестрига киритилди. Бу жамоатчиликнинг норозилигига сабаб бўлди ва бир неча соатдан кейин кириш тикланди. «Ўзкомназорат» раҳбари лавозимидан озод этилди, бироз вақт ўтгач, АКТ вазирлиги раҳбари ва бош вазирнинг IT бўйича маслаҳатчиси ўз лавозимларини тарк этди. Бугунги кунга қадар TikTok, Twitter, «ВКонтакте», WeChat ва Skype`га кириш чекланганлигича қолаётганди.
Таъкидлаш жоиз, Ўзбекистонда Twitter фаолияти расман чекланганига қарамасдан, давлат органлари ва расмий шахслар, жумладан Сенат раҳбари Танзила Нарбаева ҳамда президент матбуот хизмати мазкур ижтимоий тармоқда постлар эълон қилишда давом этмоқда.
2022 йилнинг март ойи ўрталарига кетиб, Ўзбекистонда Twitter, TikTok ва «ВКонтакте» ижтимоий тармоқлари эркин очилишни бошлади. Шу билан бирга, улар кириш чекланган ижтимоий тармоқлар рўйхатидан чиқарилмаган. Ўшанда ҳам орадан сал вақт ўтиб, тармоққа кириш қийинлаша бошлади.
