Qozog‘iston parlamenti quyi palatasi deputatlari Qozog‘iston va O‘zbekiston o‘rtasida mahkumlarni alishish bitimni ratifikatsiya qilishni ma’qulladi, deb xabar berdi «Zakon.kz».
Qozog‘iston va O‘zbekiston o‘rtasida bir necha yillardan buyon ushbu hujjat imzolash bo‘yicha muzokaralar olib borildi, dedi bosh prokuror o‘rinbosari Aset Chindaliyev parlament yalpi majlisida. Xulosa chiqarishdan avval ikki davlat o‘rtasidagi migratsiya jarayoni tahlil qilinib, jinoyatchilik bilan bog‘liq vaziyatga ta’siri o‘rganildi.
«Inson huquqlari shartnomasi nima beradi? Umuman olganda, bunday sharoitlar katta ijtimoiy ahamiyatga ega, birinchi navbatda, insonparvarlik xususiyatiga ega. Aksariyat hollarda boshqa davlatda jazo o‘tayotganlar mahalliy aholining tili va urf-odatlarini bilmaydi. Atrof-muhit har xil bo‘lgani sababli odamlar bilan muloqot murakkablashadi. Ma’lumki, qarindosh-urug‘ va do‘stlardan uzoqda bo‘lgan odamni jamiyatga moslashtirish oson emas. Yaqinlar bilan uchrashuv mahkumga ijobiy ta’sir qilishi shubhasiz. Mahkumlarni tuzatishdan maqsad nafaqat jazo, balki tarbiyaviy ta’sir, ijtimoiy rishtalarni saqlashdir», — dedi Aset Chindaliyev.
Shartnoma shartlariga ko‘ra, mahkumlarni alishish uchun birinchi navbatda uning roziligi kerak. Shaxs o‘z mamlakatida jazoni o‘tash niyati haqida ariza berishi kerak.
«Masalan, bizda allaqachon 225 nafar sudlangan O‘zbekiston fuqarolari o‘z mamlakatida jazoni o‘tash istagini bildirgan. Buning uchun mahkumlar o‘rtasida maxsus so‘rov o‘tkazdik. O‘zbekistonda 20 nafar sudlangan fuqarolarimiz bor, ular ham mamlakatga qaytishga qarshi bo‘lmaydi, deb o‘ylaymiz. Bitimning ratifikatsiya qilinishi ikki davlat fuqarolarining konstitutsiyaviy huquqini ta’minlaydi», — dedi Qozog‘iston bosh prokurori o‘rinbosari.
Mahkumlarni ekstraditsiya qilish talablari haqida gap ketganda, birinchi navbatda, mahkumning fuqaroligi bo‘lishi, qilmishi har ikki davlatda ham jinoyat deb topilgan bo‘lishi kerak. Shuningdek, har ikki davlat alishishga rozi bo‘lishi kerak.
«Mahkumlar mamlakat suvereniteti va xavfsizligiga putur yetkazadigan bo‘lsa, milliy qonunchilikka zid bo‘lsa, shuningdek, shaxsga nisbatan sud yoki tergov davom etayotgan vaqtda moliyaviy qarzlari bo‘lsa, ekstraditsiya qilinmaydi», — dedi Aset Chindaliyev.
