O‘zbekiston madaniyati va san’atini rivojlantirish jamg‘armasi poytaxt aholisi va mehmonlarini taniqli san’atkorlar merosi bilan yaqindan tanishtirishda davom etmoqda — “O‘zekspomarkaz” ko‘rgazmalar majmuasining oltinchi pavilonida “Monedan Kandinskiygacha. San’atdagi inqilob” multimedia ko‘rgazmasi ochilgan. Ekspozitsiya Germaniyaning Vision Multimedia Projects jamoasi tomonidan tayyorlangan bo‘lib, bungacha Germaniya, Belgiya, AQSh, Tailand, BAA, Urugvay va Rossiyada ham namoyish etilgan edi.
“Monedan Kandinskiygacha. San’atda inqilob” ko‘rgazmasi avvalgi “Van Gog kabi bo‘lish” raqamli ko‘rgazmasi bilan bir xil formatda tashkil etilgan. Rasmlar videoproyeksiya texnologiyalari yordamida jonlantirilgan. Alohida tafsilotlar nafaqat katta ekranlarda, balki polda ham ko‘rsatiladi. Bu tashrif buyuruvchilarga o‘zlarini “jonli” kartinalarning bir qismi kabi his qilish imkonini beradi.
Ko‘rgazma XIX asr oxiri va XX asr boshidagi eng muhim badiiy oqimlar — impressionizm, puantillizm, post-impressionizm, kubizm va ekspressionizmga bag‘ishlangan to‘qqiz hikoyaga asoslangan. Dunyoga mashhur to‘qqiz rassom kartinalarining proyeksiyalari ularni ifodalashga yordam beradi. Tanlangan rassomlar orasida Klod Mone, Vinsent van Gog, Edvard Munk, Pol Sezann, Vasiliy Kandinskiy kabilar bor.
Ekspozitsiyaning multimedia qismi axborot qismi bilan to‘ldiriladi. Taqdimotchi va dublyajchi aktyorning ovozi ijodkorlar tarjimai holidan faktlar, rassomlar dunyoqarashini aks ettiruvchi iqtiboslar keltiradi.
Ko‘rgazma impressionizm asoschisi Klod Mone haqidagi hikoya bilan boshlanadi. Mashhur fransuz rassomining “Taassurot. Quyosh chiqishi”, “Suv ustidagi nilufarlar”, “Soyabon ko‘targan ayol”, “Maysa ustidagi nonushta” va boshqa asarlari uning rasm uslubi haqida tasavvur hosil qiladi va undagi chuqur ta’sirchan tabiatni ochib beradi. Monening yorug‘lik va ranglar g‘alayoniga ega uslubi XIX asr oxiri — XX asr boshida san’atda yangi yo‘nalish — modernizmning paydo bo‘lishi uchun asos bo‘lgan.
Monening landshaftlari va portretlari o‘z rasm chizish texnikasini — puantilizm yoki nuqta bilan chizish texnikasini ishlab chiqqan neo-impressionist Jorj Syoraning Parij eskizlari bilan almashadi. Bu uslub rassomga o‘z asarlarida hajm va chuqurlik hissini yetkazishga imkon berdi.
Olma natyurmortlari, ekspressiv portretlar va shahar manzaralari postimpressionist fransuz rassomi Pol Sezanni ifodalaydi. Rassom har bir rasmda dunyoning mukammal qiyofasiga intilgan, natijada o‘ziga xos tendensiya — kubizm paydo bo‘ladi. Kubizmning yana bir yorqin vakili — ispan rassomi Xuan Grisdir.
San’at yo‘nalishlari bo‘ylab virtual sayohat abstraksionizm va ekspressionizm bilan tugaydi — ekspressionizmning kelib chiqishi boshida norvegiyalik rassom Edvard Munk turadi. Ranglar kontrasti va shakllarning ravshanligi asosida qurilgan oxirgi yo‘nalish uchta rassomning asarlari bilan ifodalanadi: Robert Delaunay, Pol Klim va Vasiliy Kandinskiy.
Har bir syujet ko‘plab modernistlarning rasm va musiqani uyg‘unlashtirish orzusini amalga oshiradi. Van Gog, Munk, Gris va Delonening o‘zgaruvchan rasmlari fonida zamonaviy bastakorlar Deniel Xoup, Andre Ryo, Oskar Shusterning klassik musiqalari yangraydi. Ingliz musiqachisi Yusuf Xalil ko‘rgazma uchun Mone, Kleye va Kandinskiy asarlariga jo‘r bo‘luvchi maxsus kompozitsiyalar yozgan.
Ko‘rgazma o‘zbek, rus va ingliz tillarida o‘tkaziladi. Bir seans 47 daqiqa davom etadi.
Pavilon har kuni soat 10:00 dan 20:00 gacha ishlaydi. Жума kuni ko‘rgazmaga kirish bepul. Boshqa kunlarda esa chipta narxi 20 ming so‘m. Maktab o‘quvchilari, talabalar va pensionerlar uchun 50 foizlik chegirma mavjud.
Ko‘rgazma 2023-yilning 1-iyuniga qadar davom etadi.
