O‘zbekiston tashqi oltin bozorida Rossiya bilan raqobatlashishni rejalashtirmayapti. Bu haqda investitsiyalar va tashqi savdo vaziri o‘rinbosari Shuhrat Vafoyev RBKga ma’lum qildi.

Nashrning yozishicha, sanksiyalar tufayli Rossiyaning oltin qazib oluvchi kompaniyalari o‘z mahsulotlarini sotishda muammolarga duch kelgan. Xususan, Rossiyadagi eng yirik oltin qazib oluvchilardan biri Petropavlovsk kreditori «Gazprombank» Britaniya sanksiyalariga tushib qolgani sababli oltin sota olmayapti. Shuningdek, ular kompaniyaga ushbu bankdan olingan kreditlar bo‘yicha foizlarni to‘lashni taqiqlamoqda.

«Oltin bozori juda o‘ziga xos va biz sotganimizdan ham ko‘proq ishlab chiqaramiz. Bugungi kunda O‘zbekistonda qazib olinayotgan oltin to‘liq O‘zbekiston Markaziy banki tomonidan sotib olinadi va oltin-valyuta zaxiralarining bir qismi hisoblanadi. <...> Ya’ni, marketing bor va maqsadli ravishda yirik oltin bozorida o‘z o‘rnini egallashga harakat qilish degan narsa yo‘q, — dedi Shuhrat Vafoyev.

O‘zbekistonda yiliga 100 tonnaga yaqin oltin qazib olinadi. Shu bilan birga, mamlakat Markaziy bankiga barcha mahalliy tozalangan oltinni sotib olishda ustuvor huquq berilgan. Oltin mahalliy Markaziy bankning xalqaro zahiralarining qariyb 60 foizini tashkil qiladi.

2021 yilda O‘zbekiston xorijga 4,1 mlrd dollarlik oltin sotdi, bu mamlakat umumiy eksportining 24,7 foizini tashkil etadi. Yanvar-mart oylarida respublika xorijga, asosan, MDHdan davlatlaridan tashqari 2,9 mlrd dollarlik oltin sotdi. Qimmatbaho metallar savdosi ushbu davrda jami eksportning 51,5 foizini tashkil etdi.

Iqtisodiy murakkablik observatoriyasi ma’lumotlariga ko‘ra, 2020 yilda O‘zbekiston oltin eksportining deyarli 92 foizini ushbu qimmatbaho metal bo‘yicha eng yirik xalqaro savdo markazi faoliyat yurituvchisi Buyuk Britaniyaga yo‘naltirgan va 7 foizi (483 mln dollar) Rossiyaga sotilgan.

RBKning ma’lum qilishicha, O‘zbekiston Rossiya bilan birga oltin eksport qiluvchi yetakchi o‘ntalikka kiradi va bir necha oy ichida respublika eng ko‘p sotuvchiga aylanadi. Bu, masalan, Jahon oltin kengashi ma’lumotlariga ko‘ra, 2022 yil fevral oyida sodir bo‘ldi.

Rossiyada chet elga oltin eksportining o‘sishi 2019 yilda boshlangan. Mamlakat o‘tgan yili 17,4 mlrd dollarlik oltin sotgan, deb yozadi RBK. Ularning 89 foizi (15,4 mlrd dollar) Buyuk Britaniyaga to‘g‘ri kelgan.