АҚШнинг собиқ президенти Дональд Трамп 2021 йил январида Капитолийга қилинган ҳужум иши бўйича айбланмоқда, деб хабар берди CNN ва The New York Times. Бу бўлажак сайловларда президентликка қайтишга уринаётган Трампга қўйилган жиноий айбловларнинг учинчиси ва энг жиддийидир.
Трамп қуйидаги тўртта моддада айбланмоқда:
- давлатни алдаш учун тил бириктириш;
- расмий процедурага тўсқинлик қилиш учун тил бириктириш;
- расмий тартиб-қоидаларга тўсқинлик қилиш ва тўсқинлик қилишга уриниш;
- фуқароларнинг ҳуқуқларини бузиш учун тил бириктириш.
Ушбу бандларнинг иккитаси бўйича АҚШнинг собиқ президенти беш йилгача, яна иккитаси бўйича 20 йилгача озодликдан маҳрум этилиши мумкин.
Трамп бўйича терговни Гаагадаги Халқаро жиноий судда ишлаган, партиясиз махсус прокурор Жек Смит олиб боради.
«Мамлакатимиз пойтахтида 2021 йил 6 январда содир этилган ҳодиса Америка демократиясининг марказига мисли кўрилмаган ҳужум бўлди. Айблов хулосасида айтилганидек, у ёлғондан қўзғатилган. Айбланувчининг ёлғони АҚШ ҳукуматининг асосий функцияси — президентлик сайловлари натижаларини умумлаштириш ва тасдиқлаш жараёнига аралашишга қаратилган», — деди Смит журналистлар билан суҳбатда.
45 саҳифалик айблов хулосасида айтилишича, Дональд Трамп 2020 йилги сайловда «ютқазганига қарамай», «ҳокимиятда қолишга қарор қилган» ва икки ойдан ортиқ вақт давомида сайловчиларнинг фирибгарлиги ҳақида «ёлғон тарқатган». «Бу айбловлар ёлғон эди ва судланувчи уларнинг ёлғонлигини билар эди», — дейилади ҳужжатда.
Трамп билан бирга исм-шарифлари ошкор этилмаган яна олти кишига нисбатан айбловлар илгари сурилди. CNN улардан беш нафарини аниқлашга муваффақ бўлди — булар Трампнинг собиқ адвокатлари Руди Джулиани, Джон Эастман ва Сидни Пауэлл, АҚШ Адлия вазирлигининг собиқ ходими Джеффри Кларк ва адвокат Кеннет Чесебро.
3 август куни Трамп Колумбия Метрополитан округи федерал судида иштирок этиши керак.
Капитолийга ҳужум
2021 йилнинг 6 январида АҚШ Конгресси йиғилиши вақтида ўша пайтдаги президент Дональд Трампнинг минглаб тарафдорлари Капитолий биносига бостириб кирди. Парламентнинг ҳар икки палатаси амалдаги давлат раҳбари Жо Байденнинг президентлик сайловларида ғалаба қозонганини расман тасдиқлаши керак эди.
Ҳужум оқибатида беш киши, жумладан бир полициячи ҳалок бўлди. Яна 140 нафар полициячи яраланган.
6 январдаги тартибсизликлар бўйича расмий тергов бир ярим йилдан кўпроқ вақтдан бери давом этмоқда ва Американинг деярли барча штатларидан 850 дан ортиқ одамнинг ҳибсга олинишига сабаб бўлди. 260 дан ортиқ гумонланувчи зўравонлик ва ҳуқуқни муҳофаза қилиш ишларига тўсқинлик қилганликда айбланмоқда.
Трампга қарши суд жараёни
Дональд Трамп АҚШ тарихида жиноий жавобгарликка тортилган биринчи собиқ президентдир.
Июнь ойида Трамп Флоридадаги унинг мулкини тинтув қилиш чоғида ФҚБ томонидан аниқланган махфий ҳужжатларга эга бўлгани бўйича расман айбланувчига айланди. Ҳаммаси бўлиб 11 000 та, жумладан, «ўта махфий» деган белги қўйилган ҳужжатлар олинган.
Washington Post нашри манбаларга таяниб, собиқ президент ядро қуролига оид баъзи сирларни олиб қўйганини ёзди.
Трампнинг бу иш бўйича айблов хулосаси етти банддан иборат бўлиб, улар орасида махфий ҳужжатларни ноқонуний сақлаш, ёлғон кўрсатувлар ва адолатга тўсқинлик қилиш бўйича тил бириктириш киради.
Апрель ойида Трамп 2016 йилда порнографик актриса Сторми Даниелсга у билан жинсий алоқада бўлгани ҳақида айтмаслик учун пул тўлаганликда айбланган эди. Прокуратуранинг фикрича, Трамп тўлов учун сайлов кампанияси маблағлари ва қалбаки ҳужжатлардан фойдаланган.
2024 йилги сайлов
2022 йил ноябрида Трамп бўлажак сайловларда республикачилардан президентликка номзодини қўйишини эълон қилди. Жиноий айбловлар ва унинг иштирокидаги мунтазам низоларга қарамай, Қўшма Штатларнинг собиқ раҳбари машҳурлик бўйича республикачиларнинг ҳозирги рақибларидан сезиларли даражада олдинда. Улар орасида Трампнинг асосий рақиби ҳисобланган Флорида губернатори Рон ДеСантис ва Трамп даврида АҚШнинг собиқ вице-президенти Майк Пенс бор.
Трамп тахмин қилинаётган жиноятларда айбдор деб топилган тақдирда ҳам у президентликка номзодини қўйишда давом этиши мумкин.
«[АҚШ] Конституцияси президент бўлиш учун жуда кам талабларни санаб ўтган. Мисол учун, камида 35 ёшда бўлиш. Бу [жиноятда] айбланган, судланган ёки ҳатто қамоқ жазосини ўтаётганларнинг президентликка номзодини қўйишига ва президентлик сайловларида ғалаба қозонишига тўсқинлик қилмайди», — деди Калифорния университети ҳуқуқшунос профессори Ричард Хассен CNN’га.
