Toshkent hokimligi huzuridagi Raqamli rivojlanish departamenti geografik obyektlar — ko‘chalar, maydonlar, metro bekatlari va boshqalarga nom berish bo‘yicha takliflarni qabul qilish uchun geonom.tashkent.uz platformasini ishlab chiqdi. Hozirda sayt Toshkent metropolitenining 19 ta yangi bekatiga nom berish bo‘yicha takliflarni qabul qilmoqda. Takliflarni 11 dekabrgacha yuborish mumkin.

Chorshanba kuni ertalabgacha shaharliklar jami 1100 dan ortiq taklif bilan chiqishdi. Asosan, tavsiya etilgan nomlar metro stansiyalari yaqinida joylashgan obyektlarning nomlari bilan bog‘liq.

Bundan tashqari, o‘ziga xos g‘oyalar ham mavjud. Masalan, «Qo‘yliq» liniyasining «Bekat-5» stansiyasiga «Rohat» nomidan tashqari «Artel zavodi», «Bekat-3»ga — Registon, «Bekat-4»ga — «Toj Mahal», «Bekat-9»ga — «Shokoladka», «Bekat-10»ga — «O‘qituvchilar — kelajak bunyodkorlari», Chilonzor liniyasining «Bekat-2» stansiyasiga — «Alisher Usmonov» nomlarini berish taklif qilinmoqda.

obyektlar nomi bilan bog‘liq bo‘lmagan takliflar orasida «Islom Karimov» va «Sharaf Rashidov» boshqalarga qaraganda ko‘proq uchraydi.

Geografik obyektlarga nom berish masalalarida aholining fikrini inobatga olish imkoniyati 11 yil avval qabul qilingan qonunga o‘zgartishlar kiritilganidan so‘ng joriy yilning kuzidan so‘ng paydo bo‘ldi. Avvallari unda aholi fikrini inobatga olish tartibi belgilanmagan edi.

Raqamli rivojlanish departamenti toponimika bo‘limi boshlig‘i Anvar Jabborovning «Gazeta.uz»ga ma’lum qilishicha, aholining fikrini hisobga olish «fikrlarni olish hisoblanib, shundan so‘ng davlat organlari takliflarni shakllantiradi».

Geografik obyektlarga nom berish bo‘yicha taklif qanday kiritiladi?

Hozircha aholining onlayn formatdagi fikrlari faqat Toshkent shahrida inobatga olinishi mumkin. Shuningdek, faqat poytaxtda doimiy va vaqtincha ro‘yxatdan o‘tgan O‘zbekiston fuqarolari o‘z fikrlarini bildirishi mumkin.

Boshqa hududlardagi aholi o‘z fikrini faqat oflayn rejimda bildirishi mumkin. Oflayn format Toshkentda ham mavjud. Aholi o‘z takliflarini og‘zaki va yozma ravishda tuman, shahar yoki viloyat hokimligiga yuborishi mumkin. Biroq fuqarolar fikrlar to‘planayotgani haqida bilishlari uchun hokimiyat ma’lum bir geografik obyektga nom berish rejalashtirilayotgani, shu munosabat bilan ma’muriyat munosib nomlar bo‘yicha aholining fikrini o‘rganishni istayotganini e’lon qilishi kerak.

Takliflar anonim tarzda kiritilishi mumkin emas. Arizada to‘liq ism va manzil ko‘rsatilishi kerak. Saytda pasport ma’lumotlarini kiritish lozim. Ishlab chiquvchilar buni fuqarolarning davlat idoralariga doimo ochiq murojaat qilishlari bilan izohlaydi.

Saytning bosh sahifasida Toshkent xaritasi aks ettirilgan. Unda nom berilayotgan barcha obyektlar belgilanadi. Har bir obyektning kartochkasida takliflarni qabul qilish muddatlari va fuqarolardan kelib tushgan barcha takliflar ko‘rsatilgan.

Aholining takliflari qanday mezonlarga javob berishi kerak?

  • Geografik obyekt nomi uning eng aniq belgilariga mos kelishi kerak. Masalan, ko‘cha yonidan anhor yoki ariqlar oqib o‘tmagan bo‘lsa, uni Anhor bo‘yi deb nomlab bo‘lmaydi;
  • Nom qo‘shni obyektlar nomlariga mos kelishi kerak. Masalan, parallel joylashgan ko‘chalardan birini Do‘stlik ko‘chasi, ikkinchisini esa Do‘stlik 1-tor ko‘cha deb nomlash mumkin emas, chunki ikkala obyekt ham ko‘cha hisoblanib, ular o‘rtasida ularni bog‘lovchi tor ko‘chalar bo‘lishi mumkin;
  • Nom tanlashda madaniy, tarixiy, milliy, etnik, lingvistik va boshqa kontekstni, shuningdek, mahalliy aholining hayoti va xususiyatlarini hisobga olish kerak. Masalan, shahar hududida joylashgan ko‘chani Nyu-York ko‘chasi yoki Parkent qishlog‘i deb atash mantiqqa to‘g‘ri kelmaydi.
  • obyektning nomi uchta so‘zdan iborat bo‘lmasligi kerak. Bunda predmet turining nomi — «ko‘cha», «tor ko‘cha», «park» va boshqalar ham alohida so‘z sifatida hisobga olinadi;
  • Shahardagi geografik obyektlarga shaxslar nomini berish mumkin emas, O‘zbekiston yoki jahon tarixida chuqur iz qoldirgan insonlar bundan mustasno. Jismoniy shaxslarning ismlari vafotidan keyin berilishi mumkin va bunday nomlarni berish to‘g‘risidagi qaror prezident tomonidan qabul qilinadi;
  • Shaharning turli qismlaridagi obyektlarga bir xil nom qo‘yilmaydi. Chilonzor tumanida Ravon ko‘chasi bo‘lsa, shaharning boshqa hududlarida bunday ko‘cha bo‘lishi mumkin emas.

Jamoatchilik takliflari kiritilgandan keyin nima bo‘ladi?

Takliflarni qabul qilish muddati tugagach, tarkibiga tarixchi, filolog, o‘lkashunos va toponimistlardan iborat komissiya ovoz berish mezonlariga mos keladigan nomlarni tanlaydi. Agar fuqarolarning takliflari mezonlarga javob bermasa yoki ularning soni kam bo‘lsa, komissiya mustaqil ravishda nom variantlarini shakllantirishi mumkin.

Komissiya ovoz berish uchun tanlagan barcha variantlar ovoz berish uchun sayt sahifasida ko‘rsatiladi. Ovoz berish kamida 15 kun davom etadi. Ovoz berish yakunlanganidan keyin komissiya geografik obyektga nom berish to‘g‘risida taklif tayyorlaydi va uni Vazirlar Mahkamasiga yoki xalq deputatlari Kengashlariga yuboradi.