Ижтимоий тармоқларда хонанда Лола Йўлдошева ижроси акс этган видео тарқалди. Баъзи фойдаланувчилар унинг концерт либосида кўкрак ва кўкрак учлари шакли ҳаддан ортиқ тарзда сезилиб турибди, деб ҳисоблашган. Кадр бошқа видеодан қирқиб олинган ва унга аниқлик эффектлари қўлланган.
Кейинроқ «Ўзбекконцерт» биносида хонанданинг ушбу ташкилот вакили билан суҳбати акс этган видео пайдо бўлди. Видеодаги эркак Лолага ташкилот хонандани яхши билиши ва ҳурмат қилишини, унга чақириб, ушбу ҳаракат бўйича ўз позицияларини билдирганликларини ёзишларини айтади. «Бусиз яна хабарлар кўпайиб кетади», — дейди «Ўзбекконцерт» вакили.
Лола унга «Ўзбекконцерт» танбеҳ беришини эмас, балки аёл ва санъаткор сифатида ҳимоя қилишини истардим, деб жавоб беради.
«Баъзи эркаклар буни кўришади, коммент ёзишади ва мен қилмаган ёмон нарсаларни ёзишади. Бу ҳар бир аёл билан содир бўлиши мумкинлигини айтишингизни истардим», — дейди хонанда видеода кўз ёшларини артиб.
«Газета.uz» Лола Йўлдошевадан вазиятга изоҳ беришни сўради.
Унинг сўзларига кўра, «Ўзбекконцерт» уни учрашувга ижтимоий тармоқлардаги кўплаб изоҳлар туфайли таклиф қилган, баъзилар ташкилотни уни номақбул ташқи кўриниши учун жазолашга чақирган.
«Улар мени фақат суҳбатлашиш учун чақирди. Улар менга босим ўтказишмади ёки лицензиямни бекор қилиш билан таҳдид қилишмади. Эҳтимол, улар жазоланишимни кутаётган одамларнинг истагини қондиришга қарор қилишган. Шунчаки суҳбатлашишди, ҳамма ёзди, сўради, мени қўллаб-қувватлашларини, ҳурмат қилишларини айтишди», — деди хонанда.
«Мен улардан мен билан суҳбатлашгани ҳақида ёзмасликларини, балки мени аёл ва санъаткор сифатида қўллаб-қувватлашларини ва ҳимоя қилишларини сўрадим. Бу ҳозир улар қилиши мумкин бўлган энг яхши иш бўлишини айтдим. Уларга қарши ҳеч қандай шикоятим йўқ», — дейди у.
Лола Йўлдошеванинг таъкидлашича, у интернетда жуда кўп ҳақоратларга учраган.
«Мен аёл ва инсон сифатидаги ҳуқуқларимга дахл қилинаётганидан жуда тушкун ва хафаман. Ижтимоий тармоқлардаги бу каналларнинг барчаси ёмон нарсаларни ёзади, ҳақорат қилади, камситади, даҳшатли ва уятсиз нарсаларни ёзади. Буни эркаклар қилаётгани аниқ. Бу ҳақиқат жуда ёқимсиз. Менинг оилам, эрим, болаларим бор. Болаларим мактабга боришади ва шу сабабли уларни буллинг қилишлари мумкин. Мен ҳозир ақл бовар қилмайдиган ҳақоратларни бошдан кечирмоқдаман. Ҳозир бу босим туфайли жамоат жойларида кўринмасликка ҳаракат қиляпман», — деб ўртоқлашди Лола.
Хонанда бу муаммони қонунчилик даражасида ҳал қилиш истагини билдирди. «Одамлар қилган ишига жавобгар бўлиши учун. Чунки бу барча чегаралардан ташқарига чиқиб кетди», — деди у.
Унинг сўзларига кўра, муҳокама қилинаётган видео 29 март куни бўлиб ўтган «Ҳаракатда эмансипация. Аёлларнинг муваффақият ҳикоялари» тадбиридан олинган. Унда хонанда бир нечта қўшиқ ижро этган.
«Чиқишим муваффақиятли ўтди, биз ярим соат жонли ижро ўтказдик, ҳамма хурсанд бўлди. У ерда [асосан] қизлар ва аёллар эди. Бизда ажойиб кайфият ва вайб бор эди. Бир ой ўтгач, катталаштирилган форматдаги бу видео пайдо бўлди. Бу контекстдан кесиб олингани аниқ. Мен шунчаки бу нима мақсадда қилинаётганини тушунмаяпман. Кўринишидан, одамлар томоша хоҳлашади, лекин бу тарзда одамга зарар етказиш мумкинлигини тушунишмайди», — дея фикр билдирди хонанда.
«Ижтимоий тармоқларда гўё мен атайлаб шу йўл билан жамоатчиликда иғво қўзғашга қарор қилганим ҳақида ёзишмоқда. Ундай эмас. Бу физиология. Эҳтимол, у ерда шундай ёруғлик бўлгандир, мен буни сезмадим. Вақтни орқага қайтара олмайман, лекин шундай бўлди. Лекин бунинг учун аёлни тергаш нотўғри деб ўйлайман. Мен шунчаки синдим», — деди Лола.
Депутат, «Юксалиш» ҳаракати раҳбари Бобур Бекмуродов ҳолатга қуйидагича муносабат билдирди: «Лола Йўлдошева қайси қонунни бузди? Жавоб — ҳеч қайси». Бир қатор фикр етакчилари ҳам яна бир бор «Ўзбекконцерт»ни ёпишга чақирди. Ижтимоий тармоқларда видеони монтаж қилган ва тарқатганларни жавобгарликка тортиш талаблари ҳам бўлмоқда.
Эслатиб ўтамиз, ноябрь ойида Шавкат Мирзиёев кодексларга ҳукуматнинг дунёвийлигини мустаҳкамловчи ўзгартиришлар киритиш тўғрисидаги қонунни имзолаган эди. Жинсий дискриминацияни тарғиб қилиш, хусусан, БҲМнинг 10 бараваридан 20 бараваригача (3,3 миллион сўмдан 6,6 миллион сўмгача) жарима солишга сабаб бўлади. Туҳмат ва ҳақорат учун ҳам маъмурий ва жиноий жавобгарлик назарда тутилган.
Ўтган йилнинг февраль ойида блогер Тошкентдаги Milavitsa ички кийимлар дўконининг ташқи витринасига жойлаштирилган моделлар суратини танқид қилган эди. Шундан сўнг чирчиқлик фуқарога тадбиркорлик фаолиятига аралашишга йўл қўйилмаслиги тушунтирилган ва диний мазмундаги контенти учун жаримага тортилган.
2019 йил ноябрь ойида Лола Йўлдошева «Севгингни менга айт» қўшиғи учун видеоклип чиқарган, унда санъаткорларнинг ташқи кўриниши ва ижодига нисбатан цензура киноя остига олинган.
Аввалроқ «Ўзбекконцерт» актриса Нилуфар Ҳамидовани узун кесмали кўйлаги учун огоҳлантиргани, хонанда Каниза эса «ахлоқсиз» видеолари учун лицензиясидан маҳрум қилингани ҳақида ёзган эдик.
Тўлдириш: 20 апрель куни эрталаб «Ўзбекконцерт» муносабат эълон қилди. Унда суҳбат Лола Йўлдошеванинг саҳнадаги кийиниш маданияти ижтимоий тармоқ фойдаланувчилари томонидан турли муҳокамаларга сабаб бўлганига бағишлангани ва хонандага «лицензия талаблари яна бир бор эслатилгани» айтилади.
Муассаса қонундан парча келтирган бўлиб, унга кўра лицензиялаш талаб ва шартларида «концерт-томоша тадбирларида ижрочиларнинг одоб-ахлоқ қоидаларига, саҳна маданияти, ташқи кўриниш маданиятига зид бўлган хатти-ҳаракатларни содир этмаслик ҳамда томошабинларнинг ҳис-туйғуларини ҳақорат қилмаслик каби вазифалар белгиланган».
