Berlin (Germaniya)dagi Muzey oroli hududida 4 may kuni «O‘zbekistonning arxeologik xazinalari: makedoniyalik Iskandardan to Kushonlar sulolasigacha» ko‘rgazmasi ochiladi. Ekspozitsiya bir vaqtning o‘zida ikkita muzeyda — Jeyms Simon galereyasi va Noyes muzeyida (Yangi muzey) namoyish etiladi, deb xabar bermoqda «Gazeta.uz»ga Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi matbuot xizmati.
O‘zbekistonning 9 ta muzeyidan yuboriladigan 285 ta ashyoni o‘z ichiga olgan ko‘rgazma 2024 yil 14 yanvarga qadar davom etadi.
Ko‘rgazma kuratori Manfred Navrot bo‘lib, u o‘rta asrlar arxeologi, Berlin davlat muzeylari ilmiy loyihalari bo‘yicha bosh kurator hisoblanadi. Ilmiy ekspert esa Jangar Ilyosov, u — O‘zbekiston Fanlar akademiyasi San’atshunoslik instituti katta ilmiy xodimi.
Ko‘rgazma eramizdan avvalgi IV asrning ikkinchi yarmida makedoniyalik Iskandar hukmronligidan to milodiy IV asrdagi Kushonlar hukmronligining oxirigacha bo‘lgan davrni qamrab oluvchi arxeologik topilmalardan iborat. O‘zbekiston muzeylaridan yig‘ilgan ko‘plab eksponatlar ilk bor respublikadan tashqarida ham namoyish etiladi.
Noyes muzeyidagi ekspozitsiya Berlin davlat muzeylaridagi eksponatlarni o‘z ichiga oladi. Ko‘rgazmaning birinchi qismida makedoniyalik Iskandarning Gretsiyadan Markaziy Osiyoga qilgan sayohati haqida so‘z boradi. Muzey buyumlari arxeologik joylarning videoyozuvlaridan foydalangan holda media-komponent bilan to‘ldiriladi.
Jeyms Saymon galereyasida ko‘rgazmaning ikkinchi qismi taqdim etiladi. Bu qism Kushonlar saltanatiga bag‘ishlangan bo‘lib, rivojlanayotgan shahar madaniyati, dinga — zardushtiylik va buddizmga alohida e’tibor qaratilgani hamda yuksak pog‘onaga ko‘tarilgan badiiy ijodni o‘zida aks ettiradi.
Ko‘rgazmaga tayyorgarlik ko‘rish doirasida O‘zbekiston muzey eksponatlari Luvr muzeyi hamda Tarixdan oldingi davr va ilk tarix muzeyi (Berlin davlat muzeylari)ning 10 dan ortiq restavratori tomonidan restavratsiya qilindi. 8 yanvardan 5 fevralgacha 43 ta muzey ashyolari qayta tiklandi. Ular orasida qadimiy Xolchayon qishlog‘idan olingan otdagi chavandozning loydan yasalgan haykali, Dalvarzintepa shaharchasidagi zodagon haykali, aravadagi ma’buda Mitraning haykaltaroshlik kompozitsiyasi va boshqalar mavjud.
Berlindagi ko‘rgazma ochilgach, 2022 yil sentabr oyida Surxondaryo (Uzun Dara, Qo‘rg‘onzol, Xolchayon, Dalvarzintepa, Fayoztepa, Qoratepa, Qadimgi Termiz va Kampirtepa) va Buxoroda suratga olish ishlari olib borilgan hujjatli film ham taqdim etiladi.
Avvalroq Parijdagi Luvr muzeyida O‘zbekiston madaniy merosiga bag‘ishlangan ko‘rgazma yakunlangani haqida xabar berilgan edi. Noyabr oyida uning ochilishida Shavkat Mirziyoyev va Emmanuel Makron ishtirok etgandi. Shu vaqt oralig‘ida ekspozitsiyaga 260 mingdan ortiq kishi tashrif buyurgan.
