So‘nggi besh kun AQSh prezidenti Jo Baydenga Amerikaning ikki murakkab ittifoqchisi — Ukraina va Isroilga to‘g‘ri yondashuvni topish qanchalik qiyinligini aniq ko‘rsatdi, u ushbu davlatlarni “qancha kerak bo‘lsa, shuncha” himoya qilishga va’da bergan edi, deb yozdi New York Times (NYT).
Nashrning ta’kidlashicha, Kiyev va Tel-Aviv ishtirokidagi mojarolar, ehtimol, muhim burilish nuqtalariga yetgan va bunda uch davlatning milliy manfaatlari qanchalik farqli ekani ayon bo‘lgan.
“Muammo Vashington Ukraina yoki G‘azo sektorida maqbul yakun qanday bo‘lishi mumkinligini aniq bilmasligi bilan yanada og‘irlashmoqda”, — deyiladi materialda. Rasmiy ravishda Ukraina to‘liq g‘alaba va Rossiya tomonidan bosib olingan barcha yerlarni ozod qilish haqida gapirishda davom etmoqda, Isroil esa Falastinning HAMAS guruhini “butunlay yo‘q qilish” maqsadini e’lon qilmoqda. Ammo AQShga bu chaqiriqlar “borgan sari haqiqatga to‘g‘ri kelmaydigan"dek eshitilmoqda, ta’kidladi NYT.
Nashrning ta’kidlashicha, bu fonda Bayden yomonroq oqibatlarga yo‘l qo‘ymaslik uchun inqiroz choralarini ko‘rgan. O‘tgan hafta AQSh Ukrainaga Amerika qurollari bilan Rossiya hududiga zarba berishga ruxsat bergan, biroq faqat Rossiya armiyasi hujumga o‘tmoqchi bo‘lgan Xarkov viloyati chegarasi yaqinida. AQSh davlat kotibi Entoni Blinken, milliy xavfsizlik bo‘yicha maslahatchi Jeyk Sallivan va mudofaa vaziri Lloyd Ostin Baydenni ikki yildan ko‘proq vaqt davomida amalda bo‘lgan, Rossiyadagi nishonlarga nisbatan Amerika qurollaridan foydalanishni taqiqlovchi qoidaga istisno kiritishga ko‘ndirgan.
Xususiy ravishda Baydenning maslahatchilari AQSh ma’muriyati va Ukraina rasmiylari Rossiya yo‘nalishidagi ustuvorliklar bo‘yicha farq qilishini tan oladi. Ukrainaning Rossiya bilan munosabatlarning keskinlashuvidan yo‘qotadigan narsasi yo‘q, deb yozdi NYT, ammo AQShda — bor: Oq uy Rossiya prezidenti Vladimir Putin Ukrainaga qarshi taktik yadro qurolini qo‘llashi mumkinligidan xavotirda.
Isroil rasmiylari misolida Bayden Isroil bosh vaziri Binyamin Netanyaxuga bosim o‘tkazish uchun ancha ommaviy qadam tashladi, deya ta’kidlaydi gazeta. Bayden nutq so‘zlab, Isroilning garovga olinganlarni ozod qilish va G‘azo sektoridagi janglarni tugatish rejasini qo‘llab-quvvatladi. “Urushni tugatish va keyingi kunni boshlash vaqti keldi”, — dedi u.
Amerika prezidentining Isroil rejasi haqida batafsil to‘xtalishi “kamida g‘ayrioddiy edi: diplomatlarga boshqa davlatlar nomidan gapirmaslik o‘rgatiladi”, yozmoqda nashr. Ammo Bayden Netanyaxuni amalga oshishi yillarga cho‘zilishi mumkin bo‘lgan uch bosqichli tinchlik rejasini qabul qilishga majbur qilishda “qat'iy” edi. Buning sabablaridan biri — G‘azoda tinch aholi qurbonlari sonining ortib borayotgani. Bayden boshqarayotgan Demokratik partiyaning ilg‘or qanoti AQShdan Isroilga qurol yetkazib berishni to‘xtatish tarafdori. Ya’ni Isroilning yarim asrlik kuchli tarafdori sifatida Bayden hozirgi hukumatga tahdid solayotgan yoki undan voz kechayotgandek ko‘rinmasligi kerakligini biladi.
