Депутат Расул Кушербаев Монополияга қарши курашиш қўмитаси томонидан қўзғатилган UzAuto Motors фаолиятининг «Рақобат тўғрисида» ги қонун талабларига мувофиқлиги, ишлаб чиқарилаётган автомобиллар учун нархларни шакллантиришни ўрганиш тўғрисидаги ишнинг муҳокамаси ҳақида маълумот берди. Муҳокама видеоконференция орқали бўлиб ўтди.
Аввалроқ, Либерал-демократик партиясининг бир гуруҳ депутатлари Монополияга қарши курашиш қўмитасига текшириш натижалари тўғрисидаги маълумот берилиши борасида сўров юборганини ёзгани ҳақда хабар берган эдик.
Расул Кушербаевнинг таъкидлашича, Текшириш жараёнида қонун бузилиши аломатлари, яъни автомобилларнинг амалдаги нархларини шакллантиришда айрим харажатларни ошириб киритганлиги натижасида монопол томондан юқори нарх қўлланилиши аломатлари мавжудлигини тасдиқлади.
Биринчидан, автомобилларнинг базавий нархини шакллантиришда нормаланадиган харажатларни, яъни бутловчи қисм ва материаллар нархини ошириб киритган. Иккинчидан, автомобилларнинг базавий нархини шакллантиришда ўтган йилнинг 9-ойлик ҳисобот кўрсаткичлари инобатга олиш оқибатида нормаланмайдиган харажатларнинг ошиши кузатилган. Учинчидан, реклама ва бошқа харажатлар асоссиз равишда киритилган. Ундан ташқари, кредитлар билан боғлиқ харажатлар нотўғри киритилган.
Шу билан бирга, автомобилларни истеъмолчиларга сотишда баъзи бир дилерларга имтиёз ва преференциялар берилиб, улар бошқа дилерлар билан таққослаганда устун мавқега эга бўлди ва янги дилерлар билан шартномалар тузишда шартнома предметига алоқадор бўлмаган шартлар қўйилиши кузатилган, деб ёзади депутат. Бу қисқа муддатда сотилган автомобилларнинг аксарият қисми кам сонли айрим дилерлар орқали сотилишига сабаб бўлган.
Янги дилерларнинг бозорга киришига сунъий тўсиқнинг намунаси сифатида Расул Кушербаев янги дилерлар учун 10 млрд сўм миқдорида аванс тўлаш талабини таъкидлайди, аммо мавжуд дилерлар учун бундай талаб йўқ.
Шунингдек, текширувлар шуни кўрсатдики, махсус акцияга тушган автомобилларни муддатли тўлов асосида сотишни UzAuto Motors АЖ ўзи таъсисчилигидаги Autosanoat Invest МЧЖ орқали амалга ошириш тизимини шакллантирган. Бунда бошқа дилерлар тўғридан-тўғри бу ишни амалга ошира олишмай, сунъий тўсиқ қўйилган.
Депутатнинг айтишича, «кутилганидек», UzAuto Motors АЖ буларни тан олмай қўшимча ҳужжатлар билан танишиб чиқиб, иш мазмунига таълуқли материалларни тақдим этишини билдириб ўтди. Шу сабабли ишни кўришни яқин кунларда давом эттиришга қарор қилинди.
Шунингдек, Расул Кушербаев парламент назорати кўринишидаги инвестиция ва ташқи савдо вазирининг биринчи ўринбосари Лазиз Қудратовга автомобилларга импорт божлари ва акциз солиғини камайтириш ҳамда импорт қилинадиган автомашиналарни сертификатлаш ва иқлим синовларини ўтказиш тартибини соддалаштириш масаласи бўйича парламент сўрови юборилганлиги тўғрисида маълумот берди.
Март ойи бошида UzAuto Motors Chevrolet моделларининг янги нархларини эълон қилган эди. Бунда Damas, Spark, Nexia, Cobalt ва Lacetti автомашиналари нархи кўтарилди.
Аввалроқ Расул Кушербаев автомобиль ишлаб чиқарувчисини Damas тез ёрдам машиналарини юқори нархда сотаётганликда танқид қилган эди. Бунга жавобан компания хайрия фаолиятига 37 млрд сўмдан ортиқ маблағни хайрия қилганини ва депутатлар томонидан ишлаб чиқилган «Хайрия тўғрисида» ги қонундаги чекловлар туфайли кўпроқ маблағ ажратолмаётганини эълон қилди.
